دولت روسیه تعداد سفارش های خود برای جنگنده بمب افکن جدید سوخو-۵۷ (Su-57) که قرار بود در سال ۲۰۲۸ خریداری شوند را ۵ برابر کرده است. این سفارش بزرگ بعد از توقف توسعه این جنگنده و خارج شدن هند از پروژه ساخت مشترک آن رخ می دهد. مسکو همچنین این جت جنگی را به استانبول پیشنهاد داده تا در صورت کنار گذاشته شدن ترکیه از برنامه جنگنده F-35، آن را جایگزین نسخه آمریکایی کند. اولین پرواز جنگنده بمب افکن سوخو-۵۷ در ۲۹ ژانویه ۲۰۱۰ رخ داد که در آن نمونه تکمیل شده جنگنده مذکور از کارخانه هواپیماسازی یوری گاگارین در شرق دور روسیه بلند شده و پروازی ۴۷ دقیقه ای را تجربه کرد.
این جنگنده باعث غافلگیر شدن کارشناسان نظامی غربی شد که از برنامه روسیه برای توسعه یک جنگنده جدید بی اطلاع بودند. سوخو-۵۷ اولین جنگنده نسل پنجم روسیه است که آن را هم تراز با اف-۲۲ رپتور، افس-۳۵ لایتنینگ ۲ و جنگنده چینی جی-۲۰ می دانند. مانند دیگر جنگنده های نسل پنجمی، سوخو-۵۷ نیز با توجه به طراحی پنهانکاری، رادارهای قدرتمند و توانایی پرواز در سرعتی بالاتر از سرعت صوت، از جنگنده های نسل قبل خود متمایز است. در ابتدا قرار بود که سوخو-۵۷ در سال ۲۰۲۰ وارد مرحله تولید انبوه شد اما مشکلات فناورانه و نبود سرمایه کافی باعث شد که توسعه این جنگنده تقریباً متوقف شود. یکی از بزرگ ترین مشکلات این پروژه مربوط به توسعه موتورهای جدید برای جت سوخو بوده است.
موتور توربوفن Izdeliye 30 که برای این جنگنده جدید طراحی شده بود حدود ۴۱.۰۰۰ پوند نیروی پیشرانه تولید می کرد و این توان در دو موتور به ۸۲.۰۰۰ پوند می رسید. توسعه این موتور با مشکلاتی مواجه شده و هنوز در مرحله آزمایش قرار دارد. به دلیل همین مشکلات تاکنون تنها ۹ فروند نمونه اولیه از این جنگنده ساخه شده و تا همین اواخر دولت روسیه اعلام کرده بود که تا سال ۲۰۲۷ تنها ۱۶ فروند از این جنگنده را خریداری خواهد کرد. این تعداد کاهش فاحشی نسبت به برنامه اولیه برای خرید ۴۰۰ تا ۴۵۰ فروند بین سال های ۲۰۲۰ تا ۲۰۴۰ داشت.
بیشتر بخوانید: بزرگ ترین نقطه ضعف جنگنده فوق پیشرفته F-35 که آن را آسیب پذیر میکند چیست؟
هند که ۶ میلیارد دلار در پروژه ساخت این جنگنده نسل پنجمی سرمایه گذاری کرده بود و بر اساس آن می توانست پس از تکمیل نسخه نهایی، چندین فروند از آن را در اختیار داشته باشد، در نهایت به طور کامل از این پروژه مشترک کناره گیری کرد و علت این امر را توسعه کند و پنهانکاری بیش از حد طرف روسی در مورد پروژه عنوان نمود. اکنون اما خبر می رسد که روسیه تا سال ۲۰۲۸ میلادی می خواهد ۷۶ فروند از این جت جنگنده را خریداری نماید. این تعداد برای تشکیل سه اسکادران هوایی کامل که هر کدام ۲۴ جنگنده را در بر دارد کافی خواهد بود و ۴ فروند نیز به عنوان جنگنده های اضافی و جانشین به کار گرفته خواهند شد. این قرارداد جدید پس از آن صورت گرفت که کمپانی هواپیماسازی سوخو اعلام کرد به دلایلی، هزینه ساخت این جنگنده کاهش یافته و بدین ترتیب امکان فروش آن با مبلغی ۲۰ درصد کمتر از قبل امکان پذیر است.
مسکو و سوخو توضیح نداده اند که چرا جنگنده سوخو-۵۷ به یکباره ۲۰ درصد ارزان تر شده است. ظاهراً روسیه هیچ مشکلی با خروج هند از پروژه مشترک مذکور نداشته و اکنون در حال اتمام فرآیند توسعه و ساخت این جنگنده و فروش به کشورهای دیگر است. ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، این جنگنده را به ترکیه پیشنهاد داده، در شرایطی که اردوغان و دولت دونالد ترامپ بر سر خرید سامانه دفاع موشکی روسی توسط ترکیه دچار مشکل شده و ایالات متحده اعلام کرده که در صورت نهایی شدن این خرید، ترکیه از پروژه جنگنده اف-۳۵ کنار گذاشته شده و این جنگنده را دریافت نخواهد کرد. ترکیه یکی از اعضای اولیه و کلیدی ائتلاف توسعه و ساخت اف-۳۵ بود اما اخیراً قراردادی با روسیه برای خرید سامانه دفاع برد بلند موشک های سطح به هوای اس-۴۰۰ با این کشور امضا کرده است که به گفته ایالات متحده برنامه اف-۳۵ را به خطر می اندازد.
به ادعای رسانه های دولتی روسیه، سوخو-۵۷ با موشک های هوا به زمین با سرعتی مافوق صوت (هایپرسونیک) مجهز خواهد شد. مقابله با موشک های هایپرسونیک که با سرعتی بیش از ۵ ماخ حرکت می کنند برای سیستم های دفاع موشکی کنونی بسیار دشوار است. ظاهراً این موشک ها در داخل محفظه ای که در قسمت شکم جنگنده قرار گرفته جای داده شده و بدین ترتیب خاصیت پنهانکاری و ضد راداری جنگنده سوخو-۵۷ حفظ خواهد شد. اگر چه سفارش چنین حجمی از یک جنگنده نسل پنجمی پیشرفته توسط کرملین برای ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی یک تهدید بزرگ به شمار می آید اما باید توجه داشت که ایالات متحده و همپیمانانش تنها در سال ۲۰۱۹ بیش از ۱۴۱ فروند اف-۳۵ دریافت خواهند کرد در حالی که برنامه روسیه برای دریافت ۷۶ فروند سوخو-۵۷ در ۸ سال آینده صورت خواهد گرفت.
بیشتر بخوانید: حماسه اف ۳۵؛ مسیر پرفراز و نشیب دو دهه ای جنگنده چند منظوره و نسل پنجمی ایالات متحده
با گذشت ۶ سال از نوشتن این مقاله
ولی هنوز روسیه مؤفق نشده حتی یه دسته(اسکادران) ۲۴ تایی از این جنگنده را آماده و فراهم آورد