آیا تلفن همراه واقعا سرطان زاست؟

آیا گوشی های تلفن‌های همراه ، واقعا عامل ایجاد سرطان و زمینه بروز تومورهای مغزی هستند؟ پاسخ به این پرسش که مدت زیادی است ذهن مخاطبان را به خود مشغول کرده است، کمی پیچیده شده و در واقع علم امروزی نمی‌تواند پاسخ صریحی مانند بله یا خیر به این نوع سوالات بدهد. گفتاری که در ادامه می‌آید، تلاش می‌کند تا به نوعی ذهن ما را با موضوعات مربوط به تاثیرات فیزیولوژیکی استفاده از ابزارهای ICT به خصوص تلفن‌های همراه در سبک زندگی دیجیتالی مردمان روزگار ما آشنا کند. با ما همراه باشید.

(رادیوگرافی از مغز و افزایش میران انرژی در مغز ، قبل و بعد از استفاده تلفن همراه)

اوایل سال ۹۴ بود که موضوع تشعشعات موبایل و دکل های مخابراتی، رییس دولت تدبیر و امید را بر آن داشت تا کارگروهی را برای واکاوی این مساله تعیین کند. در واقع در این زمینه در سطح بین المللی هم تاکنون اظهار نظرهای متعددی صورت گرفته و در کشورهای مختلف بررسیهای متعددی بر روی این مقوله انجام شده است. بر اساس این بررسی‌ها گاهی عده‌ای از مخاطرات جدی امواج موبایلی خبر داده‌اند اما در مقابل این عده گروهی نیز هستند که بر این نکته تاکید دارند که طبق تحقیقات صورت گرفته در سطح بین المللی تاکنون مضر بودن این تشعشعات اثبات نشده است. پروفسور مجید سمیعی – جراح برجسته ایرانی دراین باره می گوید تا کنون هیچ تحقیقی مثبت یا منفی بودن تاثیر این تشعشعات بر سلامت انسان را تائید نکرده است.

البته در سایت های دولتی و خصوصی کشورمان، صحبت های زیادی به نقل از مسئولان و متخصصان پزشکی درباره مضر بودن یا نبودن تشعشعات موبایلی منتشر می شود که در نهایت، خواننده به این نتیجه می رسد که هنوز، علم روز، جواب قطعی برای این پرسش ندارد و هم چنان، پیشگیری و دوری از افراط گرایی، بهتر از درمان هست. البته اگر درماین اصلا وجود داشته باشد.

پرتال Goop  که منتسب به ژیون پالترو (Gwyneth Paltrow)  هنرپیشه نامدار هالیوودی است، همواره مطالب مختلف سبک زندگی (life style) منتشر می‌کند تا توجهات کاربرانی که به دنبال مطالب جنجالی گوناگون در فضای مجازی هستند را به خود جلب کند.

جدیدترین مقاله جنجالی این پرتال، موضوعی بود که اشاره می‌کرد به کشنده بودن تلفن‌های همراه. این مقاله به مقوله پر بحث و جدل خطرناک بودن یا نبودن اینترنت بی سیم (WIFI) و استفاده مکرر از گوشی های هوشمند اشاره میکرد. در ابتدای مقاله، این ادعا مطرح شده بود که با صحبت کردن یا ارسال پیامک از طریق تلفن همراه، از همان تشعشع رادیویی استفاده میکنیم که دستگاه مایکرورو آشپزخانه برای گرم کردن غذا از آن بهره می برد . یک متخصص تغذیه به نام آن لوییس (Ann Louise) که دکترای این رشته است در مقاله مزبور می نویسد : استفاده از تلفن همراه، ترکیبی از تشعشعات رادیویی، الگوهای فرکانسی مختلف و موضوعات دیگری است که سبب  بروز اختلالات فیزیولوژیگ در افرادمی شود.

(خیلی ها به سندروم اعتیاد به گوشی های موبایل مبتلا شده اند)

این اختلال، میتواند زمینه بروز چالشهای متعددی برای سلامت کاربران این دستگاه های دیجیتالی شود. دکتر لوئیس اضافه میکند: خبر بد این است که متاسفانه، تشعشعات مربوط به تلفن همراه، با بروز انواع مختلف سرطان ها در ارتباط بوده و یکی از بهترین نشانه های آن، مبتلایان به تومورهای مغزی است. استفاده مکرر از تلفن همراه، ریسک پذیری افراد را در ابتلا به بیماری های مختلف به خصوص سرطان افزایش می دهد.  طیق نظرات دکتر لوئیس، تشعشعات رادیویی ناشی از امواج تلفن همراه، میتواند عاملی برای مرگ نورون ها در مغز انسان شود و نارسایی سیستم جریان خون را در بدن منجر شود.

نگاه نزدیکتر به ارتباط تلفن همراه و سرطان زایی

موسسه ملی سرطان شناسی ایالات متحده که یکی از مراجع معتبر در زمینه انتشار موضوعات مربوط به سبک زندگی دیجیتالی و ارتباط ابزارهای دیجیتال با انواع سرطان های قدیم و جدید است، به صراحت بر روی پرتال خود اعلام کرده که هیچ ارتباط تایید شده ای بین استفاده از تلفن همراه و بروز سرطان در افراد دیده نشده است. این پرتال اضافه میکند، اگر چه همواره این موضوعات وجود داشته است که نزدیک شدن امواج تلفن همراه به سر کاربران، میتواند تاثیراتی بر روی مغز و بافت های بدن داشته باشد، اما تا به امروز، هیچ شواهدی دال بر تاثیر مخرب استفاده از تلفن همراه بر روی حیوانات و انسان ها که سرطان زا باشد، یافت نشده است.

مرکز ملی کنترل و پیشگیری سرطان (CDC) نیز موضع مشابهی دارد. اگر چه به این صراحت اعلام نمی کند که تلفن های همراه سبب بروز سرطان نیستند، اما در بخش پاسخ به پرسش های متداول (FAQ) در این باره مطالبی را مطرح کرده است. در یکی از پرسش های مطرح شده در سایت، در پاسخ به این پرسش که : آیا استفاده از تلفن همراه می تواند سرطان زا باشد؟ می گوید: هیچ شواهد علمی برای بیان پاسخ دقیق و روشن به این نوع پرسش ها وجود ندارد.

تحقیقات، همچنان سوالات را بی پاسخ می گذارند

به هر حال، در سال ۲۰۱۱ میلادی، آژانس بین المللی تحقیق سرطان که در فرانسه قرار دارد، فرکانس‌های رادیویی الکترومغناطیسی را در فهرست فرکانس هایی که احتمالا برای انسان ها زمینه ساز سرطان باشند، قرار دارد. به این معنی هست که این فرکانس ها، احتمال ایجاد سرطان را تقویت می کنند. با این وجود، تحقیقات فراوان و گسترده ای که در موضوعات مربوط به نقش ابزارهای دیجیتالی در تهدید سلامت کاربران جامعه اطلاعاتی امروز دنیا انجام شده است، هنوز ارتباط مشخص و مطمئنی را بین استفاده از تلفن همراه و سرطان، کشف نکرده اند. مطالعه ای که بر روی ۳۵۹ هزار دانمارکی صورت گرفت و نتایج آن در نشریه BMJ منتشر شد نشان داد که تومورهای مغزی در بین کاربران تلفن همراه ، حتی ان هایی که از این دستگاه به مدت ۱۳ سال استفاده می کنند، افزایش پیدا نکرده است.

نهایتا، تکلیف ما کاربران چیست؟

دکتر تیموتی موینیهان که دکترای سخت پوست شناسی (oncology) دارد و رییس بخش آموزش کلینیک Mayo است گفته است: تا کنون شواهدی مستند و مستدل که دال بر ارتباط مستقیم بین استفاده از تلفن همراه و سرطان باشد، مشاهده نشده است. دکتر موینیهان اشاره می کند که علی رغم استفاده گسترده از تلفن همراه در بین جوامع در ۳ دهه اخیر، شمار تشخیص های تومور مغزی افزایش چندانی نداشته است.

(تشعشعات موبایلی، بر روی بافت کودکان بیش تر از بزرگسالان تاثیر منفی دارد)

دکتر گرامی برخورداریان، استادیار جراحی مغز و اعصاب  در موسسه سرطان شناسی John Wyne آمریکا در مرکز بهداشت سنت جان کالیفرنیا نیز با نظر دکتر موینیهان موافق است. وی اضافه می کند، بین ۵ تا ۱۰ سال طول می کشد تا تومورهای مغزی گسترش پیدا کند و نشانه های بیماری را از خود بروز دهند. برای توموزهای مغزی بدخیم، این مدت کم تر است .

بنابراین، تلفن های همراه خطری برای سلامتی ندارند؟

همان طور که فناوری تولید تلفن های همراه گسترش می یابد، قابلیت های امواج رادیویی که به بافت های بدن ما نفوذ می کنند کاهش پیدا می کند. این موضوعی است که دکتر برخورداریان به آن اشاره می کند. تلفن های همراه در دهه هشتاد و نود میلادی، از سیستم های فرکانس پایین و انرژی بالا استفاده می کردند که به راحتی وارد بافت بدن انسان، پوست و استخوان ها می شدند. اما گوشی های هوشمند مدرن، از سامانه های فرکانسی شدت بالا و انرژی کم تر بهره می برند. ما می دانیم که فرکانس هایی با شدت بالا، ضریب نفوذ کم تری به بافت بدن انسان دارند و تهدید سلامت نیستند.

دکتر برخورداریان در خاتمه اضافه می کند که افراد (کاربران)،  نباید درباره استفاده از تلفن همراه و سرطان زا بودن یا نبودنش مضطرب باشند. به هر حال، او به کسانی که نسبت به استفاده از تلفن همراه و مخاطرات فناورانه ان برای سلامت و بهداشت فردی حساس هستند، توصیه می کند که از دستگاه های hands-free استفاده کنند تا میزان تماس گوشی تلفن همراه با بدن به خصوص سر آن ها، کاهش یابد.

چند توصیه مثبت

این که تشعشعات تلفن همراه و استفاده از تلفن همراه و گوشی های هوشمند، برای سلامتی ما مضر باشد یا نباشد، باز توفیری در این قضیه ندارد که باید از افراطی گری پرهیز کنیم. افراط در هر چیزی، آفت است و برای انسان نامطلوب تصور می شود. ما انسان ها هر چیزی را باید در حد متعادلش بدانیم و استفاده کنیم. حتی آب که مایه حیات است را نمی توان بیش از حد مورد نیاز بدن نوشید. درباره تلفن همراه نیز، همین اصل صادق است. تلفن همراه، ابزار ارتباط موقت هست. نباید جای همدم، دوست، رفیق، همسر، استاد، پدر، مادر و کتاب و امثالهم را بگیرد. متاسفانه میلیون ها نفر در دنیا، معتاد استفاده از گوشی های هوشمند شده اند.