خلاقیت بی نظیر هنرمند سوری در بازگویی داستان زندگی پناهنده ها

فروغ بیداری دوشنبه، ۰۸ آبان ۱۳۹۶

یک ماشین پوشیده از گرد و غبار که زباله ها اطرافش را احاطه کرده اند، یک اتاق خواب کوچک که سقف آن بر سر ساکنین آوار شده، لنگه کفش کودکی که از زیر سنگ‌ها به چشم می خورد، گرد و خاک و خرابی‌هایی که در هر گوشه خانه‌ها می توان مشاهده کرد و پرچم های سبزی که به نقش «الله» مزین شده اند، همگی دسترنج هنرمندی خلاق اهل سوریه است که با ظرافت کامل درون یک چمدان چیده شده اند تا به بازگویی داستان زندگی سراسر رنجِ پناهنده های سوری بپردازند.

این ها گوشه هایی از لحظه های ناراحت کننده زندگی مردمی است که هر روز با این مصائب دست‌وپنجه نرم می کنند. جنگ های داخلی که حدود ۶ سال است ادامه پیدا کرده، میلیون ها نفر را از خانه و شهر خود آواره ساخته و سبک زندگیشان را به طور کامل تحت تاثیر قرار داده است.

تماشای این چیدمان فوق العاده زیبا و مبتکرانه با نمایش جزئیات زندگی پناهنده ها در اندازه های بسیار کوچک، تا حد زیادی القا کننده حس واقعی سختی هایی است که خانواده ها با آن درگیر هستند.

این پروژه «بسته‌بندی نشده: چمدان پناهنده» نام دارد و توسط هنرمند سوری موسوم به «محمد حافظ» و با همکاری یک دانشجوی عراقی و پناهنده سابق عراقی به نام «احمد بدر» ساخته شده است. هدف از ساخت این پروژه جلوه‌ی مردمی بخشیدن به مقوله مهاجرت و پناهندگی مسلمان هاست تا مردم دیگر کشورهای جهان آن ها را دیده و متوجه اوضاع اسف‌بار این قشر از جامعه باشند.

هنرمند یادشده در رابطه با این پروژه بیان داشته: «وقتی صحبت از سیاست به میان می آید، شما به طور خودکار مخاطبین خاص خود را از بقیه جدا می کنید. به همین خاطر، من و احمد با هم تیم شده و تصمیم گرفتیم تا مشکل پناهنده ها را از شرقی ترین منطقه جهان تا غربی ترین بخش آن به یک شکل واحد نمایش دهیم.»

حافظ اعتقاد دارد که «هنر» موضع خنثی به مسائل روز دارد و شما می توانید با کمک آن، بدون بیان حتی یک کلمه، دیدگاه و نظر خود را به سمع و نظر مخاطب برسانید.

ما با بازگویی داستان خانواده ها در قالب هنر و چیدمان سعی کردیم تا مردم دیگر مناطق جهان را درگیر مصائب آن ها کنیم.

دلیل انتخاب چمدان به عنوان ابزار اصلی این هنرنماییِ خلاقانه علاقه شخصی حافظ به واژه «چمدان» بوده که همیشه داستان های فراوانی در خود داشته است. وی قصد داشته از وسیله ای برای نمایش هنر خود استفاده کند که همه مردم دنیا به نوعی با آن درگیر باشند. وی همچنین روی این نکته تاکید داشته که سفر، تمام ماجرا نیست.

حافظ همچنین گفته، همه ما در زندگی با فرودها و نزول های متعددی مواجه بوده ایم. اما این دست از مسائل و برچسب هایی همانند مهاجر یا پناهده، تعریف شخصیت اصلی وجود ما نیستند.

حافظ متولد دمشق است اما در عربستان سعودی رشد کرده و به مدرسه رفته است. او ۱۴ سال پیش برای تحصیل به آمریکا مهاجرت کرد و در حال حاضر شهروند رسمی این کشور محسوب می شود. این هنرمند در نیو هاون در کانتکتیکوت مهندس معمار است و در کمپانی پیکارد چیلتون مشغول به کار است که در زمینه ساخت برج های شیشه ای فعالیت دارد.

وی به واسطه علاقه قلبی به محل تولد خود و در مواقع بیکاری به ساخت این پروژه هنری بی نظیر پرداخته است. البته آواره شدن خواهر و برادر ناتنی اش که از سوریه آواره شده و به کشور سوئد پناهنده شده بودند نیز در شکل گیری این پروژه بی تاثیر نبوده است.