یکی از اعمال مستحبی و مهمی که به جا آوردن آن به همه مسلمانان توصیه شده است نماز جمعه است. خواندن نماز جمعه هم جنبه عبادی و معنوی دارد، هم از ثواب زیادی برخوردار است و هم از جنبه سیاسی اهمیت بالایی دارد. اما خواندن نماز جمعه مثل هر نماز دیگری نیست و تفاوت هایی دارد.
در این مطلب روزیاتو، شما را با نحوه خواندن نماز جمعه آشنا، اصول آن و هر آنچه باید در مورد این نماز بدانید آشنا می کنیم. با روزیاتو همراه باشید.
اصول نماز جمعه
نماز جمعه همان طور که از نامش پیداست در روز جمعه خوانده می شود منتها به جماعت. این نماز ۲ رکعت و ۲ خطبه دارد و به جای نماز ظهر خوانده می شود. بعد از آن هم نماز عصر خوانده می شود.
چیزی که نماز جمعه را از دیگر نمازها متمایز می کند خطبه های واجب آن است که قبل از آغاز نماز جمعه خوانده می شود. ویژگی متفاوت دیگر قنوت در رکعت دوم نماز جمعه است.
البته، همان طور که می دانید خواندن نماز جمعه واجب نیست اما پیامبر و ائمه اطهار خواندن این نماز را بسیار سفارش کرده اند.
طریقه خواندن نماز جمعه
نماز جمعه ۲ بخش اصلی دارد: بخش اول خطبه ها هستند و بخش دوم خود نماز جمعه.
نماز جمعه ۲ خطبه واجب دارد که جزئی از نماز محسوب می شود و گوش دادن به آن ها واجب است. خواندن خطبه ها که به پایان رسید، نماز جمعه شروع می شود.
برای خواندن نماز جمعه، ابتدا نیت کرده و تکبیر بگویید.
حمد و توحید یا هر سوره دیگری توسط امام جمعه خوانده می شود و ماموم نباید چیزی بگوید.
به قنوت رفته و ذکر قنوت را می گوییم.
به رکوع رفته و ذکر رکوع (سُبْحانَ رَبّیَ العَظیمِ وَ بِحَمْدِه) را می گوییم.
بعد از رکوع برخواسته و به سجده می رویم و ذکر سجده (سُبْحانَ رَبِّیَ الاَعلی وَ بِحَمْدِه) را می گوییم. (دو سجده)
از سجده برخواسته و رکعت دوم شروع می شود. امام جمعه سوره ها را می خواند و ماموم فقط سکوت می کند.
بعد از خواندن سوره ها به رکوع می رویم.
سپس از رکوع بر می خیزیم و به قنوت می رویم.
بعد از قنوت مستقیم به سجده می رویم و ۲ سجده را به جا می آوریم.
بعد از ۲ سجده نشسته تشهد و سلام نماز را می خوانیم.
خطبه ها
همان طور که گفته شد، قبل از آغاز نماز جمعه، خطبه های نماز جمعه خوانده می شود و گوش دادن به آن ها واجب است.
این خطبه ها توسط خطیب نماز جمعه خوانده می شود. معمولا خطیب نماز جمعه و امام جماعت نماز جمعه یک نفر هستند اما می توانند متفاوت باشند.
۲ خطبه نماز جمعه به جای ۲ رکعت نماز ظهر خوانده می شوند. صحبت کردن هنگام خطبه ها مکروه است. اگر به خطبه نماز جمعه نرسیم می توانیم نماز جمعه را بخوانیم.
خطبه اول نماز جمعه به مسائل دینی می پردازد. خطیب در خطبه دوم مناسبت های اجتماعی و اخبار جهان از دیدگاه اسلام را بررسی می کند.
امام رضا (ع) در مورد هدف از خواندن خطبه های نماز جمعه می فرماید:
نماز جمعه وسیله ای برای برقراری ارتباط بین عموم مردم و نماینده دولت اسلامی است تا اطاعت از دستورات اسلام و نهی از نافرمانی از آن ها و انجام معصیت یادآوری شود. همچنین راهی است تا رهبر جامعه اسلامی مردم را در جریان برنامه ها و تصمیمات اتخاذ شده و اتفاقات سیاسی جهان قرار دهد.
از امام صادق (ع) نقل شده که دعا کردن بین پایان خطبه ها تا شروع نماز جمعه بسیار به اجابت نزدیک است.
۲ خطبه نماز جمعه باید بعد از اذان صبح خوانده شوند.
قنوت نماز جمعه چیست؟
در قنوت نماز جمعه همان ذکرهایی خوانده می شود که در نمازهای یومیه خوانده می شود. از امام صادق (ع) روایت شده در قنوت رکعت اوّل نماز جمعه بعد از قرائت بگویید: لا اله الا اللَّه الحلیم الکریم.
از حضرت ابوالحسن الرضا علیه السلام در کتاب «جمال الأسبوع به کمال العمل المشروع»، دعای زیر برای خواندن در قنوت نماز جمعه نقل شده:
«بارالها کار ظهور بنده شایسته و خلیفه راستین خود را (امام مهدی) را صلاح فرما، همانگونه که کار پیامبران و فرستادگانت را اصلاح نمودی و از سوی خویش با روح‌القدس ایشان را یاری و پشتیبانی فرما و دیده‌بانانی از پیش رو، پشت سر همراه ایشان گردان تا از هر گزندی نگاه دارند، ترس و هراس ایشان را به امن و امان دگرگون ساز، که ایشان تو را می‌پرستد و هیچ چیز را همتا و مانند تو نمی دانند.
برای هیچ یک از آفریدگانت برتری و چیرگی نسبت به ولی خود قرار مده، ایشان را در جهاد با دشمنت و دشمن شان اجازه فرما و مرا از یاوران ایشان قرار ده که همانا تو بر هر کاری توانایی.»
مستحبات
امام صادق (ع) توصیه فرمودند که قبل از رفتن به نماز جمعه غسل جمعه کنید، عطر بزنید، مو و ریش خود را بیارایید و بهترین لباس های خود را بپوشید. آرامش و وقار باید در رفتار شما نمایان باشد.
امام علی (ع) فرموده اند :
«اگر غذا یا دارویی سبب ضعف در شما می شود از خوردن آن قبل از نماز جمعه خودداری کنید تا مبادا از شرکت در نماز جمعه محروم شوید.»
فضیلت
گفته می شود برای افرادی که وسع مالی برای رفتن به حج را ندارند نماز جمعه مانند حج است. در فضیلت نماز جمعه، همین بس که سوره ای در قرآن به نام سوره جمعه داریم که در آن خواندن نماز جمعه سفارش شده است.
بدون نظر