در مورد جذابیت فیلمی که می تواند شما را کاملاً گیج و سردرگم کند خیلی چیزها می توان گفت. فیلمی که این ویژگی ها را داشته باشد باید دائم شما را در حال حدس زدن نگه دارد، پایانی داشته باشد که در سراسر داستان ماند یک راز باشد و دائماً شما را در استرس و حالت نیم خیز نگه دارد. اما این ترکیب باید بسیار دقیق باشد زیرا در غیر این صورت، خیلی زود ممکن است وارد قلمرو «چه اتفاق مسخره ای داره اتفاق می افته؟»شویم و هیچ کسی دوست ندارد در چنین موقعیتی باشد. گیج کننده خواندن یک فیلم ضرورتاً یک توهین یا صفت منفی نیست. منظور این است که به آن همه سینماروهایی فکر کنید که گله می کردند دستکم در بار اول چیزی از فیلم Inception نفهمیده اند.
نیاز داشتن به تفکر و تعمق باعث نمی شود که یک فیلم بد باشد و داشتن پتانسیل همه چیز به جایگاهی خداگونه یک نکته بسیار مثبت است، جایی که همه کسانی که فیلم را تماشا می کنند و آن را درک می کنند با احساس باهوش بودن و رضایت سینما را ترک می کنند. شوربختانه همه فیلم های گیج کننده و پیچیده قرار نیست آن لحظه شفافیت و آخر راضی کننده را داشته باشند. دستکم در ژانر وحشت مقداری پیچیدگی و گیج کننده بودن می تواند به فاکتور ترس کمک کرده و راه را برای سورپرایزهای خارق العاده و تکان دهنده باز کند، پس خوش بین بمانید! در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۱۰ فیلم ترسناک پیچیده و گیج کننده آشنا کنیم که از حل معمای آن ها لذت خواهید برد.
۱۰- Amulet
اگر صورت ایملدا استاونتون در هنگام بازی در نقش دلورس اومبریج شرور در فرانچایز هری پاتر هنوز هم باعث می شود رعشه بر اندامتان بیفتد، پس می توانید حس مشابهی را در تماشای او در این فیلم ترسناک واقعی داشته و حتی این ترس را دو چندان تجربه کنید. استاونتون در فیلم Amulet نقش یک راهبه شیطان صفت را بازی می کند که شخصیت اول داستان، توماز، را به یک شرایط پیچیده و ناخوشایند رهنمون می کند. در نگاه اول، توماز فکر می کند در حال کمک به زنی برای مراقبت از مادر بیمارش است اما در نهایت خود را در حلقه یاران شیطان می بیند. توماز یک گذشته شیطانی و ناخوشایند دارد که از طریق فلش بک های سراسر فیلم با بخش هایی از آن روبرو می شویم. ارتباط حقیقی آن ها با ماجراهای امروز داستان واضح نیست اما می توانیم حدس هایی بزنیم، همانند حدس هایی که در مورد شیطان می زنیم، اینکه چرا اینجا هستند، چرا ایملدا استاونتون می خواهد کسی از شیطان مراقبت کنید و میلیون حدس دیگر. منبع اصلی گیجی و ابهام در این فیلم اما ندانستن چگونگی ارتباط حال و گذشته است و همچنین درک انگیزه شخصیت ها در این شرایط پیچیده و عجیب. Amulet ضرورتاً یک فیلم بد نیست اما در استفاده از ترفند مبهم بودن به نفع خود چندان خوب عمل نمی کند.
۹- Triangle
بازی کردن زدن با زمان و تداوم زمانی یکی از سریع ترین راه ها برای از دست دادن مخاطب است. همگی به لوپ های زمانی و چیزهای اینجوری علاقه داریم اما اگر نتوانیم بفهمیم کی کیست و چرا شخصیت های در حال انجام کار کنونی شان هستند، فیلم جذابیت خود را از دست می دهد. فیلم Triangle یک فیلم فوق العاده در مورد لوپ زمان است، در مورد شخصیت جس که خود را در دریا و گرفتار در یک حلقه زمانی می یابد. چیزی که به عنوان یک سفر دریایی با دوستش آغاز می شود، به هزارتویی گیج کننده از اکشن و عواقب کارها تبدیل می شود، با همزادهای قاتل، مرگ های ناگهانی و مرغان دریایی مرده بی شمار. وقتی فکر می کنید دریافته اید که این همه اتفاق و شخصیت چگونه در یک داستان قرار می گیرند، با رسیدن به پایان داستان گیجی و سردرگمی دوباره از نو آغاز می شود و باز باید ببینید همه چیز چطور آغاز شد. قالب زمانی برای حلقه زمانی بسیار بزرگ تر از آن چیزی بود که فکر می کنید و علیرغم تمام تلاش ها به نظر می رسد هیچ راهی برای فرار از آن وجود ندارد. همه چیز از کجا شروع شد؟ کجا به پایان می رسد؟ آیا این لوپ برای همیشه ادامه دارد؟ جوابی برای هیچ کدام نداریم!
۸- Infection
نام فیلم طوری است که ظاهراً نمی توان انتظار فیلم فوق العاده ای از آن داشت اما Infection چیزی بسیار دورتر از یک فیلم ترسناک معمول در مورد مسائل پزشکی است. یک ویروس ناشناخته در یک بیمارستان شیوع پیدا می کند و باعث می شود ماده ای سبزرنگ از بدن افراد مبتلا ترشح شده و ثبات روانی شان را از دست بدهند. این بیماری از ناکجاآباد و به یکباره از راه رسیده است و از کارمندی به کارمند دیگر منتقل می شود تا اینکه همه مبتلا می شوند. برای پیچیده تر کردن اوضاع، رفته رفته می فهمیم که هیچ کسی آن طوری که فکر می کردیم نیست و آن اتفاقات آنطوری که ما دیده ایم رخ نداده اند. در این فیلم با یک ماده چسبناک بیرون سلولی مواجه هستیم، همچنین اجساد غیرقابل شناسایی، هویت های دائماً در حال تغییر و خاطرات اشتباهی و همه چیز متغیر است. پایان فیلم را اسپویل نمی کنیم اما صادقانه بگوییم که پایان فیلم نیز کار زیادی برای پاسخ دادن به ابهامات ما انجام نمی دهد و حتی پیچیده ترش نیز می کند. اگر ماده های چسبناک سبز رنگ فیلم های ترسناک و گیج شدن را دوست دارید، این فیلم گزینه مناسبی برای شماست.
۷- Hereditary
از این فیلم در موضوعات و زوایای مختلف بارها و بارها صحبت شده است و این صحبت ها گاه در مورد گیج کننده بودن آن در بخش هایی از داستان است. در مقاله ای در وبسایت ایندیپندنت گفته شته است که مشکل اصلی فیلم Hereditary این است که سینماروهای عمومی در واقع چیزی که می بینند را درک نمی کنند و زمانی که فیلم به انتهای دیوانه کننده اش می رسد، تعداد زیادی از تماشاگران دیگر توانایی درک داستان و پیچیدگی هایش را ندارند. اما در سراسر فیلم میلیون ها سرنخ کوچک وجود دارد، لحظاتی که از اتفاقات پیش رو خبر می دهند و در صورت پلک زدن در زمان اشتباه این ارجاعات به داستان واقعی فیلم را از دست خواهید داد. این رویکرد دقیق و پرجزییات باعث شده که اولین تجربه کارگردانی آری آستر یکی از بهترین و تحسین شده ترین فیلم های ترسناک عصر مدرن باشد هر چند باعث شده بخش زیادی از داستان برای کسانی که توجهی به زمان و تسلسل زمانی ندارند، غیرقابل درک باشد.
اگر نتوانسته اید با اتفاقات فیلم پیش بروید، سکانس پایانی فیلم بیش از پیش شما را گیج می کند: گروهی از افراد عریان در یک خانه درختی دور هم جمع شده اند تا الکس وولف و سر بریده شده خواهرش در داستان را پرستش کنند. با دیدن این سکانس از خود خواهید پرسید: این دیگه چیه؟ وقتی فیلم را با تمام جزییات و داستان خاص آن که شما را آرام آرام می سوزاند در نظر بگیریم، با یک شاهکار در عرصه زمینه چینی و قرار دادن سرنخ ها مواجه می شویم که خیلی راحت در میان بهترین فیلم های ترسناک دهه اخیر قرار می گیرد. اما ای کاش رسیدن به این نقطه پایانی تا به این اندازه سخت و گیج کننده نبود!
۶- The Third Part Of The Night
فیلم The Third Part Of The Night که با الهام از تجارت پدر کارگردان در اوکراین تحت اشغال نازی ها ساخته شده بیشتر شبیه یک سفر است. فیلم داستان شخصیت میکال را روایت می کند که مجبور است نظاره گر کشته شدن مادر، همسر و پسرش توسط نیروهای گشتاپو باشد. بعد از این ماجرا است که میکال به نیروهای مقاومت می پیوندد و در این مدت نیز به عنوان غذا دهنده به زالوها در یک مرکز تحقیقاتی کار کند و بدین ترتیب است که زندگی اش به یک دنیای کابوس وار وارد می شود. او با شبح همسر و پسرش روبرو می شود، با مردم محلی صحبت می کند و پاسخ های مرموز دریافت می کند، توهم صحبت کردن با مردگان را دارد و با جنازه های آن ها روبرو می شود. روایت رویا گونه و دائماً متغیر این داستان با خشونت و وحشت واقعی اشغال کشور توسط نازی ها دو چندان می شود. با توجه به سبک فیلم شاید ناخوشایند و ترسناک جلوه کند اما با الهام گرفتن از جنایت های تاریخی واقعی، عناصری از وحشت سنتی را وارد داستان خود می کند. شاید گاهی اوقات تماشای بخش هایی از این فیلم شما را درمانده کند زیرا درک اتفاقات فیلم کمی دشوار است اما نتیجه یک فیلم بسیار تاثیرگذار است زیرا یک فضای جهنمی خلق می کند.
۵- Mother!
دشواری فیلم Mother! در این است که نمی توانید چیز زیادی برای درک پر از ایما و اشاره فیلم پیدا کنید و به همین دلیل انتخاب روش درست برای تفسیر درست داستان نیز دشوار می شود. اگر بدون هیچ اطلاعاتی در مورد فیلم به تماشای آن بنشینید، مدتی زمان می برد تا به دیوانه کننده بودن فیلم پی ببرید و زمانی که این موضوع را درک کنید با این واقعیت مواجه شده اید که اصلاً نمی دانید چه اتفاقی در داخل فیلم در حال رخ دادن است. خیالتان راحت باشد که این موضوع در هر صورت تغییری نخواهد کرد! داستان فیلم که از دیدگاه همگان یک استعاره بزرگ است، در حال و هوای خود دچار تغییرات و پیچ و تاب های فراوان می شود، در حالی که داستان از خانه آرام و راحت شخصیت های اصلی داستان آغاز می شود. یک زوج در خانه ای بزرگ و جدا افتاده زندگی می کنند؛ شوهر یک نویسنده و زن او نیز یک زن خانه دار معمولی است.
بعد از اینکه این زوج گروهی غریبه را به خانه خود راه می دهند، همه چیز در سراشیبی سقوط و دیوانگی قرار می گیرد. اما این لوکیشن واحد باعث نمی شود که داستان و اجزای آن ساده باشد و در واقع باعث می شود که سوالات بیشتری در ذهن ما به عنوان بیننده شکل بگیرد که با «چرا خانه اکنون به یک منطقه جنگی متروکه تبدیل شده است» و «چرا این بچه را دور محراب می چرخانند؟» آغاز می شوند. درک تمام اتفاقات و حرکات فیلم کار ساده ای نیست و هر بیننده ای هر چند وقت یکبار در بخشی از داستان دچار گیجی و درماندگی خواهد شد. این فیلم بدون شک یک اثر هنری است اما از آن دسته آثار هنری که مغز همه ما نمی تواند آن را درک کند.
۴- Hagazussa
نقدهای این فیلم خیلی بد نیستند اما به طور کلی، نقدهای منفی فیلم نسبت به نامفهوم بودن و غیرقابل درک بودن داستان آن مربوط بوده اند. این فیلم که بر اساس یک داستان کافری قدیمی و باورهای این فرقه شکل گرفته، تقریباً برای هر اتفاقی یک توضیح دارد اما اگر یک انسان معمولی با دانش اندک نسبت به بی خدایی در قرن پانزدهم میلادی هستید، فیلم Hagazussa یک سرگیجه کامل برای شما خواهد بود. این فیلم که به چهار بخش تقسیم شده در مورد زنی بی خدا به نام آلبرن است که در یک کلبه جنگی دوردست زندگی می کند. بعد از مرگ مادر، در پس زمینه فضایی کوهستانی و تاریک، اتفاقات هولناکی یکی پس از دیگری برای این شخصیت رخ می دهند که همه آن ها به یک نیروی شیطانی جادوگری و ماوراءالطبیعه ارتباط دارند. به گفته کارگردان فیلم، لوکاس فیلگلفلد، «این فیلم سعی دارد تا یک تصویر ذهنی بسیار شخصیت و همدلانه از یک ذهن بیمار و کابوس گونه ترسیم کند» و همانطور که می توانید انتظار داشته باشید، ذهن گفته شده داستان ساده ای برای دنبال کردن نخواهد داشت. به محض اینکه پای داروهای روانگردان به میان می آید، اوضاع به شکل تضمین شده ای دیوانه وار خواهد شد. و این فیلم نیز نیازی زیادی به فشار مضاعف برای ورود به حوزه دیوانگی ندارد.
۳- Vivarium
حتی اگر به نحوی موفق شوید داستان فیلم را درک کنید، حتی وقتی که به پایان فیلم می رسید و معنای آن را درک نکنید نیز گیج و سردرگم به حال خود رها شده اید. درست است که برخی فیلم ها معنای عمیق تری از آنچه در برابر چشم های ما رخ می دهد ندارند، اما فیلم های هنری و ایهام داری مانند Vivarium باید معنایی داشته باشد، در غیر این صورت هدف از داستان آن چه می تواند باشد؟ این فیلم در واقع داستان زوجی را روایت می کند که خود را در یک هزارتوی بی پایان از خانه های روستایی گرفتار می بینند در حالی که برخلاف میلشان یک کودک فضایی انسان نما را بزرگ می کنند. با بزرگ تر شدن نوزاد، او قوی تر شده و زوج ضعیف تر می شوند. در نهایت این زوج می میرند و کودک آن ها که اکنون بالغ شده، جنازه آن ها را در حیاط خانه دفن کرده و در یک دفتر املاک مشغول به کار می شود.
پیام فیلم احتمالاً این نیست که املاک فروشان و خانه داران موجودات فضایی انگل مآب هستند اما چنین پیامی که ممکن است بعضی از این فیلم دریافت کنند نیز جذاب است. البته این همان نکته ای است که باعث پیچیدگی و گیج کنندگی فیلم می شود که همه چیز مثل ابراز عقیده و ایده پردازی است. در ابتدای فیلم به صورت یک فیلم مینی مستند با سبک زندگی فاخته (پرنده ای که تخمش را در لانه پرندگان دیگر می گذارد تا آن ها را بزرگ کنند) آشنا می شویم و شاید این موضوع ما را به مسیر درست رهنمون سازد و بعد از آن است که شاید از خود بپرسیم: منظورتان چیست؟ یعنی همه نوزادان انگل هایی هستند که در نهایت والدینشان را می کشند؟ پیام هر چه باشد، هر کسی به اندازه کافی برای درک و پردازش آن باهوش نیست. دستکم نویسنده اینطور است!
۲- Kill List
در اولین بار تماشا کردن، فیلم ترسناک Kill List یک فیلم دیوانه کننده بسیار عجیب و غریب است. این فیلم از یک تریلر جنایی به یک فیلم ترسناک مربوط به فرقه های مذهبی تبدیل می شود و در این مسیر مخاطب را کشان کشان دنبال خود می کشد در حالی که به وقعی به زجه های او برای کمی شفاف سازی در مورد ماهیت داستان نمی کند. برخلاف دیگر فیلم های این فهرست، روایت این فیلم به خودی خود گیج کننده نیست: دو سرباز سابق اکنون ماموریت کشتن یک نفر را بر عهده گرفته و وارد عمل می شوند. در نیمه راه عملیات می خواهند دست از ماموریت بکشند و از آن خارج شوند اما به آن ها اجازه ناتمام رها کردن کار داده نشده و پس از آن است که آشوب و کشمکش آغاز می شود. مشکل به جزییات داستان باز می گردد: هویت شخصیت ها، اهداف و نیتشان، اتفاقاتی که در پشت دوربین رخ داده و ما رخ دادن آن ها را نمی بینیم و در نهات نتایج را شاهد هستیم. به همین خاطر، در سراسر فیلم نمی دانید به چه کسی باید اعتماد کنید و به کجا پناه ببرید و باید گفت نکته درمانده کننده تر این است که مخاطب دقیقاً در شرایط شخصیت های اصلی داستان قرار می گیرد. گاهی اوقات تماشای فیلم بسیار پرتنش و حتی دشوار می شود اما اگر به دنبال یک فیلم غیرقابل پیش بینی، پرتنش و مهیج و البته پر از تعلیق می گردید، این فیلم یکی از بهترین گزینه های شماست.
۱- I’m Thinking Of Ending Things
وقتی به برداشت افراد از این فیلم نگاه می کنیم، متوجه می شویم که با فیلمی مواجه هستیم که دیدگاه ها نسبت به آن بسیار متفاوت و دوگانه بوده است. یا آن را با تمام زیبایی هنری گیج کننده اش دوست دارید یا با ذره ذره وجودتان از آن متنفر خواهید بود و به این فکر کنید که شاید بهتر بود دو ساعت کوتاه تر نیز می بود. این فیلم چارلی کافمن علیرغم نقدهای منتقدانی که دوستش نداشته اند، توانسته اعتبار قابل توجهی برای خود کسب کند و ماهیت گیج کننده ذاتی فیلم چیزی است که باعث شده I’m Thinking Of Ending Things از دیدگاه بسیاری یک شاهکار سینمایی باشد. داستان با یک روایت بسیار ساده آغاز می شود: زنی با نامزدش به دیدن والدینش می رود اما او به همین زودی به فکر پایان دادن به رابطه خود با این مرد است.
صادقانه بگوییم که هیچ راه ساده ای برای خلاصه کردن شکل گیری، پیچش ها و فراز و نشیب های داستان وجود ندارد و تقریباً غیرممکن است که هر ایما و اشاره ای را با منطق درک کرد. این فیلم پر از گیج کنندگی روایی غیرخطی، تصاویر متناقض و گاهی اوقات نیز گفتگوهای بدون توقف در کنار یک فضای ساکت و جذاب است. در اینجا با فیلمی مواجه هستید که به تحلیل و تفسیر نیاز دارد و همچنین زمان برای هضم کردن و کنار آمدن با آن. اما واقعیت این است که بعد از این همه تفکر و تعمق نیز چیزی از گیج کنندگی و پیچیدگی فیلم کم نمی شود اما بیش از پیش برای شما زیبا جلوه خواهد کرد.
فیلم mother خیلی داستان مشخص و واضحی کسی هم ندونه با دو خط متوجه استعاره میشه
اما اصلا آیدا فیلم جذابی نیست و خیلی خیلی فیلم چرتی