علت کم یا بی کیفیت بودن شیر مادر چیست؟

بدن اکثر مادران میتواند شیر کافی و با کیفیت را برای نوزاد شیرخوار تامین کند و مشکل کم یا بی کیفیت بودن شیر تنها درصد اندکی از مادران را درگیر می کند. با این حال بسیاری از زنان به اشتباه تصور می کنند که شیر کافی برای سیر کردن نوزاد خود را ندارند یا اینکه کیفیت شیرشان پایین است. در ادامه به علل کم یا بی کیفیت بودن شیر مادر می پردازیم.

اگر تصور می کنید چنین مشکلی دارید بهتر است قبل از تغییر در رژیم غذایی خود یا ترک شیردهی با پستان موارد زیر را در نظر بگیرید.

علل کم بودن شیر مادر:

۱- بچه به درستی پستان مادر را در دهان نمی گذارد

یکی از رایج ترین دلایل کم بودن شیر مادر به نحوه شیر خوردن نوزاد بر می گردد. اگر بچه شما به درستی پستان را در دهانش نمی گذارد، نمی تواند شیر را از آن خارج کند و چنانچه شیر تولیدی از پستان مادر خارج نشود بدن فرمانی برای تولید شیر بیشتر دریافت نخواهد کرد. برای آنکه بدانید فرایند شیردهی را به درستی انجام می دهید یا خیر میتوانید این کار  را با نظارت پزشک یا پرستار انجام دهید تا درستی آن مشخص شود.

۲- به دفعات کافی شیر نمی دهید

اگر به دفعات لازم به کودک خود شیر ندهید، شیر کافی در بدنتان تولید نمی شود. نوزادات تازه متولد شده باید دست کم هر دو تا سه ساعت یک بار (در طول شبانه روز) شیر بخورند. هرچه این دفعات بیشتر باشد بدن شما نیز شیر بیشتری تولید می کند. پس اگر نوزاد بین دفعات خوردن شیر زیاد بخوابد یا اینکه از مکمل ها یا شیر خشک برای سیر کردن نوزاد استفاده کنید و کمتر خودتان به او شیر بدهید بدنتان شیر کمتری تولید می کند. بهتر است هر زمان که کودک احساس گرسنگی کرد به او شیر بدهید یا اگر کودک شما زیاد می خوابد او را بیدار کنید و هر سه ساعت به او شیر بدهید.

۳- مدت شیر خوردن نوزاد به اندازه کافی طولانی نیست

نوزاد شما در هر بار شیردهی باید به طور متوسط ده دقیقه شیر بخورد. اگر زمان شیر خوردن نوزاد با پستان مادر کمتر از ۵ دقیقه (در اکثر موارد) باشد آنگاه نمی تواند شیر کافی برای رشد طبیعی بدنش را دریافت کند. علاوه بر این، اگر این زمان ها بیش از اندازه کوتاه باشند، اندوخته شیر مادر از پستان ها خارج نمی شوند، حال آنکه برای تولید شیر بیشتر خارج شدن شیر مادر از پستان ها لازم و ضروری است.

۴- نوزاد شما وارد مرحله رشد استخوانی شده

زمانی که نوزاد وارد مرحله رشد استخوانی می شود اشتهایی سیری ناپذیر پیدا می کند و معمولا همیشه گرسنه است. در این موارد مادر  تصور می کند که شیر کافی برای سیر کردن نوزاد را تولید نمی کند. اما در نظر داشته باشید که این فرایند کاملا طبیعی است و شیر مادر همزمان با رشد نوزاد افزایش پیدا میکند. در این دوره نوزاد دوست دارد مرتبا شیر بنوشد و اگر شما نیز اجازه این کار را به او بدهید بدن تشخیص می دهد که نوزاد وارد مرحله رشد استخوانی شده پس تولید شیر را بیشتر می کند.

۵- به دیگران اجازه می دهید شما را تحت تاثیر قرار دهند

گاهی اوقات مادر تحت تاثیر صحبت های افرادی قرار می گیرد که تا بحال شیردهی انجام نداده اند یا دانش کافی در این باره ندارند و در نتیجه این ذهنیت در او به وجود می آید که مبادا حرف های آن فرد درست باشد و شیر کافی نداشته باشم.

۶- بافت نامناسب سینه

در برخی زنان پستان به درستی رشد نکرده و غذذ تولید کننده شیر در آنها به اندازه ای که نیازهای نوزاد را تامین کند وجود ندارد. این غدد در طول دوران بارداری رشد می کنند و شیردهی رشد آنها را تقویت می کند. در نتیجه در بچه های دوم و سوم کمتر پیش می آید که مادری به این علت با کمبود شیر روبرو شود.

۷- مشکل هورمونی یا غدد درون ریز

گاهی مادر به خاطر سندروم تخمدان پلی کیستیک، پرکاری یا کم کاری تیروئید، دیابت، فشار خون بالا یا مشکلات هورمونی مبتلاست که هر کدام از اینها باعث کاهش تولید شیر می شوند چراکه تولید شیر در بدن به عملکرد هورمونی وابسته است و اختلال در هر یک از این موارد میتواند تولید شیر را کم کند.

۸- جراحی پستان

جراحی های سینه بنابر دلایل پزشکی یا زیبایی انجام می شوند (برای کوچک کردن یا بزرگ کردن) که هر کدام از اینها میتوانند غدد تولید شیر را تحت تاثیر قرار دهند. از طرفی پیرسینگ در این ناحیه از بدن مادر نیز نوعی جراحی محسوب می شود و میتواند در شیردهی او اختلال ایجاد کند.

۹-استفاده از داروها برای پیشگیری از بارداری

بسیاری از مادرهایی که شیردهی انجام می دهند غالبا از روش های شیمیایی برای پیشگیری از بارداری کمک می گیرند (قرص یا تزریق) که این مساله نیز میتواند باعث افت شیر مادر شود.

۱۰- شیر ندادن در شب

بسیاری از مادرها به اشتباه تلاش میکنند تا نوزاد خود را جوری بار بیاورند که شب ها خواب طولانی تری داشته باشند و نیازی به شیرخوردن پیدا نکنند. اما این کار اشتباه است چراکه شیر نخوردن نوزاد در شب باعث کاهش هورمون پرولاکتین خون مادر می شود که تاثیری به سزا در تولید شیر دارد و با این کار بدن تصور می کند که نوزاد به شیر کمتری نیاز دارد و در نتیجه تولید خود را کم می کند.

علت پایین بودن کیفیت شیر مادر

کیفیت شیر مادر نیز مستقیما با تغذیه در ارتباط است و اگر مادر به درستی غذا و یا آب بدنش را تامین نکند کیفیت شیر او نیز پایین می آید. در ادامه مواردی که بر کیفیت شیر مادر تاثیر می گذارند را با شما در میان می گذاریم:

۱- غذای کافی بخورید: بدن برای تامین شیر باید ۵۰۰ کالری بسوزاند پس اگر به اندازه کافی غذا نخورید نمی تواند شیر باکیفیتی را تولید کند.

۲- وعده های غذایی را بیشتر کنید. در طول دوران شیردهی مادر مرتبا احساس ضعف و گرسنگی می کند بنابراین بهتر است که حتما سه وعده غذایی اصلی داشته باشید و بین هر دو وعده اصلی یک میان وعده را میل کنید.

۳- آب کافی بنوشید: تولید شیر در بدن شما مستلزم نوشیدن آب کافیست. پس سعی کنید در دوران شیردهی دوبرابر میزان همیشگی آب بنوشید.

۴- کافئین کمتری مصرف کنید: کافئینی که از طریق چای یا قهوه می خورید به شیر شما راه پیدا میکند و میتواند در فرایند خواب نوزاد اختلال ایجاد کند. پس سعی کنید بیشتر از دو یا سه فنجان در روز بیشتر قهوه یا چای نخورید.

۵- ورزش کنید: برای کاهش سطح استرس خود و بالا بردن انرژی بدنتان هفته ای سه تا چهار مرتبه ورزش کنید تا کیفیت شیرتان نیز بهتر شود.

۶- از سبزیجات و میوه ها در رژیم غذایی خود استفاده کنید: سبزیجات و میوه ها مملو از مواد معدنی و ویتامین هستند و علاوه بر اینکه با مصرف آنها بدن خود را تقویت میکنید میتوانید کیفیت شیر نوزادتان را نیز بالا ببرید.

در طول دوران شیردهی خوردن شیر و لبنیات، پروتئین و آهن (با مشورت پزشک) را هم فراموش نکنید چراکه این مواد برای رشد نوزاد شما ضروری هستند.

اگر تمامی موارد بالا را رعایت می کنید یعنی نوزاد شما به درستی پستان را در دهان می گذارد و هر سه ساعت یکبار و به مدت ده دقیقه به او شیر می
دهید اما هنوز افزایشی در میزان شیر شما رخ نداده حتما به پزشک خود مراجعه کنید تا علت کم یا بی کیفیت بودن شیر شما مشخص شود.

شاید به خواندن این مطلب علاقمند باشید: