۱۰ فیلم جنگی برتر تاریخ سینما از لحاظ فیلمبرداری و زیبایی بصری [قسمت اول]

اگر تنها یک ژانر باشد که از لحاظ جلوه های بصری در نهایت جذابیت ممکن قرار داشته باشد آن ژانر جنگی است. از همان روزهای اول سینما، درگیری های نظامی به تصویر کشیده شده و در دست استادان این رسانه، به ندرت اتفاق می افتد که یک فیلم جنگی نتواند توجه مخاطبان را به خود جلب نماید. از همان روزهای اول سینمای مبتنی بر جنگ جهانی اول و دوم، تحلیل های فیلم های حماسی ویتنام و حتی بسیار پیش تر از آن، مربوط به جنگ داخلی آمریکا، همواره نبرد قلمرویی غنی برای فیلمسازان بوده است. بدین بهانه می خواهیم نگاهی بیندازیم به ۱۰ فیلم جنگی برتر تاریخ سینما که از لحاظ جلوه ها و زیبایی های بصری (فیلمبرداری) بهترین های این ژانر به شمار می آیند.

۱۰- Son Of Saul

فیلم Son of Saul بدون اینکه ذره ای قدم در میدان نبردهای مرسوم بگذارد یک داستان بسیار ترسناک است، فیلمی که نگاهی عمیق به درون ماجرای هولوکاست و افراد موسوم به «سوندرکوماندو» (Sonderkommando)- زندانیان یهودی که در دوران حکومت نازی ها در طول جنگ جهانی دوم مسئولیت تمیز کردن سالن های گاز از جنازه ها را بر عهده داشتند- می اندازد تا یکی از قوی ترین فیلم های جنگی تاریخ معاصر سینما باشد. این فیلم برنده جایزه اسکار از لاسلو نمش، کارگردان مجارستانی، تا قبل از اینکه ماتیاس اردلی در نقش فیلمبرداری وارد ماجرا شود نیز یک پروژه ترسناک بود اما استراتژی های تصویری اردلی چنان حسی از فضای تنگ و تاریک هولناک مطلق را در فیلم ایجاد می کند که هنگام تماشای فیلم نمی توان از احساس خفگی فرار کرد.

فیلم جنگی Son of Saul داستان یک زندانی به نام شائول آوسلاندر را روایت می کند، مردی که تلاش دارد برای یک زندانی دیگر که گمان می کند پسرش است یک مراسم تدفین آبرومندانه ترتیب دهد. بدین ترتیب این داستان به یک اثر سینمایی مطلقاً ویرانگر تبدیل می شود که تا مدت ها پس از تماشای سکانس پایانی اش در ذهن مخاطب باقی خواهد ماند.

۹- Cold Mountain

آنتونی مینگلا با دو فیلم جنگی رمانتیک خود که با فاصله حدود یک دهه ساخته شده بودند به موفقیتی بزرگ دست یافت. وی با فیلم The English Patient در سال ۱۹۹۶ که داستانی عاشقانه در دوران جنگ جهانی دوم بود قلب ها را به تسخیر خود درآورد و هفت سال بعد نیز بار دیگر با فیلم Cold Mountain در مورد روزهای پایانی جنگ داخلی آمریکا بار دیگر بسیاری از طرفداران ژانر جنگی را به وجد آورد. در هر دو جان سیل، فیلمبردار کهنه کار استرالیایی مدیریت دوربین را بر عهده داشت، همکاری که باعث شده سیل و مینگلا برای فیلم اول خود موفق به دریافت جایزه اسکار شوند. اما عنوان جدیدتر است که به خاطر بازسازی فضای طبیعی حیرت انگیزی که ۱۵۰ سال از آن می گذشت توجه مخاطبان را به خود جلب کرد.

برای خلق طبیعتی دیگرجهانی که دیگر وجود نداشت، سیل از استفاده ای بی نظیر از مناطق روستایی غیر از ایالت هایی که داستان در آن ها رخ می داد داشت، به ویژه فیلمبرداری در رومانی برای برخی از سکانس های خاص فیلم. اگر چه هنوز هم بسیاری از طرفداران فیلم های جنگی و رمانتیک The English Patient را به خوبی به یاد دارند اما شاید بتوان گفت که Cold Mountain بهترین کار سیل در ژانر جنگی است. با این وجود اگر بتوان Mad Max: Fury Road را یک فیلم جنگی دانست می توان جایگاه Cold Mountain را به این فیلم داد.

۸- Empire Of The Sun

در کارنامه فیلمسازی استیون اسپیلبرگ آنچنان قدرت و وسعتی دیده می شود که جای تعجب ندارد وی در طول دوران حرفه ای خود از زوایای مختلف به بررسی جنگ جهانی دوم پرداخته است. اگر چه Saving Private Ryan و Schindler’s List با داستان هایی در مورد طرف های اروپایی جنگ، بهترین شاهکارهای وی در ژانر جنگی هستند اما او اولین ماجراجویی خود در این ژانر را در آنسوی دنیا (ژاپن) و در فیلم Empire of the Sun تجربه کرد. این فیلم که بر اساس یک رمان نیمه زندگینامه ای به همین نام از جی جی بالارد و با بازی کریستین بیل در دورانی که هنوز نوجوانی گمنام بود، ساخته شده داستان نوجوانی به نام جیم گراهام را روایت می کند که بدنبال حمله ژاپنی ها به چین خود را در داخل یک کمپ ژاپنی نگهداری از اسرای جنگی می یابد.

اسپیلبرگ در این فیلم بار دیگر با کسی همکاری کرد که بهترین فیلمش تا آن زمان، E.T. the Extra-Terrestrial، را برایش فیلمبرداری کرده بود:  آلن داویائو. این فیلمبردار کهنه کار که آوریل امسال درگذشت، میراثی ماندگار از خود به جای گذاشته و بیشتر قدرت ترسناکی که در فیلم جنگی Empire of the Sun مشهود است از سبک انتخاب لنز خارق العاده، تصاویر پر دود و خیره کننده او از آسمان و همچنین تصویری که از بمباران ناگازاکی از فاصله دور ارائه می دهد نشأت می گیرد.

۷- Inglourious Basterds

اگر چه وی دو نامزدی اول اسکار خود را به خاطر کار بر روی دو فیلم الیور استون در مورد جنگ ویتنام- Platoon و Born on the Fourth of July- بدست آورد اما رابرت ریچاردسون نهایت استعداد فیلمبرداری خود را زمانی به رخ کشید که در پروژه Kill Bill: Volume 1 با کوئنتین تارانتینو همکاری کرد. بدین ترتیب جای تعجب نداشت که همکاری مجدد او در فیلم جنگی تارانتینو بهترین کار او نیز بود، در حالی که Inglorious Basterds در میان بهترین فیلم های این کارگردان نامی از لحاظ بصری قرار دارد و این اعتبار نیز حرف های زیادی برای گفتن دارد.

از آن زمان به بعد بود که ریچاردسون فیلمبرداری تمامی پروژه های تارانتینو را بر عهده داشته که هر کدام بهتر از پروژه پیش از خود بوده است. ریچاردسون در این فیلم مسیرهای پیچیده چندین شخصیت الی را در این بازسازی تاریخی جایگزین از روزهای آخر جنگ جهانی دوم دنبال می کند به نحوی که در فضاهای بسیار متفاوت فیلم به شکلی بسیار نرم همه زوایای صحنه را به شکلی خیره کننده به معرض نمایش می گذارد.

۶- Dunkirk

کریستوفر نولان بدون شک با تلاش های خود در سه گانه The Dark Knight توانست به بازتعریف ژانر فیلم های مدرن ابرقهرمانی کمک کند و در ادامه با کارهای خارق العاده خود در مفاهیم علمی تخیلی در فیلم هایی مانند Inception و Interstellar نیز این ژانر را ارتقا بخشید اما شاید بهترین ترفند او تاکنون نشان ندادن چهره دشمنان در شاهکار خوش ساختش Dunkirk باشد. این فیلم که تلاش ها برای آزادی و نجات سربازان بریتانیایی که در سواحل شمالی فرانسه به دام افتاده اند را از سه منظر متفاوت- زمین، دریا و هوا- مورد بررسی قرار می دهد، بار دیگر شاهد همکاری نولان و هویت ون هویتما، فیلمبردار نولان در Interstellar ، بود کسی که فیلمبرداری تازه ترین اثر نولان، Tenet، را نیز بر عهده داشته است.

قدم گذاشتن جای پای والی فیستر که اکثر فیلم های نولان را فیلمبرداری کرده بود کار ساده ای به نظر نمی رسید اما این فیلمبردار کهنه کار سوییس خود را ثابت کرده و با این ساختار تکان دهنده ای که در فیلم Dunkirk ایجاد کرد، کارهای مشترک نولان با فیلمبردار آمریکاییش را تحت الشعاع قرار داد. او با یک زیبایی ذاتی توانست تصاویر جنگ را از چندین دیدگاه به نمایش بگذارد، سبکی از فیلمبرداری که با توجه به رویکرد منحصربفرد فیلم نولان به ژانر جنگی، نقش مهمی در تاکید بر جنبه های تریلری فیلم نسبت به جنگی بودن آن داشت.

بیشتر بخوانید: با بهترین فیلم های جنگی تاریخ سینما آشنا شوید