چه اتفاقی برای بدن روی می دهد که ما احساس سرما می کنیم؟

انسان زمانی سرما را احساس می کند که اعصاب پوست، تغییرات دما را به مغز مخابره می کنند. این گزارش نه تنها در مورد دمای سطح پوست است، بلکه میزان تغییرات حرارت پوست را نیز شامل می شود.

بنابراین، وقتی درون استخر آب سرد می پرید، به این دلیل احساس سرمای شدید دارید که دمای پوست به سرعت کاهش پیدا می کند. اما وقتی چند دقیقه در آن وضعیت باقی می مانید، سرما قابل تحمل می شود زیرا دما با اینکه پائین است اما ثابت باقی می ماند.

تشدید تکانه های عصبی که در نتیجه کاهش دمای پوست ایجاد می شوند، هشدارهای اولیه برای کاهش دمای عمومی بدن محسوب می شوند که اگر نادیده انگاشته شوند، ممکن است به مرگ در اثر کم گرمائی (هیپوترمی) منجر شود.

در افراد سالم، سیستم فیزیولوژی بدنشان از رخداد هیپوترمی پیشگیری می کند. سیگنال ها از پوست به هیپوتالاموس مغز می رسند که مسئول کنترل وضعیت عمومی بدن است. هیپوتالاموس نیز  دستورات لازم برای پیشگیری از کاهش دمای بدن را به سیستم عصبی مخابره می کند.

تکانه های عصبی ارسال شده به عضله ها، موجب تولید گرمای متابولیکی بیشتر در طول لرزش های ناشی از سرما می شود. رگ های خونی نیز خون های داغ را از اعضای داخلی به پوست سرد که ممکن است خون دمای خود را از دست بدهد، منتقل می کنند.

تکانه ها به قشر مخی می رسند؛ بخشی از مغز که استدلال ها در آنجا شکل گرفته و اطلاعات لازم در مورد اینکه تا چه حد احساس سرما می کنید را نیز  تولید می کند. آنها با مخابره های دریافت شده از سیستم کناری مغز که مسئول احساسات انسان است، ترکیب می شوند تا شدت سرمائی که فرد احساس می کند را تعیین نمایند.

این روند موجب می شود تا فرد رفتارهای خاصی همانند لرزیدن، پوشیدن لباس گرم یا اعتراض کردن را از خود نمایش دهد.

احساس سرما داشتن همانند سرمازدگی نیست. به طور مثال، پریدن درون استخر آب سرد، احساس سرماست، اما موجب می شود تا دمای عمومی بدن افزایش بیابد زیرا خون داغ  هنوز در بخش های داخلی بدن وجود دارند. در این حالت دمای بدن را حداکثر تا یک ساعت می توان گرم نگه داشت.

بسیاری از انسان ها پیش از تب کردن احساس سرمای شدید پیدا می کنند. در طول تب، خط عصب که دمای بدن را کنترل می کند روی بالاترین درجه خود قرار می گیرد و در نتیجه، بدن واکنش نشان می دهد که آیا هنوز سرد است تا اینکه دمای آن در بالاترین حد خود ثابت می شود.

احساس سرمای شدید در چه مواردی پیش می آید؟

برخی از افراد دچار بیماری رینود هستند؛ عارضه ای که در آن جریان خون ضعیف است و توانایی گردش در سر انگشتان دست و پا را ندارد.

احساس سرمای شدید در طول بارداری می تواند نشانه کم کاری هورمون های تیروئید باشد که باید با قرص های ویتامین جبران شود.

حتی این احتمال وجود دارد که یک انسان سالم هم بیشتر از بقیه سرما را حس کند. زنان عموما بیشتر از مردها، سردشان می شود. دلیل آن هم این است که دمای پوست آنها پائین تر از پوست مردان است؛ به دلیل چربی زیرجلدی و استروژن.

جالب است بدانید، در مطالعات جدید مشخص شده که احساس سرما در دست و پا می توانید ارثی باشد و ریشه ژنتیکی داشته باشد.

بعضی از انسان ها هم ممکن است با دیدن افرادی که دچار سرما شده اند یا حس سرما دارند، سردشان بشود. به این پدیده «واگیر سرما» می گویند. به این صورت که فرد اگر حتی فیلمی تماشا کند که هنرپیشه آن در حال لرزیدن از سرماست، حتما سردش خواهد شد. این در حالی است که فضایی که فرد در آن حاضر است، گرم بوده و هیچ سرمائی در آن جریان ندارد.