در فیلم داستان ازدواج (Marriage Story) ساخته نوآه بامباک، کارگردان و فیلمنامه نویس، چگونگی تغییر همکاری زن و مرد از طریق طلاق به تصویر کشیده شده و دو طرف همزمان قهرمان و ضدقهرمان داستان هستند در داستانی که شاید نه قهرمانی دارد و نه ضدقهرمانی. داستان ازدواج دستاوردی بزرگ برای بامباک بود که از طریق بازهای احساسی و خیره کننده اسکارلت جوهانسون و آدام درایور توانسته خشم، تحقیر، کمدی و شکنندگی یک ازدواج را به تصویر بکشد. بدین بهانه در ادامه این مطلب قصد داریم شما را به ۷ مورد از بهترین فیلم های تاریخ سینما با مضمون طلاق و پایان ازدواج آشنا کنیم.
۱- Kramer vs. Kramer
سال ساخت: ۱۹۷۹
راجر ایبرت منتقد فقید سینما در مورد این فیلم چنین گفته است: «Kramer vs. Kramer به اندازه نیمی از چیزی که هست خوب، پیچیده و جذاب نبود اگر از یکی از طرفین جانبداری می کرد». این فیلم به کارگردانی رابرت بنتون و بر اساس رمانی از ایوری کورمن، دو شخصیت اصلی داستان، تد (داستین هافمن) و جوآنا (مریل استریپ)، را در جایگاه و شرایطی قرار می دهد که باید خیلی چیزها را از طریق جدایی یاد بگیرند: جوآنا در مورد خودش که اکثراً در بیرون از دید دوربین رخ می دهد و تد در مورد پدر بودن.
کلاسیک دراماتیک Kramer vs. Kramer خیلی زود مورد توجه منتقدان قرار گرفت و جوایز آکادمی اسکار ۱۹۸۰ را درو کرد، از جمله بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول مرد برای داستین هافمن که اولین اسکار او نیز بود، بهترین بازیگر نقش دوم زن برای مریل استریپ که اولین اسکار او بود و بهترین فیلمنامه اقتباسی.
۲- Shoot the Moon
سال ساخت: ۱۹۸۲
در فیلم Shoot the Moon ساخته آلن پارکر، که یکی از دراماتیک ترین فیلم های این فهرست نیز هست، آلبرت فینی و دیان کیتون در نقش آقا و خانم دانلاپ بازی می کنند، نویسنده و همسرش که بارها در مواجهه معقول، منطقی و عاقلانه با مفهوم طلاق و جدایی شکست می خورند. آن ها در مارین کانتی، کالیفرنیا زندگی کرده و به سرعت از پشیمانی دردناک از ازدواج به سوی حسادت، هرزگی و تلخی و در نهایت خشم همراه با خشونت می روند و دانا هیل که در این فیلم در نقش شری، دختر بزرگ این زوج بای می کند نیز بازی تاثیرگذاری از خود ارائه می دهد.
پائولین کیل در نقد خود در نیویورکر در مورد این فیلم چنین نوشته است: «شخصیت های فیلم Shoot the Moon که سناریو آن توسط بو گلمدن نوشته شده است از فیلم ها گرفته نشده اند، یا حتی از کتاب ها. آن ها در درون ذهن بو گلدمن و دو ستاره اش پاره پاره شده و در حال خونریزی هستند».
۳- Scenes from a Marriage
سال ساخت: ۱۹۷۳
در سال ۱۹۷۳، یک مینی سریال شش قسمتی با عنوان Scener ur ett äktenskap از اینگمار برگمان در تلویزیون سوئد به نمایش درآمد که لیو اولمن و ارلند ژوزفسون در آن نقش یک زوج را بازی می کردند. یک سال بعد این مینی سریال در قالب یک تدوین سینمایی در سوئد و ایالات متحده به نمایش درآمده و جزییات ویرانگر رابطه ۲۰ ساله این دو شخصیت را در برابر چشم تماشاگران بین المللی قرار داد: رضایت، بی ملاحظگی، جدایی، ازدواج مجدد، آشتی ویرانگر و غیره.
کیم دیویس در مورد فیلم Scenes from a Marriage می نویسد: «صحبت در مورد خدا در کمترین حد ممکن باقی می ماند، مرگ به ندرت به تصویر کشیده می شود و سوالات عمیق در مورد زندگی به نفع سوالات سطحی در مورد زندگی کنار گذاشته می شوند. اما همزمان مباحثی که بر می انگیزد باری سنگین به نوبه خود ایجاد می کنند که نشان می دهند چه درام غنی و حیاتی را می تواند از معمولی ترین عواقب و شرایط استخراج کرد».
۴- A Separation
سال ساخت: ۲۰۱۱
فیلم A Separation یا همان جدایی نادر از سیمین از اصغر فرهادی در مورد واقعیات، دروغ ها و تمام انواع آزمایش ها در راه ایمان و باور است اما داستان با درماندگی یک زوج برای چگونگی مراقبت از خانواده هایشان شروع شده و به پایان می رسد. در حالی که سیمین نمی خواهد دخترش ترمه را در ایران بزرگ کند، نادر پدری بیمار دارد که باید از او مراقبت کند. مشکل زمانی آغاز می شود که سیمین از خانه بیرون رفته و نادر باید یک نفر را برای کمک به منظور انجام کارهای مربوط به خانه و پدرش استخدام کند. ای اُ اسکات در مورد این فیلم پر از اشارات فرهنگی و ابهامات اخلاقی گفته است: «یک فیلم بسیار صادقانه در مورد مشکلات صادق بودن». فیلم جدایی نادر از سیمین به شدت مورد استقبال منتقدان قرار گرفته و توانست جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان سال ۲۰۱۲ را دریافت کند.
۵- An Unmarried Woman
سال ساخت: ۱۹۷۸
در فیلم An Unmarried Woman از پل مازورسکی، جیل کیلبورگ نقش اریکا بنتون را بازی می کند یک زن زیبای منهتنی که همسر خیانت کارش او را ترک می کند. در حالی که غم خیانت شوهر و تنها شدن او را از لحاظ روانی آزار می دهد، جیل خود را با لذت های مجرد بودن وفق می دهد، از بودن در کنار دوستان و دخترش لذت می برد و با یک هنرمند خوش قیافه به نام سال دوست می شود. کیلبورگ با این فیلم برای یک نسل به الگوی زنانگی مستقل تبدیل شد. ژانت ماسلین در سال ۲۰۱۰ در مورد این شخصیت نوشت: «[او] تیک های دیان کیتون، استقامت جین فوندا، سرخوشی سالی فیلد و انطباق پذیری عجیب مریل استریپ را ندارد. او تنها هدیه شباهت به یک انسان واقعی را دارد که یک تغییر متحول کننده زندگی را تجربه کرده است و این برای بهترین نقش او کافی بود».
۶- The Squid and the Whale
سال ساخت: ۲۰۰۵
نوآه بامباک در سال ۲۰۰۹ در مورد فیلم غریب خود با نام The Squid and the Whale گفت: «از یک طرف، همه با طلاق سروکار دارند- این مسئله کاملاً جهانی است. از طرف دیگر طلاق برای خانواده من بسیار خاص است و از آن فراتر قابل درک نیست. به طور ناخودآگاه، در برهه ای از کنار این ماجرا گذشته و به خود گفتم بیا ببینیم چه اتفاقی می افتد». فیلم The Squid and the Whale با بازی جف دانیلز و لورا لینی در نقش پدر و مادری باسواد اما همیشه درگیر را روایت می کند که دو پسر نوجوان دارند و می توان آن را پاسخی به برخی از تجربیات شخصی بامباک به عنوان نتیجه طلاق والدینش در دهه ۱۹۸۰ دانست. این فیلم همانند رویه Kramer vs. Kramer از انتخاب قهرمان و ضدقهرمان در بین آقا و خانم برکمن خودداری می کند و به جای آن به بر تاثیر این طلاق بر رابطه فرزندان این دو متمرکز می شود.
۷- Heartburn
سال ساخت: ۱۹۸۶
فیلم Heartburn که بر اساس رمان نورا افرون در سال ۱۹۸۳ به همین نام ساخته شده است با تغییراتی جزیی داستان طلاق سریع او از کارل برنشتین روزنامه نگار در سال ۱۹۸۰ را روایت می کند. این فیلم که دومین همکاری افرون با مایک نیکولاس کارگردان بود، مریل استریپ را در نقش راشل سامستات تندزبان دارد که نویسنده یک مجله غذایی است و جک نیکلسون نیز در نقش مارک فرومن بازی می کند که روزنامه نگاری سیاسی نویس است که با زنی دیگر وارد رابطه شده است.
افرون که در سال ۲۰۱۲ درگذشته در مورد رمان خود چنین نوشته است: «یک روز پشت ماشین تحریرم در حال نوشتن چیزی دیگر بودم و شروع به نوشتن رمانی در مورد پایان ازدواج خودم کردم. من حقیقتاً به ترسیم کردن زنان در نقش قربانیان علاقه ای ندارم؛ از این رو یکی از چیزهایی که در مورد Heartburn دوست دارم این است که در اصل نگاهی به این است: نگاه کن چه اتفاقی برای من افتاد، و حدس بزن چه شد؟این فرصت را داشتم که لبخند آخر را بزنم زیرا فهمیدم که چیز بامزه ای است».
بدون نظر