ثروتمند ترین زنان تاریخ چه کسانی هستند

10 بانوی ثروتمند تمام دوران ها؛ از تُجار بزرگ تا فرمانروایان مصر باستان

تاریخ بیانگر این واقعیت است که زنان همواره برای ثروتمند شدن مسیر دشواری را پشت سر گذاشته اند. از قانون برتری مردان تا قوانین منع مالکیت زنان که همه و همه سبب محدود شدن شمار زنان سرمایه‌دار و بانفوذ در طول سال‌های متمادی شده است.

پایگاه اینترنتی نشریه تایم با انتشار گزارشی ضمن بررسی ۱۰ زن ثروتمند تاریخ نوشت: تعداد اندکی هم که سرمایه‌ی زیادی به دست می‌آوردند، در اصل میراث خوار مردان خانواده بودند. زنانی با میزان ثروت بالا که به گفته والتر شیدل استاد تاریخ کهن دانشگاه استنفورد، “پدیده هایی مدرن” محسوب می شوند.

مجله تایم، سال گذشته فهرستی از ۱۰ نفر از ثروتمندترین افراد کل تاریخ را منتشر کرد که در میان آنها نام هیچ زنی به چشم نمی‌خورد. البته تهیه آن فهرست نیز کار چندان راحتی نبود. جمع‌آوری اطلاعات در مورد اموال شخصی افراد در مناطق و دوران‌های متفاوت مسلما کار دشواری است. بنابراین محققان تایم از روشی که توسط اقتصاددانان و تاریخ‌شناسان بسط داده شده، برای اندازه‌گیری ارزش اموال این افراد استفاده کردند که در واقع مقایسه‌ای بین ثروت شخصی و کل تولید اقتصادی جهان در آن زمان مشخص است.

فهرستی که در پی می آید نیز با اعمال همان روش تهیه شده؛ با این تفاوت که اینبار تمرکز آن بر انتخاب زنانی بوده است که علاوه بر ارثیه‌ای که دریافت کرده‌اند، از طریق کسب و کار و یا نقش سیاسی خود بر دارایی‌هایشان افزوده‌اند؛ حتی اگر اصل این ثروت از پدر یا شوهرشان به ارث رسیده باشد. بنابراین شما در این لیست هرگز نام اشخاصی همچون کریستی والتون، بیوه‌ی جان والتون (نامبرده با داشتن ثروتی به ارزش خالص ۳۲.۴ میلیارد دلار درصدر فهرست ثروتمندترین زنان آمریکا قرار دارد)  را نخواهید دید، چرا که آن‌ها هرگز دستی در فعالیت‌های شرکت وال‌مارت نداشته‌اند.

به علاوه شما در این فهرست، از افراد ثروتمند خانواده‌های سلطنتی مانند ملکه‌های انگلیس، ویکتوریا و الیزابت اول یا ملکه‌ی مصر، نفرتیتی، کسی را پیدا نخواهید کرد. این افراد با آنکه هرکدام هم قدرت داشته‌اند و هم ثروت، اما هیچکدام به تنهایی نقشی در بدست  آمدن و یا افزایش ثروت های بدست آمده نداشتند تا بتوانند در این فهرست جای بگیرند.

به دلایل مشابه در دنیای مدرن امروزی نیز، میلیاردرهای بانفوذی همچون اُپرا فینفری -مجری معروف آمریکایی- یا الیزابت هولمز، موسس ترانوس (Theranos)، بدلیل منطبق نبودن شرایطشان با شاخصی همچون تولید ناخالص جهانی، بیرون از این فهرست می مانند. این فهرست با وسواس و دقت بسیار زیاد از بین ده‌ها کاندید و بعد از مشورت با حدود ۳۰ تاریخ دان تهیه شده است.

۱۰- شارلین دی کاروالیو – هاینکن

دوره زندگی: ۱۹۵۴ تا کنون

کشور: هلند

سهم ثروت از تولید ناخالص جهانی: ۰.۰۱۷ %

هر زمان که بطری نوشیدنی هاینکن در جهان باز می شود، در واقع به ثروت امپراتوری هاینکن افزوده می شود. ثروتی که در سال ۲۰۱۶ به مرز ۱۲.۷ میلیارد دلار رسید. شارلین که تنها فرزند فِرِدی هاینکن است در پی مرگ پدر در سال ۲۰۰۲، ۲۵ درصد از سهام جهانی هاینکن را به ارث برد. زمانی که دی کاروالیو کنترل کسب و کار عظیم پدرش را به ارث برد، زنی ۴۷ ساله، خانه‌دار و مادر ۵ فرزند بود.

وی بدون داشتن هیچگونه تحصیلات آکادمیک در کسب و کار، مشاور و ناظر مدیر عامل کنونی شرکت یعنی ژان فرانکو فان بوکسیمر شد و در دوران زمامداری هاینکن دختر، شرکت توانست است از طریق فروش محصولات اش، ۳۰ میلیارد دلار سودآوری داشته باشد.

۸- انی کاکس چمبرز

دوران زندگی: ۱۹۱۹ تا کنون

کشور: ایالات متحده آمریکا

سهم ثروت از تولید ناخالص جهانی: ۰.۰۲۱ %

کاکس چمبرز سفیر پیشین آمریکا در بلژیک بود  که توانست در سال ۲۰۰۹ نشان لژیون دونر فرانسه -بالاترین نشان افتخار این کشور را بدست آورد. اما شهرتش به خاطر شرکت عظیم رسانه‌ای او است. دارایی این زن ساکن جورجیا از سهم به ارث برده‌اش از شرکت انتشاراتی پدرش به نام کاکس اینترپرایزز است که مالک رسانه‌های خبری مانند آتلانتا جورنال کانستیتوشن (Atlanta Journal-Constitution)  و پالم بیچ پست (Palm Beach Post) بود. اما بخش زیادی از درآمد وی از پخش برنامه های تلویزیونی شرکت به‌ دست می‌آید که یکی از بزرگترین ارائه‌دهنده‌های تلویزیون کابلی در کشور است. کاکس چمبرز یکی از اعضای هیئت مدیره شرکت اینترپرایزز و رئیس روزنامه آتلانتا نیز هست. در نوامبر سال ۲۰۱۵ این بانوی ۹۶ ساله‌ از هیئت مدیره کناره‌گیری کرد و سهم خود را بین سه وارث خود تقسیم نمود که رقمی بالغ بر ۱۵.۳ میلیارد دلار است.

۸- سوزان کلاتن

دوران زندگی: ۱۹۶۲ تا کنون

کشور: آلمان

سهم ثروت از تولید ناخالص جهانی: ۰.۰۲۴%

سوزان کلاتن بعنوان ثروتمندترین زن آلمان بیشتر دارایی ۱۷.۴ میلیارد دلاری خود را از یکی از سودآورترین برندهای میهن اش به نام بی‌ام‌ و (BMW) به دست آورده است. کلاتن ۱۲.۶ درصد از سهام این شرکت خودروسازی لوکس را از پدرش، هربت کوانت، به ارث برد. به علاوه کلاتن در کسب و کارهای مختلفی سرمایه‌گذاری کرد؛ از شرکت‌های دارویی (او مالک Altana AG است که در سال حدود ۲ میلیارد دلار فروش دارد) تا کسب و کارهایی در تکنولوژی آب و  نیروی بادی. سوزان به همراه مادر مرحومش یوهانا کوانت و برادرش استفان، در سال ۲۰۱۳ برای کمک جنجالی ۱ میلیون دلاری به جشن صدراعظم، آنجلا مرکل، مورد انتقاد شدید قرار گرفت.

۷- یانگ هوییان

دوره زندگی: ۱۹۸۱ تا کنون

کشور: چین

سهم ثروت از تولید ناخالص جهانی: ۰.۰۲۵%

در حالی که بسیاری از مردم در سال ۲۰۰۷ از رکود اقتصادی شدیدا متضرر شدند، ماجرا برای یانگ و تعداد معدودی دیگر کاملا متفاوت بود. این وارث چینی با ثروت ۱۶.۲ میلیارد دلاری که از پدرش یانگ گوکیانگ، بنیانگذار شرکت کانتری گاردن، به ارث برده است؛ فعالیت اقتصادی خود را آغاز کرد.

او در حال حاضر ثروتی به ارزش ۵.۲ میلیارد دلار دارد. هوییان از همان دوران نوجوانی در کسب و کار خانوادگی مشارکت داشت و بنا به گزارش‌‌ها با پدرش در جلسات شرکت حضور پیدا می کرد. او در حال حاضر نایب رئیس  هیئت مدیره تشکیلات است و در افزایش فروش ۴۱۰ میلیون دلاری سهام جدید در سال ۲۰۱۴ نقش بسزایی ایفا نموده.

۶-لیلیان بِتِنکورت

دوره زندگی: ۱۹۲۲ تا کنون

کشور: فرانسه

سهم ثروت از تولید ناخالص جهانی: ۰.۰۵۵%

اگر تا به حال از فروشگاه‌های لوازم آرایشی و بهداشتی یک لوسیون یا یکی از اقلام لوازم آرایشی با مارک L`Oreal را خریداری کرده باشید، در واقع به دارایی‌های وارث این شرکت یعنی بتن کورت افزوده‌اید که در سال ۲۰۱۵ به ۴۰.۷ میلیارد دلار رسید. او در حال حاضر یکی از سهامداران کمپانی آرایشی و بهداشتی یاد شده است که توسط پدرش در سال ۱۹۰۷ بنیانگذاری گشت.  L`oreal در دوره زمامداری این بانوی فرانسوی، برندهای دیگری را نیز راه‌اندازی کرد مانند Lancome در سال ۱۹۴۲ و محصولات پرفروشی مانند عطر “Polo” در سال ۱۹۸۵.

بتن کورت که از نوعی بیماری مغزی (dementia) رنج می‌برد، در حال حاضر در برنامه‌های روزمره‌ی کمپانی اش شرکت نمی کند. گفتنی است که نوه‌اش در سال ۲۰۱۲  جایگزین وی در هیئت مدیره وی شده.

۵- ایزابلا ملکه کاستیا

دوره زندگی: ۱۴۵۱ تا ۱۵۰۴

کشور: اسپانیا

سهم ثروت از تولید ناخالص جهانی: ۱%

ایزابلای اول ملکه کاتسیا گه یکی از ثروتمندترین پادشاهان در دنیا محسوب می شود، پس از ازدواج با فردیناند دوم توانست کنترل بر تمام اسپانیا را تثبیت کند. تا هنگام مرگ او، تاج و تخت کاستیا، سالانه در حدود ۱.۴۵ میلیون سکه‌ طلا درآمد داشت. ایزابلا و فردیناند با فتح شبه جزیره‌ی ایبری یک امپراتوری واحد با تسلط بر کل اسپانیا را تشکیل دادند. نانسی مارینو، استاد تاریخ اسپانیا در دانشگاه ایالتی میشیگان با اشاره به اینکه ایزابلا همچنین در رونق صنایع پارچه و پشم و بطور کل صنعت نساجی در اسپانیا نقش داشت می افزاید: وی صاحب گرانبهاترین جواهرات و پرده‌های نقش‌دار دنیا در زمان خودش بود”.

۴- کلئو پاترا

دوره زندگی: ۳۰-۶۹ قبل از میلاد

کشور: مصر

سهم ثروت از تولید ناخالص جهانی: ۲.۶%

کلئو پاترا، یکی از شناخته‌ شده‌ترین فرمانروایان زن در جهان است که این شهرت بیش از آنکه بخاطر ابتکارات و تدابیر سیاسی باشد؛ بدلیل ثروت عجیب و غریب اوست . به عنوان یک فرعون مصری، کلوپاترا، کنترل برخی از بزرگترین صنایع کشور در زمان خودش همچون گندم، پاپیروس و روغن را برعهده داشت که در حدود ۱۲ تا ۱۵ هزار تلنگ مصری برای وی درآمد سالیانه داشتند. ارزش خالص سرمایه‌ی وی بیش از  ۵۹.۸ میلیارد دلار تخمین زده شده است. این در حالی است که برغم این حجم از درآمد و سرمایه، کلوپاترا همیشه قادر نبود به تنهایی از پس زندگی و سلطنت لوکس خود بر بیاید، بنابراین وام‌های سنگینی را از رهبران خارجی می‌گرفت تا خرج جنگ‌های متعدد در طول سلطنتش کند.

۳- کاترین کبیر

دوره زندگی: ۱۷۲۹- ۱۷۹۶

کشور: روسیه

سهم ثروت از تولید ناخالص جهانی: ۵.۴%

شهرت کاترین کبیر اما تنها بدلیل ثروت عظیمش نبود؛ او سیاستمداری بزرگ و موثر در دوره خود محسوب می شده. معادل ثروت کاترین در جهان امروز به مرز ۱.۵ تریلیون دلار می رسد. همچنین وی به عنوان بانویی فرمانروا بر روسیه آن زمان (یکی از بزرگترین امپراتوری های زمان خود از منظر گستردگی قلمرو) بیش از ۵% تولید ناخالص جهانی را در اختیار داشته است.

وی در طول دوره زمامداری خود که طولانی ترین حاکمیت یک زن بر یک امپراتوری نیز محسوب می شود، بر کلیسای ارتودوکس روسیه هم تسلط داشت؛ این بدان معنی بود که کاترین حدود یک سوم از برده های امپراتور یا خدمتکاران استخدامی را اداره می کرد.

گرچه کاترین حکومت خود را به امید اصلاحات لیبرال از جمله آزادسازی برده‌ها آغاز کرد اما پس از قیام عمومی در سال ۱۷۷۳ تغییر رویه داد.

۲- حَتشِپ سوت (Hatshepsut)

دوره زندگی: ۱۵۰۷- ۱۴۵۸ پیش از میلاد مسیح

کشور: مصر

سهم ثروت از تولید ناخالص جهانی: حدود ۲۰%

بعنوان نخستین فرعون زن مصر، حتشپ سوت بسیار کوشید زیردستان خود را متقاعد کند که سلطنت وی “خواست خدایان” بوده است. در حالی که وی کنترل و مالکیت معادن طلایی را در اختیار داشت که خروجی آنها با قیمت های امروز بیش از ۲ میلیارد دلار ارزش می داشتند؛ چه کسی می توانست این ادعا را به چالش بکشد.

سارا کانی -مصرشناس دانشگاه کالیفرنیا درباره این زن ثروتمند می گوید: حتشپ سوت یادآور ثروتمندترین زن تاریخ مصر است. حتشپ سوت پس از مرگ همسرش توتمس دوم (برادر ناتنی‌اش) به قدرت رسید و کنترل یکی از بزرگترین امپراتوری‌های زمان باستان را که مرزهایش فراتر از مصر و تا خاورمیانه کشیده می‌شد به دست گرفت. در طول دو دهه حکومت وی، او کنترل معادنی با ذخایر عظیم طلا، مس و سنگ‌های قیمتی را نیز عهده دار بود.

۱- امپراتریس وُو (Empress Wu)

دوره زندگی: ۶۲۴-۷۰۵ پس از میلاد مسیح

کشور: چین

سهم ثروت از تولید ناخالص جهانی: ۲۲.۷%

بدون اندکی خونریزی هرگز نمی توانید به ثروتمندترین زن تمام دوران تبدیل شوید. این ملکه‌ی چینی به عنوان معشوقه‌ی دو امپراتور سلسله‌ی تانگ یعنی پدر و پسر به قدرت رسید. زمانی که امپراتور گائوزونگ به قدرت دست یافت، وُو” برای جلب توجه و محبت امپراتور رقیبانش را بسیار ظالمانه از بین می‌برد. بر اساس گزارشات مستند موجود از آن زمان، وی حتی دختر یک هفته‌ای خود را کشت و قتل را به گردن همسر رسمی امپراتور یعنی ملکه وانگ انداخت، کسی که زندانی و سپس کشته شد. پس از مرگ کائوزانگ، وو (Wu) پسران خود را نیز مجبور به کناره‌گیری کرد و خود را امپراتریس فرمانروا نامید، جایگاهی که معادل با امپراتوری است.

تاکتیک‌های او برای اقتصاد چین کارآمد بود، در طول سلطنت ۱۵ ساله‌اش دامنه‌ی فرمانروایی را تا آسیای میانه گسترش داد و آن را به یکی از بزرگترین امپراتوری‌های آن زمان تبدیل کرد. ثروت ملی هم به دلیل تجارت چای و ابریشم با ملل غربی از طریق جاده‌ی ابریشم رشد یافت، چیزی در حدود ۳۰۰ میلیون از پول رایج آن زمان در طول سلسله‌ی تانگ تولید شد.