همه چیز درباره عکس رنگی رحم (HSG): چرا، چطور و چگونه؟

آنچه که باید درباره «هیستروسالپنگوگرافی» بدانیم

همه چیز درباره عکس رنگی رحم (HSG): چرا، چطور و چگونه؟

عکس رنگی رحم یکی از شیوه های تصویربرداری با اشعه ایکس از آناتومی رحم بیمار است تا با این روش، اختلالات دهانه رحم، ناهنجاری های بارداری و بخشی از دلایل سقط جنین مکرر، تنبلی تخمدان و ناباروری بررسی شود. این عکس برداری با بیهوشی و بدون بیهوشی (داروی بی حسی) انجام می شود و معمولا بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول کشیده و نتیجه آن ظرف ۲۴ ساعت توسط رادیولوژیست آماده می شود و خطری برای بیمار ندارد.

انتقال اسپوکلوم از راه واژن بیمار به دهانه رحم، با درد خفیفی همراه می شود که گاها، روی کیفیت تصاویر تاثیر می گذارد.  لذا انجام عکس رنگی رحم با بیهوشی، متداول شده است. عکس رنگی رحم با سونوگرافی رنگی جنین فرق دارد. سرویس دانستنی های روزیاتو تلاش کرده تا اطلاعات جامعی را درباره این حوزه در اختیار بانوان قرار دهد.

با ما همراه باشید.

عکس رنگی رحم چیست؟

عکس رنگی رحم، لوله نگاری رحم است که با بیهوشی (HSG-WA) یا بدون بیهوشی انجام می شود. در واقع آزمایش اشعه X بوده که با مواد حاجب (کنتراست) و اشعه فلورسکوپی، صورت می گیرد و یک تست غیر تهاجمی است. همان طور که می دانید، تصویربرداری از نقاط بدن با اشعه ایکس، توسط پرتوهای یونیزان انجام می شود تا تصاویری از داخل بدن مشاهده شود که قدیمی ترین روش تصویر برداری پزشکی  محسوب می شود. در فلورسکوپی، امکان مشاهده اندام در حال حرکت فراهم می شود.

با تزریق ماده حاجب، امکان تصویربرداری فراهم شده و رادیولوژیست قادر است که با فلورسکوپی، آناتومی رحم را عکسب رداری کند. انجام این عکس در بیمارستان های متعلق به تامین اجتماعی، تقریبا رایگان است.

عکس رنگی رحم
این عکس مربوط به عکس رنگی رحم با بیهوشی در یکی از مراکز درمانی داخل کشور است
این عکس مربوط به تصویربرداری از رحم بیمار بدون بیهوشی است

عکس رنگی رحم چگونه انجام می شود؟

عکس رنگی رحم (HSG TEST) که هیستروسالپنگوگرافی (HYSTEROSALPINGOGRAPHY) نامیده می شود، در واقع تاباندن اشعه X (X-RAY) به  سطح رحم به منظور تشخیص وضعیت آناتومی رحم و لوله های رحم زنان است که با اختلال ناباروری مواجه هستند. این عکس، به منظور تشخیص سقط جنین هم کاربرد داشته و تصویر بهتری از فضای رحم در اختیار پزشک معالج قرار می دهد. لوله های فالوپ مسدود شده در رحم توسط این عکس رنگی، تشخیص و شناسایی شده و برای باز شدن آن اقدام می شود و با این روش، بارداری بانوان تسریع می گردد.

مزایای عکس رنگی رحم با بیهوشی چیست؟

گاهی بانوان برای عبور کانتر از واژن، مقاومت می کنند یا درد خفیف، سبب میشود که ان ها از انجام این فرآیند اجتناب کنند. لذا، بیهوشی نیم ساعته این کمک را می کند که به دلیل نبود مقاومت در برابر قرار دادن وسایل داخل واژن، کاهش تعدد عکس های گرفته شده و کاهش تابش اشعه را شاهد باشیم که از میزان تزریق داروی حاجب به داخل لوله ها می  کاهد. در مواقع بیهوشی، اسپاسم ناشی از اضطراب و یا درد، از بین رفته و دارو، راحت تر از لوله عبور می کند.

شرایط  بیهوشی به منظور عکس رنگی رحم چیست؟

  • حمام کنید.
  • آنتی بیوتیک در صورت تجویز پزشک با آب فراوان مصرف شود.
  • ۷ ساعت پیش از عکس برداری، از خوردن و آشامیدن خودداری شود.
  • تا زمان عکسبرداری، از رابطه جنسی پرهیز کنید.

عکس  رنگی رحم چه مزایایی دارد؟

عکس رنگی رحم، مزایایی دارد که باید به آن توجه داشت. یکی این که روش غیر تهاجمی است و نیاز به جراحی ندارد. دوم این که مدت زمان انجامش کوتاه است و اطلاعات خوبی درباره اختلالات لوله فالوپ به پزشک می دهد و برای رفع مشکلات سقط جنین می توان از آن استفاده کرد. سومین فایده عکس رنگی رحم، رفع انسداد لوله فالوپ بوده و هیچ عوارضی هم روی بدن بیمار باقی نمی گذارد.

نحوه ورود کانتر به داخل واژن جهت عکسبرداری دهانه رحم

عکس  رنگی رحم چه کاربردی دارد؟

همان طور که گفتیم، این کار سبب می شود که آناتومی و استراکچر رحم از نظر باز و بسته بودن لوله ها و وجود هر گونه خلل و فرج و زخم و اختلال و حفره، بررسی شود. اگر مادری سقط مکرر جنین داشته باشد، از این روش برای بررسی علل یا عوامل استفاده می شود. شدت اختلالات را نیز از نظر تورم و سرطان رحم و چسبندگی رحم یا انسداد لوله های رحم، می توان بررسی کرد. این عکس رنگی رحم برای بررسی لوله های رحم بسته شده با روش عقیم سازی نیز به کار می رود.

عکس گرفته شده بر روی فایل های کامپیوتری قابل ذخیره و توسط رادیولوژیست به پزشک معالج ارسال  می شود و نیازی به پرینت گرفتن روی ورقه های رادیولوژی را ندارد.

چه زمانی نیاز به عکس رنگی رحم است؟

این زمان را پزشک معالج تشخیص داده و تعیین می کند. از اقدامات خودسرانه، خودداری کنید. بهترین  زمان عکس رنگی رحم، ۷ روز پس از قاعدگی  بوده و بایستی  قبل از تخمک گذاری انجام شود تا از عدم  بارداری شما در طول آزمایش، اطمینان حاصل شود. برای مشاهده سازه های اطراف رحم، باید توصیه های درمانی پزشک را در ۲۴ ساعت پیش از عکسبرداری رعایت کنید. معمولا پیش از عمل عکس رنگی رحم، داروی ضد درد خوراکی به شما داده می شود تا بی حسی موضعی داشته باشد. هر نوع وسایل فلزی باید از بدن دور نگهداشته شود تا روند تصویر برداری را مختل نکند.

عکس رنگی رحم چگونه انجام می شود؟

این روش، سرپایی است و بستری ندارد. بدون درد و خون ریزی همراه می شود و کم تر از یک ساعت به طول می انجامد. کافی است به پشت روی تخت دراز کشیده و زانوهای خود را خم کنید تا یک اسپکولوم (وسیله معاینه واژن) به داخل واژن بیمار وارد شده و پس از تمیز شدن دهانه رحم، یک کانتر به داخل دهانه رحم وارد می شود.

وظیفه کانتر، انتقال ماده حاجب و پر کردن حفره رحم است تا تصاویر فلوسکوپی گرفته شود. معمولا اگر اختلالی در فرآیند عکسبرداری دیده شود، پزشک، نیم ساعت به بیمار مهلت استراحت می دهد تا دوباره این کار انجام شود و تصویر دیگری بگیرد. وقتی مراحل تصویر برداری تمام شد، کانتر از بدن بیمار  خارج می شود.

عوارض عکس رنگی رحم چیست؟

عکس رنگی  رحم می تواند عوارض داشته باشد. درد خفیفی دارد و پس از تزریق ماده حاجب و وورد کانتر به داخل واژن، درد خفیفی احساس می شود. این درد کم و بزودی رفع می شود.

عکس رنگی رحم چه نتیجه ای دارد؟

عکس  رنگی رحم گرفته شده توسط متخصصان زنان و زایمان بررسی می شود. ان ها پس از بررسی عکس، با بیمار صحبت می کنند و وی را در مسیر درمانی یاری کرده و مسیر درمان را ادامه  می دهند. گاها، تکرار آزمایش برای بررسی بیش تر یک نقطه، نیاز است چرا که به ارزیابی دقیق تر پزشک، کمک می کند. گاها، نیاز به استفاده از یک تکنیک تصویر برداری خاص است. گاها، نیاز  است که این فرآیند عکس برداری در طول  زمان ادامه یافته تا پزشک، پیشرفت بیماری و تغیرات اختلال را در بازه زمانی خاص، رصد کند.

محدودیت های عکس رنگی رحم

این محدودیت ها به  این صورت است که عکس رنگی رحم، فقط داخل رحم و لوله های رحم را نشان می دهد و اختلال تخمدان یا مشکلات دیواره رحم و بررسی سازه لگن از طریق این عکس قابل تشخیص نیست. اگر شما مشکل ناباروی داشته باشید، عکس رنگی رحم ممکن است کمک شایانی  به پزشک برای تشخیص ارائه نکند.

مقدمات عکس رنگی رحم چیست؟

موارد زیر را در نظر داشته باشید:

  • اگر به اشعه ایکس، حساسیت دارید آن را با پزشک معالج خود در میان بگذارید.
  • اگر احتمال بارداری هست، به پزشک بگویید.
  • حتما عکس رنگی رحم را در هفته پایانی پرید انجام دهید.
  • تست عفونت لگن الزامی است.
  • مصرف آنتی بیوتیک قبل از انجام این آزمایش، صرفا بر اساس نسخه و نظر پزشک امکان پذیر است.
  • انجام این آزمایش، نیازمند مطالعه و امضا رضایت نامه است.
  • اگر شما عکس رنگی رحم بدون درد و با بیهوشی را انتخاب کنید، حضور همسر یا محارم در موقع عکسبرداری، الزامی خواهد بود. بیهوشی توسط متخصص بیهوشی انجام می شود. مدت زمان بیهوشی و ریکاوری، حدود ۱ ساعت است و بیمار همان روز ترخیص  می شود.
  • درد انجام عمل بدون بیهوشی، حدود ۲ تا ۴ دقیقه  است.
  • تزریق دارو تا رویت کامل لوله ها و اطمینان از باز بودن لوله های رحمی ادامه می یابد.

عکس رنگی رحم چه زمانی آماده می شود؟

معمولا ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از انجام این عکسبرداری، عکس به صورت فایل آماده و برای پزشک معالج ارسال خواهد شد.

فرق عکس رنگی رحم با سونوگرافی رنگی جنین

اخیرا در شبکه های اجتماعی و میان بانوان جوان که منتظر وضع حمل هستند، پدیده ای متداول شده است که برای تهیه آلبوم خاطرات کودک، عکس رنگی از رحم خود می گیرند. عکس رنگی سونوگرافی به منظور مشاهده جنین در رحم مادر، اقدامی لوکس برای مادران جوان است که طبق گفته های متخصصان زنان و زایمان، اصلا توصیه نمی شود. علت این است  که وقتی سونوگرافی بدون نیاز (بی دلیل) انجام می شود، به دلیل داشتن فرکانس بالای امواج، سلامتی جنین تهدید می شود و این اقدام، خطرناک است.

کاربرد سونوگرافی در زایمان، تشخیص حاملگی، مدت زمان حاملگی و تشخیص سن جنین است که در هیچ کدام، ضرورت سونوگرافی مکرر وجود ندارد. لذا سونوگرافی ۳ بعدی و ۴ بعدی رحم مادر، در مواقعی که پزشک تشخیص دهد انجام می شود و برای فهم نقص رشد جنین داخل رحم یا بررسی اختلال پرفوزین است.

سونوگرافی رنگی چند بعدی، نمای بهتری از داخل رحم را در اختیار پزشک معالج  قرار  داده تا در فرآیند درمان، نمای بهتری  از اناتومی سطحی جنین داشته و در مسیر درمان به او یاری کند و اصلا جنبه لوکس و تزیینی ندارد.

اگر شما خواننده گرامی، تجربه انجام این آزمایش را دارید،‌ نظرات و دیدگاه های خود را از طریق بخش کامنت با کاربران روزیاتو به اشتراک بگذارید.

مطالب مرتبط
مطالب دیگر از همین نویسنده
مشاهده بیشتر
۱۱ نظر

ورود

  • مهناز خرداد ۲۴, ۱۳۹۹

    سلام وقت بخیر من عکس رنگی رحم رو در کلینیک صدرا پیش دکتر طاهری انجام دادم بسیار راضی هستم اینقدر که صبور بود واسم دارو نوشت با حوصله واسم توضیح داد من هر دو لولم بسته بود که ایشون باز کردن .درد هم واقعا اینقدر کم بود فقط لحظه باز شدن لوله هام زنگ بزنید تو فلکه دوم تهران پارس مطب دکتر رضوان زاده طبقه دوم هست حتما پیش خانوم طاهری انجام بدید من که بسیار راضی بودم اول رفتم مرکز کاخ اینقدر که خانوما جیغ زدن من حالم بد شد پشیمون شدم و ماه بعد با توکل به خدا اینجا رو پیدا کردم و خیلی هم راضی هستم

  • سپیده مرداد ۵, ۱۳۹۹

    منم رفتم صدرا پیشه خانوم طاهری اصلا درد نداشت کامل براتون توضیح میده با اینکه سرش شلوغه ولی کامل واستون توضیح میده اول مثانه پر باشه بعد شیاف میده قرص هیوسین میده و جوری واستون انجام میده آب تو دلتون تکون نخوره

  • خوشحال مهر ۳۰, ۱۳۹۹

    سلام،من امروز با توکل به خدا رفتم عکس رنگی گرفتم،نیم ساعت قبل عکس شیاف دیکنوفناک و ژلوفن استفاده کردم،توی مرکز سونوگرافی هم بهم آمپول هیوسین زدند،الکی توی سایت ها آدم را میترسونند، دردش اینقدر کمه که بعدش خندم گرفته بود که چرا الکی انقدر ترسیده بودم،با خیال راحت برید انجام بدید ،اصلا ترس درد خاصی نداره ،مطمئن باشید.

    • Sepideh تیر ۳, ۱۴۰۱

      واسه عکس رنگی رحم آمپول بی حسی کمر میزنن؟

  • الهه آبان ۴, ۱۳۹۹

    سلام من با توجه به نظرات اینجا پیش خانم طاهری کلینیک صدرا انجام دادم لوله چپم باز شد نمیگم هیچ دردی ندارن ولی واقعا اصلا در اون حدی که مینویسند نیست ممنون

  • سارا اردیبهشت ۷, ۱۴۰۰

    برای عکس رحم فقط و فقط خانم حیدری حرف اول رو میزنه .من خیلی مراکز پرس وجو کردم ایشون عالی بودن.
    قبلا دوبار دیگه عکس گرفته بودم و نمیخواستم اشتباه قبل رو تکرار کنم و ی مرکز برم اونهمه عذاب بکشم.
    از طریق اینستاگرام akse_rangirahemخانم حیدری رو پیدا کردم و مراجعه کردم کار و برخوردشون فوق العاده بود.

  • الهه خرداد ۱۵, ۱۴۰۰

    سلام من با مراجعه به خانم طاهری و انجام این عکس فهمیدم اگر این کار درست انجام بشه چه تاثیری تو آینده آدم داره من قبلا یه مرکز خیلی به نام و معروف انجام دادم که اسمش هم نیارم بهتره .فقط سریع داروخانه نوشت گفت بگیر و در عرض دو دقیقه هم عکس رو واسم رد بگیریم از اینکه چقدر درد کشیدم خلاصه هم فرمودند هر دو لوله بسته هست یه روز شوهرم تو نت می‌چرخید که متوجه شد ایشون تبحر خاصی تو این زمینه دارن به لطف خدا و دستای پر مهر و تلاش خانم طاهری در سه روز و سه بار انجام هر دو لوله من رو باز کردند ولی قبل از مراجعه ببینید ایشون تو مرکز باشه من تو صدرا انجام دادن گویا دو سه نفر دارن من فقط خانم طاهری رو تایید میکنم حتما اسم کسی که کارتون رو انجام میده بپرسید

  • نیکنام شهریور ۲۰, ۱۴۰۰

    دوستان من مرکز خانم حیدری عکس رنگی رحم گرفتم خیلی راضی بودم کار و برخوردشون خیلی عالی بود از طریق اینستاگرام با ایشون آشنا شدم و کامنت هارو خوندم همه راضی بودن پیجش هم اینه Akse_rangirahem
    ۰۹۱۲۳۵۹۶۱۶۴این شماره م خودشون جواب میدن برای مشاوره

  • سپیده شهریور ۱۷, ۱۴۰۱

    سلام دوستان من با توجه به مطالب مفید این سایت و نظرات دوستان پیش سرخانم طاهری در مرکز رادیلوژی صدرا واقع در تهران پارس انجام دادم فقط توجه کنید که ایشون روزهای خاصی هستند و فقط کار ایشون مورد تایید بیماران هست نه همکاراشون و نه هیچ کس دیگه کن از رود هن رفتم و اینقدر برام زمان گذاشتن طی سه روز متوالی هر دو لوله منو باز کردن و من ممنون ایشون هستم تا همیشه .و وظیفه خودم دونستم که بگم.من حتی یه تاپیک به اسم ایشون زدم

  • مریم شهریور ۱۶, ۱۴۰۲

    سلام و وقت بخیر بنده با توجه به نظرات در همین سایت از طریق شما با دکتر طاهری تو صدرا آشنا شدم و فقط میتونم بگم من خیلی خوش شانس بودم ایشون خیلی حرفه ای هستند خاطره جالی که تو اون مرکز دیدم این بود که یک بیماری که با جراحی لوله رحمی باز نشده بود وقتی توسط خانوم دکتر طاهری لولش باز شد… اومده بود بیرون و می‌گفت خانوم دکتر قهرمااااان.. و همه خندیدن خدا َسایه این پزشکان رو از سرمون کم نکنه انسانهای با وجدان و به معنای واقعی کلمه انسان

  • معصومه طاهرخانی دی ۲۴, ۱۴۰۲

    سلام وقت بخیر من از طریق وبسایت شما که خیلی عالی و با عکس توضیح دادید پیش خانوم دکتر طاهری انجام دادم بسیار بسیار بسیار باحوصله هستند بسیار حاذق هستند توصیه های که کردند در روند اقدامات بارداری من خیلی موثر بود مثل پوزیشن رحم ..من چسبندگی نداشتم ولی با این حال برای من شستشوی کامل انجام دادند و با اینکه وظیفه ایشون نبود جواب آزمایشات من و همسرم هم دیدند و فرمودند گاهی همه چیز خوب هست ولی بارداری شکل نمی‌گیرد این عکس رنگی شوکی یه رحم وارد میکند رسوبات و گرفتگی ها باز میشود و برای کسانی که هر دو لوله باز دارند هم سی چهل درصد احتمال بارداری رو افزایش میدهد ..و همین هم شد و من یک ماه و نیم بعد از این عکس باردار شدم و الان ماه هفتم هستم فقط ایشان مورد تایید هستند مرکز صدرا در پذیرش خانمی نشسته که اول به دروغ به من گفتند خانم طاهری هستند و تشریف بیارید من خانم طاهری رو از قبل دیده بودم …چون با دوستم اومده بودم و قبلاً ایشان رو زیارت کرده بودم تا دیدم خانم دیگری جای ایشان نشسته گفتم ایشان خانم طاهری نیستند گفتند بله امروز تشریف نیاوردند در صورتیکه که من دوبار از قبل حتی همان روز تماس گرفتم ..مجموع این صحبت ها برای این بود حتما حتما حتما از شخص انجام دهنده بپرسید که فامیلی شما چیه هست