پاسخ به نقدهای سردبیران و داوران نشریات برای ترجمه مقاله

یکی از مشکلات سد راه پژوهشگران ایرانی، این است که مجلات معتبر بین‌المللی، مقاله‌ها را به زبان انگلیسی منتشر می‌کنند. به همین دلیل، شما برای انتشار مقاله خود،‌ نیازمند ترجمه تخصصی مقاله و سپس ویرایش نیتیو آن هستید.

در این مطلب، در مورد مشکلات و ایرادهای مختلف داوران مجلات علمی نکاتی را ارائه کرده‌ایم.

شاید برایتان سخت و دشوار باشد که نقدها یا انتقادات مطرح‌شده پیرامون ترجمه مقاله پژوهشی خود را بپذیرید؛ چه برسد به این‌که بخواهید به این مجموعه اظهارنظرهای انتقادی پاسخ هم بدهید.

به هر روی در ارتباط با نحوه پاسخگویی به انتقادات و ایرادات مطرح‌شده از سوی سردبیر و داوران یک نشریه تخصصی، مجموعه‌ای از اصول و قواعد کلی وجود دارد که شاید اشاره اجمالی به آن‌ها چندان هم بی‌فایده نباشد:

منطقی باشید

به‌ندرت پیش می‌آید که حق با یکی از دو طرف ماجرا باشد. به‌بیان‌دیگر، این‌گونه نیست که هر آنچه داور یا سردبیر می‌گوید، درست و به‌جا باشد و یا هر آنچه مترجم تخصصی یا مؤلف گفته است، غلط و نادرست باشد. یعنی هیچ تضمینی برای درست بودن حرف‌های هیچ‌یک از طرفین وجود ندارد.

اما در نظر داشته باشید که داوران و سردبیران مجلات تخصصی، زبان علمی و زبان مادری خود را می‌شناسند و اگر از ویرایش یا ترجمه تخصصی شما ایراد می‌گیرند و یا شما را به ویراستار نیتیو ارجاع می‌دهند،‌ به این معنی است که ترجمه مقاله تخصصی فارسی به انگلیسی، از لحاظ محتوایی مورد تأیید داوران است؛ اما از لحاظ ساختار نگارشی و ترجمه مقاله، ایرادهای جزئی یا اساسی دارد.

در ترجمه مقاله و ارسال اصلاحیه کم‌کاری نکنید

هر آنچه از دستتان برمی‌آید را برای بهتر شدن کیفیت ترجمه مقاله و ارسال اصلاحیه انجام دهید. از مترجم تخصصی خود بخواهید تا متن را اصلاح کند و سپس ترجمه مقاله اصلاح شده را به یک ویراستار نیتیو انگلیسی بسپارید تا متن را به زبان واقعی و دقیق انگلیسی زبان‌ها ویرایش کند.

تسلیم نشدن در مقابل ایرادهای متخصصان

پذیرفته نشدن ترجمه مقاله از سوی یک نشریه یا ژورنال تخصصی و یا ایراد گرفتن از یک اثر پژوهشی به‌هیچ‌وجه به معنای آن نیست که محتوای کار خوب و مطلوب نبوده است و یا این‌که شیوه نگارش محتوای مقاله اصلاً مورد تأیید نبوده است.

آنچه در چنین شرایطی اهمیت دارد، آن است که امید خود را از دست ندهید و ترجمه مقاله یا کار پژوهشی را برای ژورنال‌ها و نشریات تخصصی دیگر ارسال کنید و یا این‌که طبق درخواست و ایرادهای مجله علمی ترجمه مقاله خود را ویرایش کنید.

 شیوه برخورد با مسئله پذیرش نشدن مقاله

در وهله اول، پی بردن به دلایل پذیرفته نشدن ترجمه مقاله موضوعی است که باید مدنظر قرار گیرد. چراکه آگاهی یافتن از همین دلایل است که می‌تواند ما را در ادامه مسیر ترجمه مقاله و یا ویرایش یاری کند. در همین رابطه، بهتر است که موضوع را با فردی خبره و صاحب‌نظر در همین زمینه، مثلاً استاد راهنما یا مؤلف، نویسنده همکار خود در میان بگذارید و از آنان در این زمینه راهنمایی بخواهید.

یادتان باشد که پذیرفته نشدن ترجمه مقاله یا اثر پژوهشی در واقع بخشی از فرایند پذیرش و چاپ ترجمه مقاله است. نویسندگان و مؤلفان موفق افرادی هستند که در برخورد با این مسئله خوب عمل کنند.

 وضعیت «پذیرش مشروط» و «ارسال مجدد پس از انجام اصلاحات و بازبینی»

کم پیش می‌آید که مقاله یا کار پژوهشی در همان بار نخست و بدون آن‌که نیاز به اصلاح داشته باشد، پذیرش بگیرد. البته سطح و دامنه اصلاحات موردنیاز می‌تواند جزئی و به عبارتی در سطح «اصلاحات دستوری و تغییر در شیوه نگارش ترجمه مقاله باشد» و یا این‌که «ممکن است کل ساختار ترجمه تخصصی مقاله نیاز به اصلاحات اساسی داشته باشد».

در برخی از حوزه‌های علمی رقابت شدیدی میان نشریات تخصصی وجود دارد؛ به این معنا که نشریات تخصصی بر سر این‌که هر یک سهم بیشتری از بازار تولید مقالات پژوهشی با موضوعات جدید و ابتکاری را به دست آورند، رقابتی سنگین با یکدیگر دارند.

از همین رو سردبیران هر یک از نشریات تخصصی سعی می‌کنند تا مقالات باکیفیت بالا را پذیرش کنند و از پذیرش ترجمه مقالات پر ایراد خودداری می‌کنند تا بتوانند با انجام برخی از اصلاحات جزئی، ترجمه مقاله یا کار پژوهشی موردنظر را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به چاپ برسانند.

بر همین اساس، چنانچه نسخه ارسال‌شده ترجمه مقاله انگلیسی نیاز به اصلاحات جزئی در سطح شیوه نگارش و مسائلی ازاین‌دست داشته باشد، معمولاً این‌گونه است که مقاله موردپذیرش قرار می‌گیرد؛ البته به شرطی که نویسنده یا نویسندگان مقاله، اصلاحات پیشنهادی از سوی سردبیر و داوران را تا مدت‌زمان معین اعمال و مجدداً نسخه اصلاح شده را ارسال کنند.

 به چنین وضعیت خاصی در اصطلاح «وضعیت پذیرش مشروط ترجمه مقاله همراه با انجام اصلاحات و تغییرات» می‌گویند.

البته میان «وضعیت پذیرش مشروط» و «وضعیت ارسال مجدد پس از انجام اصلاحات و بازبینی» تفاوت‌های جزئی وجود دارد که این تفاوت‌ها عمدتاً در سطح جمله‌بندی مقاله ارسال‌شده از سوی سردبیر نشریه است.

به هر روی فارغ از تفاوت‌های جزئی، نخستین کار آن است که منظور نامه سردبیر یا مقصود داوران از ایرادهای مطرح‌شده را دریابید و این نامه را به مترجم تخصصی و یا ویراستار نیتیو ارجاع دهید.

البته پی بردن به این‌که منظور و مقصود واقعی سردبیر یا هیئت‌داوران، چندان هم ساده و آسان نیست. نکته مهم این است که سردبیر در نهایت به‌ شکل غیرمستقیم به این مسئله اشاره کرده باشد که در حال حاضر امکان چاپ اثر یا ترجمه مقاله پژوهشی وجود ندارد و در همان حال تاکید کرده باشد که آنان قصد دارند در فرصت‌های بعدی، آن را به چاپ برسانند.

به هر حال، مشورت کردن با استاد راهنما یا مترجم مقاله و راهنمایی خواستن از آنان می‌تواند راه گشا و سودمند باشد.

برای تأیید شدن ترجمه مقاله باید به غیر از تخصص علمی، از لحاظ ساختاری هم موارد خاصی را رعایت کنید. رعایت این ساختارها و ترجمه تخصصی مقاله از عهده هر مترجمی برنمی‌آید و تخصص خاص خود را می‌طلبد.

در نظر داشته باشید که به‌صرف دانستن زبان انگلیسی، نمی‌توان ترجمه مقاله عملی را بر عهده گرفت و انتظار پذیرش در نشریه بین‌المللی را هم داشت.

در نتیجه، برای پذیرش گرفتن ترجمه مقاله از سوی نشریه، پروژه انجام ترجمه تخصصی یا ویرایش نیتیو را به افراد با موسسات معتبر بسپارید.