حملات پهپادی، مانند حملات اخیر دسته ای از این پرندگان کوچک بدون سرنشین به دو مجتمع نفتی در عربستان سعودی، در حال افزایش بوده و اکنون ایالات متحده بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روش های جدیدی به منظور مقابله با حملات صورت گرفت توسط پهپاد دست به کار شده است. در روزهای گذشته، پنتاگون در گزارشی به کنگره اعلام کرد که این نیرو یک سیستم نظامی مایکروویو که برای از بین تهاجم گروهی پهپادهای دشمن از طریق پالس های انرژی طراحی شده را خریداری کرده است. این خرید به منظور استقرار سیستم موسوم به PHASER در خارج از کشور برای یک بررسی یک ساله صورت گرفته که آن را به اولین سلاح دفاعی با انرژی هدایت شده که وارد میدان نبرد شده تبدیل می سازد. نیروی هوایی ایالات متحده بیش از ۱۶.۲۸ میلیون دلار برای نمونه اولیه سیستم مایکروویو پر انرژی PHASER هزینه کرده است که قرار است در مکانی نامشخص در خارج از ایالات متحد مورد ارزیابی و آزمایش میدانی قرار گرفته و انتظار می رود که این مرحله آزمایشی در ۲۰ دسامبر ۲۰۲۰ به پایان برسد.
نیروی هوایی ایالات متحده چندین سیستم انرژی محور را برای بررسی توانمندی های آنان در میدان نبرد خریداری کرده است و به گفته مقامات رسمی این نیرو، برخی از آن ها در خط مقدم مناطق حساس جهان، جایی که جنگ پهپادی تبدیل به یک تهدید بزرگ برای این نیرو شده است، مانند کره شمالی، آفریقا، اوکراین و اخیراً نیز خاورمیانه مستقر خواهند شد. مقامات رسمی نیروی هوایی و کمپانی اسلحه سازی ریتون (Raytheon) که سازنده سیستم مایکروویو PHASER است می گویند که خرید این سامانه از قبل در حال انجام بوده و نمی توان آن را پاسخی صرف به حملات اخیر پهپادی به مجتمع های نفتی عربستان سعودی دانست. ژنرال جوزف دانفورد، رییس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده اعلام کرده که این کشور به تقویت سیستم های دفاع هوایی در منطقه خاورمیانه خواهد پرداخت. بدین ترتیب می توان گفت که استقرار سیستم PHASER در خاورمیانه نیز تحت تاثیر حملات پهپادی اخیر به عربستان سعودی از جانب نیروهای حوثی در یمن باشد.
اما این سیستم ضد پهپادی چگونه عمل می کند و چه کارآیی هایی دارد؟
سیستم ضد پهپادی PHASER از امواج مایکروویو برای ناتوان سازی پهپادهای کلاس یک و دو استفاده می کند، پهپادهایی که وزنی کمتر از ۵۵ پوند (تقریباً ۲۵ کیلوگرم) داشته و در ارتفاع ۱.۲۰۰ تا ۳.۵۰۰ پایی با سرعت های بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ گره (۱۸۵ تا ۳۷۰ کیلومتر بر ساعت) پرواز می کنند. بدین ترتیب پهپاد RQ-11 Raven در یک سوی این گستره عملیاتی (کوچکترین) و پهپاد ScanEagle در سوی دیگر آن (بزرگ ترین) قرار می گیرد. مقامات ایالات متحده و عربستان سعودی ادعا می کنند که در حملات پهپادی اخیر به مجتمع های نفتی عربستان از حدود ۲۰ پهپاد و تعدادی موشک کروز استفاده شده است و برخی از این پهپادها از لحاظ کوچک بودن در زمره پهپادهایی قرار می گیرند که سیستم مایکروویوی PHASER توانایی از بین بردن آن ها را دارد.
به گفته مقامات پنتاگون و کمپانی ریتون، تاکنون از سیستم مایکروویو با قدرت بالا در مقابله با موشک های کروز استفاده نشده است. در واقع سیستم PHASER بخشی از یک رویکرد لایه ای تدافعی در مقابل تهدیدات هوایی بدون سرنشین است. کمپانی ریتون و دیگر کمپانی های تحقیقات نظامی در حال توسعه پهپادهای کامیکازه، سیستم های لیزری و حتی تورهایی برای ساقط کردن پهپادهایی در اندازه ها و اشکال مختلف هستند. استفاده از انرژی هدایت شده برای مقابله با این تهدیدات باعث ارزش بالای سیستم های مانند PHASER شده که روزگار طولانی است انتظار آن وجود دارد.
سیستم مایکروویو با انرژی بالا PHASER چگونه کار می کند؟
PHASER یک توپ مایکروویویی با انرژی بسیار بالاست که به شکل یک اشعه مخروطی از خود امواج رادیویی قوی ساطع می کند. اما این سیستم مانند یک مایکروویو معمولی عمل نکرده و در واقع باعث پختن پهپاد در اثر گرمای ناگهانی شدید نمی شود. به جای آن، این سیستم تراشه های موجود در این هواپیماهای بدون سرنشین کوچک را از طریق هجوم شدید انرژی مختل و از کار می اندازد. در واقع اینجا اثر گرمایی وجود ندارد بلکه می توان آن را یک تاثیر میدان الکتریکی دانست که روی سیستم الکترونیکی پهپاد اعمال می شود تا آن را از کار انداخته یا به طور دائمی به آن آسیب جدی وارد نماید و البته این تاثیر به سرعت و به محض برخورد امواج با آن صورت می گیرد.
لیزرها برای اینکه بتوانند تاثیرگذار باشند باید روی هدف متمرکز و ثابت شوند اما سیستم های مایکروویوی مانند PHASER دارای پالس های کوتاهتری از میکروثانیه هستند و در همین مدت نیز می توانند یک پهپاد را از کار بیندازند، امواجی که در صورت داشتن قابلیت دیده شدن مانند یک جرقه بودند. اما اپراتورهای چنین دستگاهی قبل از استفاده از آن به شناسایی مثبت و دقیق هدف نیاز دارند، از این رو «زنجیره کشتار» با شناسایی توسط رادارها و سپس یک دوربین و دیگر سنسورها آغاز می شود. آنتن مورد استفاده در سیستم PHASER از این داده ها برای هدف قرار دادن پهپادهای مهاجم استفاده می کند. پرسنل نیروی هوایی برای استفاده از این سیستم آموزش دیده و از آن در طول تمرینات برای ساقط کردن موفق پهپادها استفاده کرده اند، موفقیت هایی که در افزایش تمایل برای خرید آن ها بی تاثیر نبوده است.
دیگر توانایی قابل توجه این سیستم ها، قابلیت مقابله با هدف های مختلف و حملات پهپادی دسته زنبوری است که می تواند بدون این که مهمات آن به اتمام برسد به طور همزمان اهداف متعددی را مورد هدف قرار دهد. البته مقامات ایالات متحده ادعا کرده اند که این سیستم ها فواید و کاربردهای دیگری نیز غیر از مقابله با حملات پهپادی دارند که به دلیل محرمانه بودن به آن ها اشاره ای نشده است. البته این اولین باری نیست که ایالات متحده سعی در توسعه سیستم های دارای انرژی هدایت شونده داشته است.
در گذشته نیز از یک سیستم مشابه برای منفجر کردن بمب های کنار جاده ای از فاصله دور رونمایی شده بود که به دلیل هزینه بالا و حجم زیاد سیستم که امکان نصب در میدان نبرد را از آن می گرفت کنار گذاشته شد. برخی دیگر نیز به گفته مقامات به دلیل «چالش های تکنولوژیکی و علمی» کنار گذاشته شده اند. سیستم های دیگری نیز طراحی و توسعه یافته که از آن جمله می توان به سیستم لیزری با انرژی بالا که روی کامیون سوار می شود و یک سیستم لیزری ضد پهپادی دیگر از لاکهید مارتین اشاره کرد که قرار است سال ۲۰۲۲ رونمایی شود.
بدون نظر