روایت ویروس‌شناس مشهور چینی از «بیمار صفر» ویروس کووید-۱۹ و اولین روز شیوع کرونا

شی ژنگ‌لی در یک کنفرانس بود که تماسی تلفنی را دریافت کرد که به گفته خودش در تمام دوران فعالیتش کابوس وی بوده است. بعد از ساعاتی، این ویروس شناس مشهور چینی سوار قطار شده و به سرعت به ووهان بازگشت. به محض بازگشت وی دریافت که دو بیمار با یک نسخه غیرمعمول از ذات الریه به بیمارستان منتقل شده اند. این بیماری چیزی بود که بعدها با عنوان اولین موارد مشهور کووید-۱۹ از آن ها یاد می شود، کرونا ویروسی که اکنون جان بیش از یک میلیون نفر را در سراسر جهان گرفته و سبک زندگی مردم را به شکل بی سابقه ای تغییر داده است.

این اتفاق ۳۰ دسامبر سال گذشته رخ داد و طی چند روز این ویروس شناس برجسته کد ژنتیکی کووید-۱۹ را کشف کرد. با این وجود، این موارد ابتلا را نمی توان اولین موارد ابتلا به کووید-۱۹ در جهان و چین دانست زیرا بر اساس گزارش ها، یک مرد ۵۵ ساله اهل استان هوبی در ۱۷ نوامبر سال گذشته، درست یک سال پیش، به این ویروس مبتلا شده و او را باید «بیمار صفر» ویروس کووید-۱۹ دانست. روزنامه ساوث چاینا پست در گزارش خود به این مرد بی نام به عنوان اولین فردی که نشانه های بیماری کرونا را در خود داشته اشاره کرده و بعد از آن بود که به مدت چند هفته، هر روز ۵ مورد مشابه به بیمارستان ها منتقل می شد.

همزمان با این شرایط و در هفته های منتهی به ۸ دسامبر، جستجوی واژه های «کرونا ویروس»، «تنگی نفس» و «سارس» در شبکه اجتماعی وی چت، که اصلی ترین شبکه اجتماعی و پیام رسان در چین به شمار می آید، به شدت افزایش یافت. در همین اثنا بود که دولت چین به سازمان بهداشت جهانی در مورد شیوع کرونا خبر می دهد. در ابتدا مقامات بهداشتی چین و سازمان بهداشت جهانی اطمینان دادند که کووید-۱۹ از طریق انسان به انسان منتقل نمی شود تا اینکه در ۲۱ ژانویه این موضوع برای اولین بار رد شد و کشورهای جهان که با اعتماد به گزارش چین و سازمان بهداشت جهانی، انتقال انسان به انسان را منتفی دانسته و رفت و آمدها به چین و بالعکس را متوقف نکرده بود با واقعیتی هولناک مواجه شد.

برای ژنگ‌لی، تماسی تلفنی که جان میلیاردها نفر را در سراسر جهان تغییر داد، تماسی بود که وی سال ها از تحقق آن بیم داشت. او به مدت ۱۶ سال روی کرونا ویروس ها تحثیف کرده و یک کارشناس بین المللی و شناخته شده در عرصه مطالعه ویروس ها بود. به مدت ۲ ماه، این دانشمند ۵۶ ساله به ندرت آزمایشگاه خود را ترک کرده و تمام وقت برای کشف چیزی در مورد ویروس جدید تلاش می کرد. در تمام این مدت وی نودل آماده می خورد و در نهایت به کمک همکارانش نه تنها ویروس را شناسایی کرد بلکه کلید درمان آن را نیز یافت. نتیجه تحقیقات او توسط دانشمندانی در سراسر جهان دنبال شده و اکنون دو واکسن با دستکم ۹۰ درصد تاثیر مثبت بر روی ویروس کووید-۱۹ در ایالات متحده ساخته شده است.

نکته مبهم در مورد تحقیقات بین المللی در باب ویروس کرونا اما اصرار دولت چین بر این است که هیچ کشور یا محققی اجازه ندارد در مورد ژنوم این ویروس و منشأ آن تحقیقات تازه ای انجام داده و تنها باید از نتیجه تحقیقات ویروس شناسان و دانشمندان چینی برای شروع تحقیقات و ادامه آن ها استفاده نمایند. با این وجود واکسن تولید شده توسط شرکت داروسازی فایزر اولین دارویی بود که ۹۰ درصد اثر موثر بر روی ویروس را ثبت کرده و انتظار می رود استفاده از آن برای واکسینه کردن مردم اوایل ماه جاری میلادی آغاز شود. ژنگ‌لی می گوید که شیوع ویروس کرونا برای او شوکه کننده نبوده زیرا وی اولین تحقیقاتش در مورد این ویروس را در سال ۲۰۰۴ بر روی خفاش ها انجام داده بود.

در حالی که وی شیوع ویروس کرونا از ووهان را یک نشانه اخطار می داند، از این بیم دارد که در آینده ای نزدیک شاهد یک شیوع دیگر باشیم: «چیزی که ما تاکنون کشف کرده ایم تنها نوک یک کوه یخی است. ماموریت باید ادامه یابد. کروناویروس هایی که از خفاش ها نشأت می گیرند به شیوع های بیشتری منتهی شده و باید قبل از اینکه آن ها را پیدا کنند، ما آن ها را پیدا کنیم».

بیشتر بخوانید: اظهارات جنجالی احمدی نژاد درباره آزمایشگاهی بودن ویروس کرونا و واکنش کیانوش جهانپور