اولیویا دی هاویلند ستاره فیلم «بر باد رفته» در سن ۱۰۴ سالگی درگذشت

اولیویا دی هاویلند (Olivia de Havilland) برنده دو جایزه و تنها بازمانده شاهکار سینمایی کلاسیک بر باد رفته (Gone With the Wind) برای دهه های طولانی در سن ۱۰۴ سالگی درگذشت. این بازیگر روز یکشنبه به دلایل طبیعی در اقامتگاهش در پاریس درگذشت. دی هاویلند در بیش از شش دهه اخیر در پاریس ساکن شده بود. اولیویا دی هاویلند در دوران کلاسیک سینما به عنوان یک ستاره ظهور کرد و در ابتدا با نقش معشوقه ارول فلین در فیلم هایی مانند Captain Blood و The Adventures of Robin Hood به شهرت رسید تا اینکه نقش ملانی همیلتون ویلکس در فیلم بر باد رفته محصول سال ۱۹۳۹ را بر عهده گرفت، فیلمی که با در نظر گرفتن تورم، پرفروش ترین فیلم تاریخ سینما شناخته می شود.

با پایان دهه ۱۹۴۰، دی هاویلند به یکی از بهترین و گرانقیمت ترین بازیگران زن سینمای ایالات متحده تبدیل شده بود اما شکایت حقوقی او از استودیو برادران وارنر که وی را در استخدام خود داشت را می توان قابل توجه ترین دستاورد دی هاویلند در هالیوود دانست. در سال ۱۹۴۳، اولیویا دی هاویلند بعد از تلاش استودیو برادران وارنر برای تمدید قرارداد هفت ساله خود با این بازیگر که در حال به اتمام رسیدن بود به دادگاه شکایت برد. در آن دوران، بر اساس قانون و سیستم استودیویی، بازیگران در صورتی که نقش ارائه شده توسط استودیو را نمی پذیرفتند از کار تعلیق شده و دستمزدی دریافت نمی کردند و دوره تعلیق نیز به مدت استخدام و قرارداد کاری آن ها افزوده می شد.

موفقیت دی هاویلند در دادگاه و اعلام رأی به سود وی باعث شد که قدرت از استودیوهای فیلمسازی به بازیگران بزرگ و آژانس های استعدادیابی منتقل شود، رویه ای که اکنون نیز همچنان پابرجاست. بتی دیویس از دوستان دی هاویلند و از بازیگران سرشناسی که در بسیاری از فیلم ها با وی همبازی شده بود در زندگینامه خود چنین نوشته است: «بازیگران هالیوود برای همیشه مدیون اولیویا خواهند بود». اولیویا دی هاویلند خود در مصاحبه ای در سال ۱۹۹۴ در مورد این موضوع چنین گفته است: «از بابت این تصمیم بسیار به خودم افتخار می کنم، زیرا این موضوع سوء استفاده جدی از سیستم قراردادی- تمدید اجباری قرارداد فراتر از دوره قانونی- را تصحیح کرد. در میان کسانی که از این تصمیم سود بردند بازیگرانی بودند که در جنگ جهانی دوم جنگیده بودند و کسانی که در سراسر این جنگ در تعلیق به سر می بردند».

در سال های اخیر جارد لتو نیز از قانون موسوم به قانون دی هاویلند برای کمک به گروه موسیقی اش، Thirty Seconds to Mars، در یک پرونده حقوقی در مورد آهنگ های گروه استفاده کرد. اما نزدیک به ۷۵ سال بعد از آن اتفاق بزرگ که هالیوود را برای همیشه تغییر داد، دی هاویلند در پرونده ای دیگر علیه سازندگان مینی سریال Feud: Bette and Joan در سال ۲۰۱۷ شکست خورد. وی نتوانست دادگاه را قانع کند که سازندگان این سریال تصویری غیرواقعی و نادرست از او به تصویر کشیده و اجازه او را برای به تصویر کشیده شدن در این سریال درام کسب نکرده اند.

بدنبال موفقیت در پرونده علیه استودیو برادران وارنر، دی هاویلند توانست در فیلم هایی جایزه محور و هنری مانند To Each His Own در سال ۱۹۴۶، The Snake Pit در سال ۱۹۴۸ و The Heiress در سال ۱۹۴۹ بازی کند. اولین جایزه اسکار او برای فیلم To Each His Own بدست آمد، فیلمی که برای اولین بار رابطه ناخوشایند بین او و خواهر بازیگر جوان ترش، جوآن فونتین را عیان کرد. فونتین که او نیز سابقه کسب جایزه اسکار را در کارنامه داشت در سال ۲۰۱۳ در سن ۹۶ سالگی درگذشت. فونتین در زندگینامه خود در مورد دشمنی خود با خواهر بزرگ ترش چنین نوشت:«حسرت می خورم که هیچ نشانه ای از مهربانی را از او در تمام دوران کودکی ام به خاطر نمی آورم».

دی هاویلند در انظار عمومی به ندرت از خواهر کوچکترش حرف می زد و وقتی در سال ۲۰۰۶ در مصاحبه ای در مورد رابطه اش با فونتین از او پرسیده شد، پاسخ او چنین بود: «چگونه باید بگویم؟ خب، بگذارید بگویم که آن ها کاری به هم ندارند». در هنگام مرگ خواهرش نیز دی هاویلند در بیانیه ای گفته بود که از شنیدن خبر مرگ فونتین «شوکه و غمگین» شده است. اولیویا ماری دی هاویلند در ۱ جولای ۱۹۱۶ در توکیو از پدر و مادری بریتانیایی به دنیا آمد. وی و خواهرش در دوران کودکی اغلب بیمار بودند و بدین ترتیب مادرشان تصمیم گرفت برای مداوای آن ها به بریتانیا بازگردد.

یک توقف کوتاه در سانفرانسیسکو باعث شد که آن ها برای مدتی در ساراتوگا، کالیفرنیا ساکن شوند. بعد از جدایی پدر و مادر این دو، مادر آن ها بار دیگر ازدواج کرد. دی هاویلند با بازی در یک نمایش مدرسه ای با عنوان آلیس در سرزمین عجایب استعداد بازیگری خود را نشان داد و علیرغم هشدارهای مادرش به بازیگری روی آورده و پیش از اتمام دوره دبیرستان خانه را ترک کرد. اولین کار حرفه ای او بازیگر جایگزین گلوریا استوارت در فیلم A Midsummer Night’s Dream به کارگردانی مکس رینهارت بود. بعد از انصراف استوارت از این نقش، دی هاویلند نقش هرمیا را بدست آورد. بازی در نمایشنامه ای از شکسپیر باعث شد که استودیو برادران وارنر با وی قرارداد بسته و در سال ۱۹۳۵ نسخه سینمایی این نمایشنامه با بازی او ساخته شود.

اما این فیلم Captain Blood در سال ۱۹۳۵ بود که اولیویا دی هاویلند را در سن ۱۹ سالگی به یک ستاره تبدیل کرد، فیلمی که اولین فیلم مشترک او و ارول فلین در میان ۸ تجربه همکاری این دو بازیگر بود. دی هاویلند بعدها اذعان کرد که ارول فلین اولین کسی بوده که با او وارد رابطه عاشقانه شده اما این رابطه به دلیل سبک سری و سبک زندگی عیاشانه فلین دوام چندانی نداشت. وی در مصاحبه ای با نیویورک تایمز در سال ۱۹۷۶ در این باره چنین گفته بود: «من به شدت شیفته او بودم. در نهایت او نیز عاشق من شد. عاشق او شدن اجتناب ناپذیر بود. او بسیار دلربا و جذاب بود».

ارول فلین نیز در زندگینامه خود فاش کرد که با بازی در دومین فیلم مشترکشان در سال ۱۹۳۶ با عنوان The Charge of the Light Brigade عاشق دی هاویلند شده بود. اگر چه فیلم های دی هاویلند و ارول فلین بسیار پرطرفدار بودند اما نقش های این فیلم ها چندان هنری و چالش برانگیز نبود و بدین ترتیب دی هاویلند به این نتیجه رسید که در نقش دختران زیبا اما محتاط گرفتار شده است. بعد از آنکه رمان بر باد رفته از مارگارت میچل در دهه ۱۹۳۰ به کتابی پرفروش تبدیل شد، بسیاری از بازیگران رویای بازی در نقش اسکارلت اوهارا را داشتند به غیر از دی هاویلند. او به نقش ملانی، خواهر خوانده مهربان و دوست داشتنی اسکارلت چشم دوخته بود.

تنها مانع دی هاویلند برای بازی در این نقش قراردادش با استودیو برادران وارنر بوده و استودیو نیز میلی به قرض دادن بازیگر خود به دیوید اُ سلزنیک برای بازی در فیلم بر باد رفته نداشت. اما دی هاویلند که آن زمان بیست و چند ساله بود نقشه ای ماهرانه کشید و در یک قرار ملاقات با همسر رییس استودیو، آن وارنر، موضوع را با وی در میان گذاشت. جک ال وارنر در نهایت رضایت داد و دی هاویلند بدین ترتیب به دفتر سلزنیک اینترنشنال رفت تا در فیلمی بازی کند که به گمان بسیاری از هالیوودی های آن زمان به یک فیلم فاجعه تبدیل می شد. نقش ملانی یکی از اولین نقش های دی هاویلند بود که جذابیت او را کاهش می داد و تمایل او به بازی در نقش دخترهای خوب را نیز نشان داد.

اولیویا دی هاویلند اولین نامزدی اسکار خود در میان ۵ بار نامزدی اش را برای بازی در این فیلم بدست آورد اما قافیه را به هیتی مک دانیل باخت که در همین فیلم بازی کرده بود و به اولین بازیگر سیاهپوستی تبدیل شد که برنده جایزه اسکار می شود. بعد از سال ها درخشش، حرفه دی هاویلند در دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ رو به سردی گذاشت و در دهه ۸۰ از بازیگری بازنشسته شد.

دی هاویلند در دوران نوجوانی با بسیاری از چهره های سرشناس دوران نامزد شد، از جمله هاوارد هیوز، جیمز استوارت و جان هیوستون (کارگردان). او دو بار ازدواج کرده و طلاق گرفت، یک بار با نویسنده ای به نام مارکوس گوودریچ و سپس پیر گالانته که ویراستار روزنامه Paris Match بود. او از هر کدام ازدواج های خود صاحب دو فرزند شد و پسرش بنجامین گوودریچ در سال ۱۹۹۱ به خاطر ابتلا به لنفوم هاجکینز درگذشت. دخترش ژیزل گالانته نیز روزنامه نگار است.

بیشتر بخوانید: پرکاران هالیوود؛ بازیگران مشهوری که بیشتر از ۱۰۰ فیلم بازی کرده اند