چرا استرس داشتن برای بدن ما بسیار خوب است؟

اوضاعتان با آن دیگ جوشان استرس چطور است؟ زندگی در دوران اپیدمی کرونا مهارت های انسان در مقابله با شرایط دشوار چنان تضعیف کرده است که کارشناس از این بیم دارند که بسیایر از ما ممکن است بزودی به مرحله خرد شدن رسیده و مردم در اقصی نقاط جهان با بحران سلامت روانی در سطحی ویرانگر مواجه شوند. تنها در ایالات متحده، تحقیقات نشان می دهد که میزان افسردگی در ۶ ماه بین آگوست ۲۰۲۰ تا فوریه ۲۰۲۱ از ۳۶ درصد به ۴۲ درصد افزایش یافته است.

اما نکته جالب اینجاست که بسیاری از این افراد توانسته اند استرس را به شکلی حیرت انگیز مدیریت کنند. آیا این افراد فشار استرسی کمتری تجربه می کنند؟ این موضوع امکان پذیر است زیرا همه افراد در دوران شیوع کرونا شغل خاصی نداشته یا از کار بیکار نشده اند یا بدتر از آن، یکی از اعضای خانواده را به خاطر کرونا از دست نداده اند. همچنین این امکان وجود دارد که آن ها هنر نرمال دیدن، پذیرفتن استرس یا حتی دیدن بخش مثبت و خوشایند زندگی استرس را کسب کرده اند. با این دیدگاه، کارشناسان می گویند، به انعطاف پذیری دست خواهید یافت. و همانند بازی سنگ، کاغذ، قیچی، انعطاف پذیری سرپوشی است بر استرس.

مارک سیری، استادیار روانشناسی در دانشگاه بوفالو در این مورد می گوید: «تنها به این خاطر که شرایط استرس زا را تجربه می کنید، به این معنا نیست که این شرایط آسیب زننده است. مستندات نشان می دهند روشی که افراد استرس را تجربه می کنند بر روی این موضوع که آیا استرس آیا آسیب زننده است یا خیر تاثیرگذار خواهد بود». به گفته این کارشناس، این موضوع تحت تاثیر شیوه رویارویی ما با مسائل روانشناختی است. سیری در ادامه می گوید که افراد یاد می گیرند به شیوه ای کم خطر با استرس روبرو شوند و حتی از آن به نفع خود استفاده نمایند. برای درک این موضوع باید اتفاقی که در هنگام استرس برای بدن رخ می دهد را مورد بررسی قرار داد.

بخش های قدیمی و باستانی مغز در این گونه موارد وارد میدان می شوند و مواد شیمایی را تولید می کنند که برای آماده ساختن بدن برای حالت فرار یا مبارزه طراحی شده اند. در این موارد، ضربان قلب افزایش می یابد، نفس کشیدن سریع می شود و مغز وارد حالت هشدار می شود. احساس انسان به نهایت قدرت و حساسیت خود رسیده، رنگ ها و صداها بسیار واضح تر می شوند. انرژی مضاعفی پیدا می کنید و می توانید بیشتر تمرکز کنید تا با یک تهدید مقابله کرده و زنده بماند. این «استرس خوب» می تواند در مبارزه با مهاجم یا فرار از دست وی یک قدم جلوتر بیفتید اما این تنها تاثیر حالت فرار یا مبارزه نیست و در هنگام یک ورزش رقابتی، سخن گفتن در انظار عمومی، مصاحبه کاری یا حتی تجربه کردن دوران قرنطینه شیوع یک بیماری مسری نیز وارد عمل خواهد شد.

بنابراین وقتی تهدید تحت کنترل درآمد، سطح هورمون های استس به سطح نرمال بازگشته و عوارض جانبی درازمدتی باقی نخواهد ماند و این چیزی است که طبیعت در نهاد انسان گذاشته است. بدین ترتیب استرس در این موارد یک بازی برد-برد است. اما در اکثر موارد به جای اینکه این واکنش استرسی را با آغوش باز پذیرفته و متوجه فواید آن باشیم، معمولاً این تغییرات فیزیکی را به عنوان استرس یا نشانه هایی از اینکه فشار بیش از حدی به ما وارد شده و توانایی بر آمدن از پس آن را نداریم، تفسیر می کنیم. میشله آن، کارشناس حوزه علم عصب شناسی و رهبری می گوید: «افکار ما بسیار قوی هستند و کلید ماجرا این است که شما افکار خودتان را بسازید و وقتی یاد بگیرد افکارتان را کنترل کنید، می توانید واکنشتان به استرس یا ترس یا نگرانی را از نو سازماندهی کنید.

در این صورت ۱۰۰ درصد کنترل را در اختیار خواهید داشت». بدین ترتیب می توان گفت که برخلاف تصور عمومی، استرس می تواند برای بدن مفید باشد زیرا در این گونه موارد قدرتی فراانسانی پیدا می کنیم. نکته دیگر اینکه دیدگاه مثبت داشتن به تحمل استرس نیز می تواند باعث تغییر میزان هورمون های استرس در مغز شود و همین موضوع مرز بین مسموم بودن استرس یا مفید بودن آن است. در طی واکنش مثبت به استرس، بدن مقادیر کمتری از هورمون استرس کورتیزول ترشح می کند، هورمونی که می تواند در سطوح مزمنی بسیار خطرناک باشد. همزمان در اینگونه موارد، مغز مقادیر بیشتری از هورمون استروئیدی دی هیدرواپیاندروسترون (DHEA) ترشح می کند که با عنوان هورمون «ضد پیری» نیز شناخته می شود.

بیشتر بخوانید: بررسی تاثیر اضطراب بر بدن ؛ انواع اضطراب و استرس با بدن شما چه می کند؟