جای پارک در شهری مثل تهران به یک معضل اساسی تبدیل شده است. برای درک این موضوع نیازی به کنار هم گذاشتن اعداد و ارقام نیست. کافی است نگاهی به سطح شهر بیاندازید و سری به خیابان‌های شلوغ بزنید. جای پارک‌ها و توقف‌های دوبله و سوبله ماشین‌ها خود گویای این مسئله است که تهران به جای پارک بسیار بیشتری نسبت به آنچه اکنون دارد، نیازمند است.
طبق آماری که از سوی رئیس اتحادیه دارندگان تعمیرگاه، توقفگاه و پارکینگ‌های تهران در تابستان ۹۶ منتشر شده، تهران صد پارکینگ خصوصی و صد پارکینگ دولتی دارد که به هیچ وجه جوابگوی ۳.۵ میلیون خودرویی که در سطح شهر تردد می‌کنند نیست و برای حل این مشکل، به مساحت حداقل ۱۵۰۰ پارکینگ نیاز دارد.
این موضوع نشان می‌دهد که هیچ تناسبی میان خودروهای سطح شهر، پارکینگ‌ها و حتی خیابان‌های شهر وجود ندارد. اما چه روش‌هایی برای افزایش میزان جای پارک یا کاهش خودروها در سطح شهر وجود دارد؟
ساخت پارکینگ‌های بیشتر
مدت زمان زیادی است که دریافت پایان‌کار برای ساختمان‌های مسکونی منوط به داشتن پارکینگ به ازای هر واحد شده است. با این قانو‌ن، شهرداری تهران به نوعی سعی می‌کند قدمی در جهت افزایش پارکینگ در سطح معابر بردارد، تا شهر را از گسترش خودروهای پارک‌شده در امان نگه دارد. اما با نگاه به خیابان‌های اطرافمان خیلی زود متوجه می‌شویم که پارکینگ‌های مسکونی، هرچند شرط لازم، اما کافی نیستند.
گزینه دیگر و البته سریع‌ترین راه حل، ساخت پارکینگ‌های عمومی یا خصوصی بیشتر در سطح شهر است. اما آن طور که از شواهد و قرائن پیداست، هیچ سازمان دولتی یا خصوصی‌ای حاضر به انجام این کار نیست. دلیل اصلی آن گران بودن زمین در شهری مانند تهران است. قیمت بالای زمین باعث می‌شود تا ساخت پارکینگ از نظر اقتصادی به‌صرفه نباشد. هزینه ساخت، نگه‌داری و تعمیرات یک پارکینگ بسیار بیشتر از هزینه‌ای است که صاحبان خودروها برای پارک کردن در آن می‌پردازند و این موضوع کار را برای پیدا کردن یک متولی سخت می‌کند.
طبق برنامه پنج‌ساله دوم شهرداری، تهران به ۶۰ هزار پارکینگ مسقف نیازمند است. در صورتی که همه این پارکینگ‌ها طی این پنج سال آماده شوند، می‌توان گفت بخشی از معضل جای پارک در تهران حل می‌شود. اما این مشکل هم‌چنان به قوت خود باقی خواهد ماند و این ساخت‌و‌سازها حکم مسکن را دارد.
حملونقل عمومی
روش دیگر برای حل معضل جای پارک که در واقع دو مشکل دیگر به نام آلودگی هوا و ترافیک را هم حل می‌کند، استفاده از وسائط حملونقل عمومی است. بسیاری از کارشناسان و مردم استفاده از حملونقل عمومی را تنها راه‌حل مشکلات ترافیک، آلودگی هوا و جای پارک می‌دانند. واقعیت اینجاست که سامانه‌های حملونقل عمومی همین حالا هم زیر بار فشار بسیاری هستند و اضافه شدن رانندگان خودروهای تک‌سرنشین و سایر وسائط نقلیه این چنینی فشار دو چندانی به این سامانه‌ها وارد می‌آورد. در این حالت می‌توان به جرئت گفت که در آینده‌ای نه چندان دور استفاده از اتوبوس‌ها و خطوط مترو تقریبا غیرممکن می‌شود چرا که سرعت افزایش دستگاه‌های حملونقل به این خطوط و ناوگان‌ها به اندازه سرعت پیوستن مردم به آن‌ها نخواهد بود.
حملونقل عمومی هرچند ایده‌آل‌ترین گزینه برای حل همه مشکلات مربوط به خودروها و حملونقل درونشهری است، اما با توجه به زیرساخت‌ها نمی‌توان انتظار داشت که این سامانه‌ها بتوانند کل بار ترافیک درونشهری را به دوش بکشند.
حملونقل هوشمند
بر اساس گزارش خبرگزاری «مهر» در سال جاری، روزانه بیش از ۵۰۰ هزار خودرو برای پیدا کردن جای پارک مناسب، زمانی بین ۱۵ تا ۳۵ دقیقه وقت صرف می‌کنند.
طبق آمار دیگر که از سوی سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت در سال ۹۲ منتشر شده است، ۳۰ دقیقه وقت برای پیدا کردن جای پارک یک خودرو حدود ۲۲۵ هزار لیتر مصرف بنزین را با خود به همراه دارد.
با استناد به آمارهای ارائه‌شده می‌توان چنین نتیجه گرفت که هوشمندسازی حملونقل کلید حل معضل جای پارک، آلودگی هوا و ترافیک است. اما چگونه می‌توان حمل‌و‌نقلی هوشمند داشت؟
هر روز که در خبرگزاری‌ها، کانال‌های تلگرامی و دیگر شبکه‌های اجتماعی می‌چرخیم، احتمالا با یک اپلیکیشن جدید در حوزه تاکسی‌‌های آنلاین مواجه می‌شویم. اپلیکیشن‌هایی که همگی کارکرد ساده‌ای دارند، ایجاد پل ارتباطی میان رانندگان و مسافران. اسنپ گزینه‌ای است که این روزها نام آن را زیاد می‌شنویم. این اپلیکیشن آن‌طور که مدیرانش ادعا می‌کنند، اکنون بیشترین میزان مسافر را در طول روز به نسبت رقبایش، مانند تپ‌سی و کارپینو، جابه‌جا می‌کند. اما فارغ از این بحث‌های رقابتی باید گفت اگر فرهنگ استفاده از سامانه‌هایی نظیر اسنپ در بین مردم نهادینه شود کمک شایانی به حل مشکلات جای پارک و ترافیک خواهد شد.
طبق اظهارات معاون اجرایی سازمان ترافیک وقت در سال ۹۳، بیش از ۲۰ درصد ترافیک تهران به واسطه خودروهایی تولید می‌شود که به دنبال جای پارک می‌گردند. استفاده از اسنپ می‌تواند این رقم را به طرز چشم‌گیری کاهش دهد. با یک حساب سرانگشتی می‌توان نتیجه گرفت که کرایه اسنپ می‌تواند توجیه منطقی داشته باشد. نیاز کمتر به جای پارک، ترافیک کمتر و هوای پاک‌تر امکاناتی است که می‌توان در ازای پرداخت کرایه به سامانه‌های هوشمند حملونقل در بلندمدت به آن‌ها دست پیدا کرد.
بدون نظر