تعداد کشورهای با قابلیت تولید و بکارگیری پهپادهای نظامی در یک دهه اخیر به سرعت افزایش یافته است. بر اساس گزارشی که در این زمینه منتشر شده، نزدیک به ۱۰۰ کشور جهان تکنولوژی لازم برای ساخت پهپاد در عرصه نظامی را داشته و دارای ناوگانی از این پرنده های بدون سرنشین هستند. در سال ۲۰۱۰، تنها حدود ۶۰ کشور دارای پهپادهای نظامی بودند اما تعداد این کشورها در حدود یک دهه اخیر به ۹۵ کشور افزایش یافته است. دن گتینجر، از مرکز کالج برَد که از کارشناسان نویسنده این گزارش است، در بررسی های خود ۱۷۱ نوع مختلف از پرنده های بدون سرنشین فعال در ارتش های جهان را شناسایی کرده است.
بر اساس این گزارش، در سراسر جهان، دستکم ۲۱.۰۰۰ فروند پهپاد فعال وجود دارند اما تعداد واقعی پهپادهای نظامی در جهان باید بسیار بیشتر از این عدد باشد. مایکل هوروویتز، کارشناس ارشد مرکز امنیت آمریکای جدید (CNAS) تصریح می کند که در میان کشورهایی که به تکنولوژی ساخت پهپادهای نظامی دسترسی دارند، حدود ۲۰ کشور توان تولید پهپادهای مسلح را دارا هستند، سیستم های بسیار پیشرفته ای که دائماً در حال توسعه و توجه روزافزون ارتش های جهان هستند. و انتظار می رود توسعه تکنولوژی پهپادی همچنان ادامه داشته باشد، همانطور که کشوری مانند چین که یکی از صادر کنندگان اصلی سیستم های بدون سرنشین است، پهپادهای مسلح ساخت خود را نیز در سال های اخیر به دیگر کشورهای جهان صادر کرده است.
هورووویتز در این باره می گوید: «تکثیر پهپادی اجتناب ناپذیر است [و] پهپادهای نسل کنونی نوک نیزه ظهور ربات های در میان ارتش های سراسر جهان هستند». سیستم های جدید با سرعتی سرسام آور در حال ظهور هستند به نحوی که، به عقیده کارشناسان، پهپادها در میدان های نبرد آینده حضوری وسیع داشته و این تکنولوژی باعث ایجاد انقلابی در دنیای جنگ ها شده است. در سال های اخیر قابلیت و ظرفیت نبرد این سیستم های بدون سرنشین به شدت افزایش یافته و بدین ترتیب توانایی کشورهای دارنده این تکنولوژی برای ورود به جنگ نیز با افزایش همراه بوده است. گتینجر تصریح می کند: «به احتمال فراوان شاهد نقش بیشتر پهپادها در اتفاقات جهانی خواهیم بود، به ویژه در مناطقی که در آن ها تنش ژئوپلتیکی وجود دارد. این نقش را به وضوح در خلیج فارس، یمن، اوکراین و دیگر درگیری ها می بینیم».
پهپادها در اشکال و اندازه ها و البته میزان پیچیدگی مختلف ساخته شده و به ابزارهایی توانمند و مهم برای هم کشورها و هم بازیگران غیردولتی و شبه نظامی تبدیل شده اند. در ماه های اخیر پهپادهای مسلح در سراسر جهان خبرساز شده که اهمیت سیستم های بدون سرنشین را نشان می دهد. در هفته های گذشته، پهپاد آمریکایی MQ-25 Stingray که یک پهپاد سوخترسان است اولین پرواز خود را با موفقیت به پایان رسانده و انتظار می رود در آینده ای نزدیک روی عرشه ناوهای این کشور به کار گرفته شود. روسیه نیز از پرواز پهپاد جدید خود با نام Okhotnik (به معنای شکارچی) در کنار جنگنده نسل پنجمی Su-57 رونمایی کرده است که گامی مهم در زمینه همراهی پرنده های سرنشین دار و بدون سرنشین در نبردهای آینده به شمار می آید. چین نیز در جریان آماده سازی جشن روز ملی این کشور از یک پهپاد جاسوسی سوپرسونیک و یک پهپاد تهاجمی پنهانکار رونمایی کرده است.
با این وجود تازه ترین و مهم ترین حادثه مربوط به پهپادها، حمله دسته ای از پهپادها به تاسیسات نفتی عربستان سعودی در اوایل ماه جاری بود که سیستم تولید نفت عربستان را مختلف کرده و برای چند روز قیمت نفت را به شکل بی سابقه ای بالا برد. این در حالی است که پیشرفته ترین و بهترین سیستم های دفاع هوایی نیز قابلیت لازم برای شناسایی این شکارچیان کوچک و مرموز را ندارند زیرا برای چنین کاری طراحی نشده اند. این حملات که حوثی های یمنی مسئولیت آن را بر عهده گرفته اند باعث ایجاد رعب و وحشت در میان ارتش های جهان در مورد این تکنولوژی شد زیرا برای اولین بار مشخص شد که حجم آسیب چنین حملاتی تا به چه اندازه می تواند بزرگ باشد. این حادثه دومین اتفاق در ماه های اخیر بود (پس از ساقط شدن یک هواپیمای جاسوسی بدون سرنشین گرانقیمت از نوع RQ-4A Global Hawk توسط سیستم های پدافندی ایران) باعث شد که ایالات متحده تلاش های خود برای طراحی و استخدام یک سیستم کارآمد برای مقابله با حملات پهپادی افزایش دهد.
حادثه ساقط شدن پهپاد آمریکایی توسط سیستم دفاع هوایی ایران نزدیک بود به یک جنگ تمام عیار بین طرفین منجر شود. دونالد بعد از این حادثه ادعا کرده بود که برای حمله به موشک ها و سایت های راداری ایران به عنوان تلافی این ماجرا برنامه ریزی شده اما در دقایق آخر از بیم نامتناسب بودن تعداد تلفات چنین حمله ای با ساقط شدن پهپاد آمریکایی دستور توقف عملیات را داده است. با این وجود در آینده ای نزدیک باید منتظر ساخت پهپادهایی بسیار پیشرفته تر بود که توانایی نبرد مانند جنگنده های بدون سرنشین، تشکیل تیمی از سرنشین داران و بدون سرنشین ها و پیشرفت در زمینه حملات و عملیات های بزرگ و دسته ای باشیم
بدون نظر