اشتباهات داوری و تصمیمات نادرست و ناعادلانه داوران گاه نه تنها سرنوشت یک بازی بلکه سرنوشت یک جام بزرگ در حد جام جهانی را تغییر می دهد. در مورد اشتباهات داوری که در سال های اخیر صورت گرفته می توان به بازی بارسلونا و پاری سن ژرمن دو سال پیش و داوری بحث برانگیز در بازی رفت و برگشت تیم های بایرن مونیخ و رئال مادرید در سال بعد از آن و حتی بازی های سال اخیر لیگ قهرمانان اروپا اشاره کرد که بسیار بحث برانگیز بودند. اگر چه بازیکنان نقش بسیار مهم و غیرقابل انکاری در نتیجه بازی ها دارند اما داور بازی اگر بخواهد می تواند یک تنه نتیجه یک بازی را به نحو دیگری رقم بزند.
بدون شک داور قوی ترین و تاثیرگذارترین شخصیت حاضر در میدان مسابقه فوتبال است؛ حتی در حضور بازیکنانی مانند مسی، رونالدو، نیمار، رونالدینیو و مارادونا. البته داوری های بدور از اشتباه نیز کمتر دیده می شوند و باید اذعان کرد که اشتباهات داوری نیز به قول معروف جزئی از فوتبال و جذابیت و غیرقابل پیش بینی بودن آن هستند. همه تیم ها از اشتباهات داوری سود یا ضرر می کنند اما تنها زمانی از این موضوع صحبت می کنیم که این تصمیمات اسفناک بوده و یا به ضرر ما باشد.
اگر چه فوتبال همواره با اشتباهات داوری کنار آمده اما دستکم در جام جهانی فوتبال ۵ مورد از این اشتباهات نابخشودنی بوده و هنوز پس از سال ها و حتی دهه ها به یاد آورده شده و دل طرفداران فوتبال را به درد می آورند. در حالی که در حساس ترین مراحل جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه به سر می بریم قصد داریم شما را با ۵ مورد از بدترین اشتباهات داوری که مسیر جام جهانی را تغییر دادند آشنا کنیم.
۵- کلیف توماس: برزیل- سوئد، ۱۹۷۸
همه ما فوتبال بازی کرده ایم؛ چه در زمین واقعی و چه از طریق بازی های کامپیوتری. داوران معمولاً زمانی که توپ در میانه میدان قرار دارد یا بازیکنان در حال بازی رو به عقب هستند سوت پایان بازی را به صدا در می آورند و کمتر پیش می آید که داوری در حالی که تیمی در حال حمله است سوت پایان بازی را به صدا دربیاورد. اما کلیف توماس، داور ولزی بازی برزیل و سوئد در جام جهانی ۱۹۷۸ سوت پایان بازی را چندین هزارم ثانیه پیش از این که زیکو روی یک کرنر و با ضربه سر دروازه سوئد را باز کند سوت پایان بازی را به صدا درآورد.
در حالی که این بازی با نتیجه یک یک مساوی به لحظات پایانی خود نزدیک می شد، داور به تیم برزیل اجازه داد که حمله خود را ادامه دهد و حتی اجازه زدن ضربه کرنر را نیز به آن ها داد.اما زمانی که توپ در هوا بوده و به سمت دروازه می رفت و چند صدم ثانیه به ضربه سر منجر به گل زیکو مانده بود سوت پایان وقت بازی را به صدا درآورد. واکنش ها به این اشتباه فاحش که یکی از بدترین و مضحک ترین اشتباهات داوری تاریخ جام جهانی است به اندازه اعتراضات امروزی نبود و هر دو تیم به رختکن رفتند.
این یک امتیاز برای تیم سوئد که در قعر جدول قرار داشت چندان تفاوتی ایجاد نکرد اما دو امتیاز از دست رفته باعث شد که تیم برزیل در ادامه با تیم آرژانتین روبرو شود که در نهایت به قهرمانی جام جهانی رسید و بدین ترتیب این اشتباه مرگبار داوری باعث تغییر سرنوشت جام جهانی ۱۹۷۸ شد.
۴- گراهام پل: استرالیا-کرواسی، ۲۰۰۶
اگر ساکن بریتانیا باشید و یا برنامه های ورزشی شبکه BT Sport را تماشا کرده باشید بدون شک از تحلیل کارشناسانه داوری ها در موارد حساس و تصمیم گیری های جنجالی آن ها لذت برده اید. اما وقتی که پای گراهام پل به میان بیاید همه می گویند: بله راست می گویی اما تو همان داوری هستی که به یک بازیکن ۳ بار کارت زرد نشان دادی! در جام جهانی ۲۰۰۶ و در بازی نهایی گروه G بین تیم های استرالیا و کرواسی، هر کدام از دو تیم در صورت برنده شدن می توانست به دور بعدی صعود کند. شرایط بسیار حساس و تنش زاست و کوچکترین اشتباهی می تواند باعث از دست رفتن تمام امید تیم ها برای ورود به مرحله بعدی شود اما اینجاست که گراهام پل وارد می شود.
مارک ویدوکا مهاجم تیم ملی استرالیا به سمت دروازه حمله می برد اما توسط سیمونیج، مدافع کرواسی ضربه فنی شده و به زمین کوبیده می شود اما پنالتی گرفته نمی شود. توماس، مدافع کرواسی عمداً توپ را در محوطه جریمه خودی با دست می زند اما استرالیا تنها یک کرنر از طرف داور بدست می آورد. گل مساوی هری کیول نیز که باعث شد کرواسی از دور مسابقات حذف شود به شکل واضحی آفساید بود اما داور گل را صحیح اعلام می کند. و در نهایت بدترین و مضحک ترین اشتباهای که گراهام پل در این مسابقه مرتکب شد: جوزیپ سیمونیچ، مدافع کرواسی در دقیقه ۶۱ برای خطای محرز خود کارت زرد دریافت می کند و همین اتفاق بار دیگر در دقیقه ۹۰ رخ می دهد و در کمال ناباوری او کارت قرمز دریافت نکرده و همچنان در زمین باقی می ماند.
اما بعد از به صدا درآمدن سوت پایان بازی توسط گراهام پل، سیمونیچ به او نزدیک شده و حرف ناخوشایندی به زبان می آورد و این بار است که این داور انگلیسی باز دست به جیب شده و کارت زرد سوم را به سیمونیچ نشان داده و او را از زمین اخراج می کند. انگار آقای پل برای اخراج کردن یک بازیکن به ۲ کارت زرد اعتقاد نداشت و پس از دریافت کارت زرد سوم بازیکن کرواسی را از زمین اخراج کرد!
۳- علی بن ناصر: آرژانتین- انگلیس، ۱۹۸۶
این مورد یکی از ماندگارترین اتفاقات دنیای فوتبال و جام جهانی است که برای همیشه در تاریخ فوتبال جاودانه شده و با نام «دست خدا» از آن یاد می کنند. در مسابقه نیمه نهایی بین تیم های آرژانتین و انگلیس در جام جهانی ۱۹۸۶ مکزیک، یکی از مدافعان انگلیس در تلاش برای دفع توپ ارسالی بازیکنان آرژانتین ضربه ای به توپ می زند که باعث می شود توپ به سمت دروازه خودی برود. در این لحظه دروازه بان ۱۹۰ سانتیمتری انگلیس بلند شده و می خواهد توپ را دفع کند.
در مقابل نیز مهاجم کوتاه قد مشهور آرژانتینی ها که کسی نیست جز دیگو مارادونا نیز برای زدن ضربه سر به توپ از زمین بلند می شود. پیتر شیلتون نزدیک است حتی مارادونا را زیر پاهای خود له کند و توپ نیز مستقیم به سمت دستان بلند او می آید اما ناگهان مارادونا مانند بازی بسکتبال توپ را از او قاپیده و اسلم دانک می کند و جالب تر این که داور تونسی بازی گل را می پذیرد.
این بازی در نهایت با همین گل و با نتیجه ۲ بر ۱ به نفع تیم آرژانتین به اتمام می رسد و انگلیس از دور مسابقات حذف می شود. مارادونا بعدها از این داور به عنوان «دوست ابدی» خود یاد می کند. آرژانیتن با این نتیجه به فینال رفته و در نهایت قهرمان می شود اما انگلیس در نتیجه یکی از فاحش ترین اشتباهات داوری تاریخ فوتبال مجبور می شود دست خالی به خانه برگردد. این اشتباه داوری و تقلب مارادونا چنان برای انگلیسی ها گران آمد که باعث درگیری بیشتر دو کشور شد؛ درگیری که حتی از اختلاف دولت ها بر سر جزایر فالکند و جنگ واقعی فالکند نیز بدتر بوده و هنوز هم فراموش نشده است.
۲- ادگاردو کودسال: آرژانیتن-آلمان غربی، ۱۹۹۰
اگر چه آرژانتینی ها از اشتباهات داوری جام جهانی ۱۹۸۶ منتفع شده بودند اما در جام جهانی بعدی تاوان آن را به بدترین شکل ممکن پس دادند و این بار در فینال جام جهانی. خوانندگان و فوتبالدوستان جوانی که این مسابقه را ندیده اند و چیزی از فوتبال پیش از شروع لیگ برت انگلیس نمی دانند، شادی مشهور به دایو کلینزمن به دایو جنجالی یورگن کلینزمن در مسابقه پایانی جام جهانی ۱۹۹۰ است. وی در این صحنه در حال یک دو کردن توپ با لوتار ماتیوس است که پدرو مونزون، تلکی را روی پای او می رود که هیچگاه نمی تواند به گرفتن توپ از کلینزمن منجر شود. قبل از برخورد تکل مونزون با پاهای کلینزمن، مهاجم آلمان به هوا می پرد و سپس فرود آمده و ۳ دور کامل دور خود می چرخد و ظاهراً از درد به خودش می پیچد.
این حرکات عجیب کلینزمن بیشتر یه یک رقص ترکیبی بریک شبیه است و اغراق در آن به وضوح دیده می شود. ادواردو کودسال به عنوان داور بازی که این صحنه را می بیند فکر می کند شاهد یک کشتار واقعی است و با خود می گوید:” نگاه کن، او را کشت” و سپس دست در جیب عقب خود کرده و کارت قرمز را به بازیکن مات و مبهوت آرژانتینی نشان می دهد. اما یک مشکل وجود داشت و آن این که پاهای مونزون کوچکترین تماسی- بله کوچکترین تماسی!- با پاهای کلینزمن نداشت اما هنر بازیگری و رقاصی خیره کننده کلینزمن در حدی بود که نه تنها داور بازی و دیگران بلکه خود مونزون نیز باور کرد که بازیکن مشهور آلمانی را کشته است و به کارت قرمز خود اعتراض چندانی نکرد.
از آن بدتر، در شرایطی که تیم آرژانتین به دلیل ۱۰ نفره شدن تلاش می کرد سرعت بازی را گرفته و بازی را به پنالتی بکشاند و تنها ۵ دقیقه به پایان بازی مانده بود، در یک درگیری ساده بین ماتیوس و بازیکن آرژانتین، داور یک پنالتی به نفع تیم آلمان می گیرد و ۲ دقیقه بعد نیز یکی دیگر از بازیکنان آرژانتین کارت قرمز دریافت می کند. در نهایت آلمان برنده بازی شده و به مقام قهرمانی جام جهانی می رسد. این آخرین باری بود که این داور آرژانتینی الاصل (بله درست خوانده اید، پدر کودسال آرژانتینی بود!) داوری می کرد.
۱- بایرون مورنو: ایتالیا- کره جنوبی، ۲۰۰۲
داستان کره جنوبی در جام جهانی ۲۰۰۲ یکی از جالب ترین داستان های دنیای فوتبال است و این کشور که یکی از دو میزبان جام جهانی بود در نهایت توانست به مراحل پایانی جام برسد و البته در این مسیر بسیاری از تیم های بزرگ را از پیش رو بردارد که به صورت طبیعی و معمول اتفاق نمی افتاد اگر اشتباهات داوری نبود. حذف شدن ایتالیا توسط کره جنوبی یکی از تلخ ترین اتفاقات تاریخ جام جهانی در اثر یکی از فاحش ترین اشتباهات داوری تاریخ فوتبال بود.
در حالی که ایتالیا از نظر بازیکن و شیوه بازی بسیار بهتر از کره جنوبی بوده و شانس بیشتری برای صعود به دور بعد داشت اما بایرون مورنو، داور بازی، یک تنه باعث حذف این تیم از ادامه مسابقات شد. در ابتدا وی یک پنالتی کاملاً نادرست را به کره ای ها تقدیم کرد و در ادامه در حالی که از تکل های خشن بازیکنان کره به سادگی می گذشت، در کارت زرد نشان دادن به ایتالیایی ها بسیار دست و دلبازی می کرد. سپس نوبت به وقت های اضافه رسید: مورنو یک گل طلایی صد در صد سالم ایتالیایی ها را نپذیرفت. در ادامه داور بازی، توتی را ظاهراً به دلیل دایو و تمارض در محوطه جریمه از زمین اخراج کرد در حالی که صحنه آهسته نشان می داد وی در نتیجه فشار و ضربه پای مدافع کره به زمین می خورد.
در نهایت این کره جنوبی بود که با زدن یک گل در وقت های اضافه و بر اساس قانون گل طلایی توانست به دور بعد صعود کند و ایتالیا در کمال بی عدالتی و ناداوری حذف شد. اشتباهات داوری در این بازی چنان فاحش و زیاد است و سوت های داور چنان یک طرفه زده می شود که باور کردنی نیست. این اشتباهات به حدی بود که جیووانی تراپاتونی، سرمربی تیم ایتالیا مسئولان فیفا را متهم کرد که به داوران بازی دستور داده اند که باید کره جنوبی به مراحل بعدی صعود نماید.
آرژانتین ۱۹۹۰ خیلی تیم خشنی بود. تا قبل بازی فینال ۱۸ اخطار و ۱ اخراجی داشت.
قبل فینال هم فیفا به دلیل بازی غیر ورزشی آرژانتین مقابل ایتالیا ۳ تا از بازیکنان آرژانتین رو تو فینال محروم کرده بود.
اون اخراج (دزوتی) که کاملا درست بود ولی اگر داور (مونزون) رو اخراج نمی کرد باز آرژانتین نمی تونست آلمان غربی رو شکست بده چون قدرتش رو نداشت.
وقتی این چیزا رو می بینم ( با اینکه تموم جوونیم با فوتبال گذشت ) حالم از فوتبال بهم میخوره ..
از همشون بدتر بایرون مونرو بود این بازی باید بود دوباره انجام میشد.
واقعا نبود VAR اون موقع ها خیلی احساس میشه
گل دست شیطان هنری چی پس؟
آرژانتین ۱۹۹۰ خیلی تیم خشنی بود. تا قبل بازی فینال ۱۸ اخطار و ۱ اخراجی داشت.
قبل فینال هم فیفا به دلیل بازی غیر ورزشی آرژانتین مقابل ایتالیا ۳ تا از بازیکنان آرژانتین رو تو فینال محروم کرده بود.
اون اخراج (دزوتی) که کاملا درست بود ولی اگر داور (مونزون) رو اخراج نمی کرد باز آرژانتین نمی تونست آلمان غربی رو شکست بده چون قدرتش رو نداشت.