تاریخانه: تصاویر عکاس سرشناس آمریکایی از فاجعه میناماتا

وقتی که ژاپنی ها گرفتار رقص گربه ها می شوند

در اوایل ۱۹۵۰ ساکنین محلی ساحل شهر “میناماتا” در استان “کوماموتو” در ژاپن متوجه رفتارهای عجیب و غریبی در حیوانات آن منطقه شدند. گربه‌ها حرکاتی عصبی از خودشان نشان می‌دادند و به طور ناگهانی جیغ می‌کشیدند، پرندگان از آسمان سقوط می‌کردند و علایم بیماری همچنین در ماهیها و صدفها هم مشاهده شد که جزء مهمی در برنامهٔ غذایی قشر ماهیگیران بود. مردم محلی نام این بیماری را در ابتدا بیماری “رقص گربه‌ها” نامیده بودند.

علایم این بیماری با مشکلاتی در راه رفتن، سخن گفتن، بینائی، شنوائی، بی‌حسی اعضای بدن، گرفتگی عضلانی و همچنین ازدست دادن هوشیاری و تعادل در ساکنین این منطقه در سال ۱۹۵۶ شروع شد.در روز اول ماه مه سال ۱۹۵۶ میلادی، مدیر بیمارستان کارخانه شرکت “چیسو “در شهر “میناماتا” به مقامات محلی بهداشت عمومی “شیوع یک بیماری ناشناخته سیستم اعصاب مرکزی”را گزارش نمود. تیم تحقیقاتی دانشگاه کوماموتو دریافت که عامل بیماری می‌بایست مسمومیت غذائی در اثر فلزات سنگین باشد.

نهایتاً پس از مدتی کشف شد که عامل اصلی بیماری میناماتا مصرف مواد غذائی آلوده به جیوه آلی بوده‌است.شرکت چیسو مواد زاید فلزی سنگین را به داخل دریا خالی میکرده‌است. این شرکت ترکیبات سولفات جیوه را به عنوان کاتالیزور در سنتز استالدهید بکار می‌برد. یکی از محصولات این واکنش، متیل جیوه، یک ترکیب آلی و بسیار سمی جیوه بوده‌است. هرچند پس از کشف علت بیماری، شرکت چیسو اعلام نمود فیلتری را برای تصفیه فاضلاب صنعتی تعبیه نموده، اما این کارخانه استفاده از این واکنش سنتزی و روانه نمودن جیوه سمی به آب دریا را تا سال ۱۹۶۸ میلادی ادامه داد و تلاشهای قربانیان بیماری و مردم محلی در متوقف نمودن روند آلودگی تا آن زمان بی نتیجه ماند.

بعدها مشخص گردید فیلتر نصب شده در پاکسازی آب از جیوه آلی بی تاثیر بوده‌است.تا ماه مارس سال ۲۰۰۱، ۲۲۶۵ تن به طور رسمی به عنوان قربانی بیماری میناماتا تایید شده‌اند. از این تعداد، ۱۷۸۴ نفر جان خود را از دست داده‌اند. بسیاری از قربانیان بیماری میناماتا در سالهای دور با تبعیض و طرد از جامعه مواجه بوده‌اند و تا مدت زیادی نیز در دهه شصت میلادی مردم عادی بیماری آنها را واگیردار فرض می‌نموده‌اند. یکی از دلائل این تبعیض این بوده‌است که بسیاری از مردم محلی به شرکت چیسو به عنوان منبع کسب درآمد خود وفادار بوده و مدافع سیاستهای آن بوده‌اند. در روز اول ماه مه سال ۲۰۱۰ میلادی یوکیو هاتویاما نخست وزیر وقت کشور ژاپن با شرکت در مراسم پنجاه و چهارمین سالگرد کشف این بیماری گفت، مسئله بیماری میناماتا را پایان یافته تلقی نمی‌کنیم.

وی اولین نخست وزیر ژاپن بود که در این مراسم یادبود شرکت کرده و از همه قربانیان و رنج دیدگان این بیماری، عذرخواهی نمود.
میناماتا(minamata) آخرین کتاب یوجین اسمیت، عکاس فقید آمریکایی است روایت مبارزه ماهیگیران و کشاورزان ژاپنی است با شرکت چیسو،که آگاهانه دریا را آلوده میکردند .بر روی جلد کتاب با حروف درشت نوشته شده ((داستان مسمومیت یک شهر و مردمانی که و پایداری دلیرانه را برگزیدند)) .یوجین اسمیت در مقدمه کتاب خود نوشته است :

این کتاب بی طرفانه نیست ،از سر شوریدگی آفریده شده است.