افشاگری ابوالفضل پورعرب درباره مشکل شرعی عجیب فیلم «عروس»

ابوالفضل پورعرب ، ستاره ی دهه ی هفتاد سینمای ایران به تازگی گفتگویی انجام داده که صحبت های جالبی در آن مطرح شده است.

در بخشی از این گفتگو پورعرب به ذکر خاطراتی از فیلم سینمایی عروس ، ساخته ی بهروز افخمی پرداخت.

او درباره ی حضورش در این فیلم گفت: «دفتر “مهاب فیلم” در فیشرآباد بود. از آنجا با بهروز افخمی تا خیابان آزادی و از آنجا تا خیابان سئول که خانه ی او بود پیاده رفتیم و او درباره ی نقش برای من توضیح می داد. دو ماه گذشت و افخمی به من گفت اگر تا فردا که می‌ خواهد فیلم را کلید بزند نتوانم نقش را بازی کنم فرد دیگری را جای من می‌ گذارد. تا نیمه‌ های شب درباره ی نقش فکر کردم و بالاخره توانستم ساعت سه و نیم نیمه شب به نقش مورد نظر او برسم و فردای آن روز قرارداد فیلم عروس را بستم.»

اما پورعرب نکته ی جالب دیگری هم درباره ی این فیلم مطرح کرد. او گفت: «یادم می‌ آید سکانس‌ هایی که با نیکی کریمی در ماشین بازی داشتیم ظاهراً یک نفر باید در صندلی عقب حضور می داشت.»

از قرار معلوم در آن زمان از نظر مدیران ارشاد حضور دو بازیگر نامحرم در کنار هم در فیلم دارای مشکل شرعی بود. وزیر آن زمان ارشاد سید محمد خاتمی بود که از سال ۶۱ تا ۷۱ تصدی این وزارتخانه را داشت.

ابوالفضل پورعرب که متولد سال ۱۳۴۰ است در سال ۶۹ با نقش آفرینی در فیلم سینمایی عروس فعالیت بازیگری خود را رسماً در سینمای ایران آغاز کرد. این فیلم شهرت زیادی به پورعرب بخشید. درخشش پورعرب در عروس و موفقیت این فیلم زمینه ساز حضور بیشتر پورعرب در سینما شد و سیلی از پیشنهادات سینمایی را به سوی او روانه کرد. طولی نکشید که او به یکی از ستارگان و پرکارترین بازیگران دهه ی هفتاد سینمای ایران بدل شد.

ابوالفضل پورعرب پیش تر در گفتگوی دیگری درباره ی بازی در فیلم عروس گفته بود: «برای فیلم عروس ۳۰ هزار تومان قرارداد بستیم. انتظار این بازتاب فیلم را نداشتم و اصلاً به شهرت فکر نمی‌ کردم و اساساً دوست نداشتم مشهور باشم.»

نیکی کریمی نیز که در فیلم عروس نقش مقابل پورعرب را ایفا می کرد، با آنکه این فیلم دومین تجربه ی سینمایی اش بود و در آن زمان تنها ۱۹ سال داشت، اما بازی در عروس او را به شهرت زیادی رساند.

در حقیقت پورعرب و کریمی هر دو با فیلم عروس یک شبه ره صد ساله طی کردند.

پورعرب چند سال قبل در مصاحبه ای با روزنامه ی شرق درباره ی علت تکرار نشدن تجربه ی همبازی شدن او با نیکی کریمی گفته بود: «بله نگذاشتند همبازی شویم. چند باری بنا بود باهم بازی کنیم، اما یا من را عوض کردند یا ایشان را. سر فیلم “چهره” ایشان حتی تمرین هم کرد و من هم مطمئن بودم قرار است با ایشان بازی کنم، اما دقیقه ی نود بازیگر دیگری جایگزین شان شد.»

منتقدان، فیلم عروس را نه تنها نقطه ی پرشی برای بهروز افخمی، بلکه اتفاق مهمی برای سینمای ایران می دانند. این فیلم حتی به پرفروش‌ ترین فیلم سال تبدیل شد و رکورد فروش تاریخ سینمای ایران را شکست.

امیر رضا نوری پرتو، منتقد سینما درباره فیلم عروس نوشته: «در آن سال‌ ها سینمای کشورمان با وجود از سرگذراندن تجربه‌ هایی درخشان در دهه ی شصت که هنوز هم از بهترین آثار کارگردانان شان به حساب می‌ آیند، در کلیت اسیر سیستم سینمای نظارتی دولتی بود که عده‌ ای از آن با عنوان “سینمای گلخانه‌ ای” یاد می‌ کنند. “عروس” با اینکه اثر درخشانی نبود، اما توانست بخشی از بنیان‌ های آن سینمای گلخانه‌ ای را به هم بریزد و همانند سینمای پیش از انقلاب و البته مثل صنعت‌ سینمای خیلی از کشورها مفهوم ستاره را وارد ادبیات سینمای ایران کند. نیکی کریمی و ابوالفضل پورعرب ستارگان جوان فیلم عروس و جسارت افخمی در نشان‌ دادن نماهای کلوزآپ از چهره ی آرایش‌ کرده ی بازیگر زن فیلمش و نیز رفتنش به سوی یک سوژه ی خانوادگی با در نظر گرفتن مشکلات اجتماعی، دست‌ به‌ دست هم داد تا “عروس” را به پرفروش‌ ترین فیلم سال ۱۳۷۰ تبدیل کند که البته شکستن رکورد فروش تاریخ سینمای ایران (از نظر آمارهای ریالی) از دیگر افتخارات گیشه‌ ای فیلم عروس بود.»

بهروز افخمی خود در سال ۸۵ در گفتگویی با روزنامه اعتماد ملی گفته بود: «فیلم عروس حدود ۸ میلیون تماشاچی در سینما داشت که با قیمت بلیت امروز می‌شود ۱۰ میلیارد فروش. حتی شوکران که در زمان رونق قاچاق سی‌دی نمایش داده شد در حدود ۴ میلیون بیننده در سینما پیدا کرد.»

شهید مرتضی آوینی در زمان اکران این فیلم در نقدی درباره ی آن نوشت: «عروس فیلمی است استادانه و نمونه‌ای از سینمایی مطلوب. اصل مطلب این است که افخمی سینما را همانطور که باید باشد دیده‌ است نه بیشتر و نه‌ کمتر. انتخاب پورعرب برای این نقش بسیار عالی و بازی او بی‌نقص است، چه جایزه بگیرد و چه نگیرد. تماشاگر همه چیز را باور می‌ کند و هیچ لکه ی تاریکی نمی‌ یابد تا به تعارض میان واقعیت با آنچه که در فیلم می‌ گذرد پی‌ ببرد. موسیقی فیلم آنقدر خوب روی فیلم نشسته بود تا آخر به یاد نیاوردم که فیلم موسیقی دارد. در فیلم عروس ، عشق بین زن و مرد نیز صورتی واقعی داشت؛ نه صورتی افسانه‌ ای آن سان که در روانشناسی اعماق طرح می‌ شود و نه حالتی اروتیک، آن سان که در فیلم “نوبت عاشقی”. همه چیز واقعی بود و در عین حال، واقعیتی عظیم‌ تر از پس همه وقایع جلوه داشت.»

در خلاصه ی فیلم عروس که فیلمنامه ی آن را بهروز افخمی و علیرضا داوودنژاد نوشته بودند، آمده:

«حمید (ابوالفضل پورعرب) پسری است که تازه از دانشگاه فارغ‌التحصیل شده و شغل و درآمدی ندارد و عاشق دختری به نام مهین (نیکی کریمی) می‌شود که خانواده او از وضعیت مالی خوبی برخوردارند و اختلاف طبقاتی باعث می‌شود که پدر عروس با ازدواج آنها مخالفت کند. حمید برای رسیدن به دختر مورد علاقه‌اش وارد قاچاق دارو می‌شود و رضایت پدر عروس را بدست می‌آورد. حمید و مهین برای ماه عسل به شمال سفر می‌کند و در بین راه با زنی تصادف می‌کند و حمید از ترس مجازات علی‌رغم مخالفت مهین فرار می‌کند، چون حمید برای کمک به مصدوم برنمی گردد مهین خودش برای کمک به مصدوم به بیمارستان مراجعه می‌کند و در طی این مدت متوجه کارهای غیرقانونی حمید می‌شود و قصد جدائی از حمید را دارد. حمید توضیح می‌دهد که کارهای غیرقانونی او به خاطر او و پدرش بوده و حالا برای رهایی از مشکلات باید به او کمک کند…»