اندرو لویتاس کارگردان فیلم Minamata با بازی جانی دپ می گوید :«نمی خواستم یک فیلم هنری مبهم و کوچک بسازم که مردم نمی بینند. این داستان خاص ساخته شده تا مردم بتوانند آن را ببینند». این مجسمه ساز و عکاس مشهور که شوهر کاترین جنکینز، خواننده مشهور کلاسیک نیز هست، در مورد فیلم جدیدش با نام Minamata صحبت می کند، یک درس تاریخی ترسناک و تاثیرگذار که داستان مسمومیت مردم منطقه میناماتا در ژاپن با جیوه صحبت می کند، آلودگی هولناکی که توسط یک کارخانه شیمیایی تحت مالکیت شرکت چیزو (Chisso) رخ داده بود.
لویتاس این داستان شوکه کننده را از دریچه لنزهای دوربین دبلیو یوجین اسمیت، عکاس مجله Life که جانی دپ نقش او را بازی می کند و همچنین آیلین میوکو اسمیت، مترجم ژاپنی که در سال ۱۹۷۱ او را تشویق به مستند سازی این فاجعه کرد و بعدها با وی ازدواج نمود، به تصویر کشیده است. این داستان که به شکل دردناکی با مردم ژاپن ارتباط برقرار می کند، شاید آنقدر دردناک بوده که یک کارگردان وطنی نتوانسته آن را به تصویر بکشد، موضوعی که مینامی، بازیگر ژاپنی فیلم مشهور Battle Royale به آن اشاره دارد، بازیگری که در Minamata نقش میوکو اسمیت را بازی می کند: «اما به لطف اندرو، او یک خارجی است. به همین خاطر می توانیم یک داستان خارق العاده بسازیم».
این فیلم داستانی مشابه برخی پروژه های سینمایی مشهور هالیوودی دارد که به شرارت و قانون شکنی شرکت های بزرگ به قیمت بیماری مردم می پردازند؛ از فیلم Erin Brockovich با بازی جولیا رابرتز در نقش یک وکیل شجاع که با کمپانی برق و گاز پاسیفیک درگیر می شود و جایزه اسکار را برای وی در پی داشت، تا فیلم اخیر Dark Waters از تاد هاینس که به مسمومیت ذخایر آبی منطقه ویرجینیای غربی در نتیجه فعالیت های شرکت شیمیایی DuPont می پردازد. حتی فیلم مستند Fahrenheit 11/9 ساخته مایکل مور در سال ۲۰۱۸ نیز اشاراتی به مسمومیت منابع آبی منطقه فلینت در میشیگان دارد.
لویتاس در مورد فیلم خود می گوید: «فیلم ما قصد ندارد جستجویی برای عدالت یا حقیقت باشد. تریلری بدین شکل نیست، شبیه فیلم های دیگری که در آن ها تلاش می شود و جزییات کوچکی کشف می شوند. این فیلمی در مورد انسانیت است، این فیلمی در مورد مردم است. و این فیلم قصد دارد فرصتی برای شما به منظور نگاه کردن به خودتان و نگاه کردن به دیگران فراهم کند- نه اینکه تنها کیفرخواستی علیه یک شرکت خاص یا یک مسئله خاص باشد». جالب اینکه سناریو نوشته شده توسط دیوید کسلر باعث شوکه شدن بازیگران ژاپنی فیلم شد، از جمله هیرویوکی سانادا بازیگر سریال Westworld که در اینجا نقش یک فعال اجتماعی ضد شرکت چیزو به نام میتسو یامازاکی را بازی می کند.
وی درباره فیلم Minamata می گوید: «اوه خدای من، من احساس شرمندی می کنم زیرا به عنوان یک ژاپنی، از این موضوع بی اطلاع بودم. به همین خاطر است که فکر کردم این داستان باید به جهانیان گفته شود، به ویژه اکنون. فکر می کنم این فیلم برای نسل جوان تر ژاپن خوب خواهد بود، برای اینکه به بررسی مجدد آن بپردازند». در موارد شدید، بیماری میناماتا- سندرمی عصبی که در نتیجه مسمومیت شدید با جیوه اتفاق می افتد- به فلج شدگی، کما و مرگ منتهی می شود، در حالی که دیگر بازماندگان برای همیشه باید از اثرات جانبی آن رنج بکشند. قربانیان این فاجعه که ده ها برای دریافت خسارت تلاش کردند، اکنون می بینند که درد و رنجشان فراموش شده است. بیل نای، بازیگر انگلیسی که در این فیلم نقش رابرت هیز، سردبیر مجله Life که اسمیت را برای پوشش ماجرا به ژاپن می فرستد، درباره داستان فیلم می گوید :«به وضوح این فیلمی مملو از حقیقت بود که باید ساخته می شد».
جانی دپ که گفته می شود در نقش اصلی فیلم درخشیده است نیز می گوید :«فیلم هایی شبیه این هر روز ساخته نمی شوند». بسیاری از لویتاس برای ساخت این فیلم حمایت کرده و کمک های مالی قابل توجهی برای ساخت آن از راه رسید. یکی از این افراد ریویچی ساکاموتو آهنگساز برنده جایزه اسکار و آهنگساز فیلم مشهور The Last Emperor است که بعد از تماشای فیلم Minamata به دیدن لویتاس رفت و با او چای نوشید. وی در مورد فیلم چنین می گوید: «ما قبلاً هرگز با هم دیدار نکرده بودیم، داخل شدم، او بلند شد و مرا به شدت بغل کرد و به خاطر ساخت فیلم تشکر کرد. او البته سپس گفت که این کار را بدون ملاحظات مالی انجام خواهد داد». حتی بسیاری از هنرمندانی که در نقش معترضان در خارج از کارخانه چیزو جمع شده اند نیز بازیگران حرفه ای هستند که بدون در نظر گرفتن مسایل مالی برای شرکت در فیلم اعلام آمادگی کردند.
لویتاس در این باره می گوید: «آن ها از تمام نقاط جهان به اینجا پرواز کردند تا در نقش سیاهی لشکر بازی کنند، تا به اندازه ای که یک هنرور در طول روز دریافت می کند دستمزد بگیرند. و فکر می کنم که تعهد، شجاعت و واقعی بودن خود را از این طریق نشان دادند. آن ها بازیگران پشت صحنه نیستند، در واقع آن ها ستارگان فیلم هستند». فیلم Minamata همچنین ادای احترامی به کارهای میوکو اسمیت است که بیش از ۶۰ سال را صرف آگاهی بخشی در مورد بیماری میناماتا کرد. مینامی در مورد شخصیت او می گوید :«او یک قهرمان است. از طریق شخصیت آیلین می توانم یک زن معمولی ژاپنی را ببینم، زیرا آن ها بیشتر در سایه هستند. اما در درون خود قدرت فوق العاده ای دارند». لویتاس نیز میوکو اسمیت را «شریکی برای فیلم» دانسته و به به نقش او در دسترسی به عکس های آرشیوی ماجرای میناماتا می گوید.
در حالی که فیلم در سیبری و مونته نگرو فیلم برداری شده، کارگردان بر فیلمبرداری بخش هایی از فیلم در ژاپن و تصویربرداری با پهپاد از کارخانه میناماتا اصرار داشت و برای به نمایش گذاشتن فضای متفاوت اما واقعی منطقه میناماتا، صدای پرندگان و شر شر آب را نیز به این تصاویر اضافه کرده است. لویتاس اما نمی خواهد فیلم MinamataMinamata را فیلمی سیاسی ببیند: «اجازه بدهید تنها این را بگویم که این فیلم به شکلی خاص غیرسیاسی است. موضوع آن درباره انسان هاست و در مورد همه ما، هر کسی در جهان. این فیلم در مورد داشتن حق زندگی کردن و حیات بدون آلودگی است». اینجا مسئله ای نیست که باید همه جا در طیف های سیاسی، راستگرایی یا چپگرایی به آن پرداخته شود. نای می گوید :«قربانیان خواهند فهمید که فراموش نشده اند. امیدواریم، این پیام بدست آن ها برسد و چیزی در رسیدگی به پرونده آن ها تغییر کند».
سانادا نیز با این نظر موافق بوده و باور دارد که این فیلم شانسی برای پرداختن دوباره به این فاجعه و تفکر در مورد آن به مردم ژاپن می دهد: «این فیلم شانس خوبی برای آگاهی از گذشته و تفکر در مورد آینده ای بهتر خواهد بود».
بدون نظر