آشنایی با صفر تا صد مراحل تبدیل پایان نامه به کتاب

مراحل تبدیل پایان نامه به کتاب در مقاطع تحصیلی فوق لیسانس و دکتری پیچیدگی‌های خاص خود را دارد ولی این فرصت را برای دانشجویان فراهم می‌کند که خود را در زمینه‌های شغلی و علمی مطرح کرده و گزینه‌های زیادی برای خود ایجاد کنند. کسانی که مایل باشند در مقاطع بالاتر تحصیلی شرکت کنند، چاپ کتاب برای آنها امتیاز محسوب می‌گردد و حتی شرایط ورود آنها به بنیاد نخبگان و رتبه‌های بالای علمی را فراهم می‌سازد. اگر دانشجویان مایل به ادامه تحصیل در خارج از کشور باشند، تبدیل پایان نامه به کتاب فرصت‌های بسیار بهتری برای آنها ایجاد خواهد کرد. در ادامه با راهکارها و اصول، مراحل و مزایای کلی تبدیل پایان نامه به کتاب و بهترین ناشر در این زمینه آشنا خواهید شد.

مزایای تبدیل پایان نامه به کتاب

چاپ پایان نامه و سپس نگارش و چاپ کتاب مزایای زیادی دارند به همین دلیل بسیاری از دانشجویان تحصیلات تکمیلی و مقاطع بالاتر تلاش می‌کنند با چاپ کتاب از کلیه مزایای آن بهره‌مند شوند. قبل از اینکه به مراحل تبدیل پایان نامه به کتاب اشاره کنیم ابتدا باید بدانید که چرا باید از روی پایان نامه خود، کتاب چاپ کنید و چه فوایدی دارد؟

• امتیاز برای مصاحبه دکتری: بسته به کیفیت و اعتبار کتاب چاپ شده و موفقیت آن در بازار داخلی و خارجی، تا ۴ امتیاز در جلسه مصاحبه دکتری به همراه خواهد داشت. حتی سوابق علمی دانشجویانی که کتاب به نام خود به چاپ رسانده‌اند مورد بررسی قرار می‌گیرد چرا که توانسته از سد فیلترهای مجوز چاپ و نشر عبور کند.
• روند راحت‌تر نسبت به چاپ مقاله در ژورنال‌های معتبر: یکی دیگر از مواردی که امتیاز زیادی در مقاطع بالاتر به همراه دارد چاپ مقاله در ژورنال‌های معتبر بین المللی است. با این حال این روند شاید تا یک سال طول بکشد. اما مراحل تبدیل پایان نامه به کتاب بسیار سریع‌تر و کم هزینه‌تر است.
• دسترسی آسان منابع پژوهشی به جامعه علمی: تبدیل کردن پایان نامه به کتاب و سپس چاپ آن این امکان را فراهم می‌کند که جامعه علمی به منابع پژوهشی خیلی راحت‌تر و بدون محدودیت دسترسی داشته باشند.
• تقویت رزومه برای مقاطع بعدی: کسانی که قصد ادامه تحصیل در خارج از کشور داشته باشند، می‌توانند با چاپ یک نسخه از کتاب از آن به عنوان رزومه خود استفاده کنند. بنابراین برای هیأت علمی و دانشجویان، رزومه بسیار قوی‌تری خواهد ساخت و مسیر موفقیت را هموارتر می‌سازد.

مراحل تبدیل پایان نامه به کتاب

مراحل تبدیل پایان نامه به کتاب کاملا تخصصی و در برخی موارد پیچیدگی‌های زیادی به همراه دارد. این فرایند ترکیبی از انواع ویراستاری، صفحه آرایی، طراحی جلد، چاپ، صحافی و انتخاب نام مناسب و غیره است. در ادامه برای آشنایی و راحتی کار شما، کلیه مراحل تبدیل پایان نامه به کتاب را به طور مفصل توضیح داده‌ایم:

• آماده سازی فایل نوشتاری:

این مرحله سریع پیش خواهد رفت چون فایل کتاب آماده است و تنها باید آماده سازی لازم برای مراحل بعدی روی آن انجام شود. در مواردی که حجم پایان نامه بسیار کم باشد و نتوان کتابی با صفحات نسبتا زیاد ایجاد کرد، با استفاده از راهکارهای مختلف، تعداد صفحات کتاب را افزایش می‌دهند تا استانداردهای حداقلی رعایت شوند.

• صفحه آرایی:

دومین مرحله از سری مراحل تبدیل پایان نامه به کتاب، صفحه آرایی است. منظور از صفحه آرایی، انتخاب فونت و سایز مناسب کلمات، فاصله بین خطوط و حاشیه‌ها، جایگذاری درست تصاویر، نمودارها و فرمول‌ها، مرتب سازی و تصحیح کردن بخش فوتر و هدر، شماره گذاری صفحات و غیره است.

• دریافت شابک:

شابک که همان کد ۱۳ رقمی ISBN کتاب بوده و منحصربفرد است، باید در قسمت شناسنامه، فیپا و پشت جلد نوشته شود. برای این منظور باید شابک کتاب را درخواست دهند. این مرحله خیلی سریع پیش می‌رود و برخی ناشرین که از قبل تعداد زیادی شابک دریافت کرده باشند، می‌توانند به سرعت این مرحله را سپری کنند.

• طراحی جلد و انتخاب مناسب‌ترین کاور:

طراحی جلد حرفه‌ای و مناسب علاوه بر اینکه به گرفتن مجوزها کمک زیادی می‌کند، شانس حضور موفق و فروش بالای کتاب در بازارهای داخلی و خارجی و همچنین نمایشگاه‌ها را افزایش می‌دهد. از طرفی طراحی حرفه‌ای و مناسب، زیبایی بصری کتاب را هم افزایش خواهد داد. در کنار طراحی حرفه‌ای، نوع جلد کتاب هم اهمیت دارد. در حال حاضر انواع جلد گالینگور برای چاپ کتاب وجود دارند که از انواع جلد سخت به شمار می‌رود. این نوع جلدها دارای روکشی از جنس گالینگور هستند که معمولا یک نوع پارچه، چرم، جیر، یوف و غیره است. این نوع جلدها علاوه بر اینکه مقاومت و استحکام زیادی به کتاب می‌بخشند، این امکان را فراهم می‌کنند که ناشر بتواند پس از صحافی نیز تعداد صفحات کتاب را کم و زیاد کند و یا کارهایی مثل طلاکوبی نیز بر روی آن انجام دهد.

• گرفتن مجوز فیپا:

در فیپا یا فهرست نویسی پیش از انتشار، کلیه اطلاعات کتاب از جمله نویسنده، عنوان، ناشر، تعداد جلد، پیوست، بها، تصویرپرداز و غیره ذکر می‌کنند. مجوز فیپا کاملا ضروری است و معمولا صدور آن زمان کمی نیاز دارد. از جمله دیگر مزایای دریافت مجوز فیپا این است که کلیه حقوق مادی و معنوی را برای نویسنده محفوظ می‌دارد.

• مجوز ارشاد:

مجوز بعدی مربوط به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. این وزارتخانه اصول و محتوای کتاب از جمله طراحی جلد را بررسی کرده و آن را با اصول فرهنگی، علمی و تخصصی تطبیق می‌دهد. با دریافت این مجوز می‌توانید مابقی مراحل چاپ کتاب را پیش ببرید و کلیه موارد مربوط به کتاب را قانونی کنید.

• صحافی:

صحافی کتاب هم مشابه با صحافی پایان نامه الزامیست. پس از دریافت مجوزهای لازم، ناشر اقدام به صحافی کتاب خواهد کرد تا آماده انتشار و عرضه به بازار داخلی برای فروش باشد. هر چقدر محتوای کتاب فهم بهتری داشته باشد و مطالب جدیدتری داشته باشد، طراحی جلد، صحافی و صفحه آرایی بهتر انجام شده باشد و اعتبار ناشر بالاتر باشد، شانس فروش و موفقیت آن افزایش می‌یابد.

اصول و راهکارهای تبدیل پایان نامه به کتاب

در طی مراحل ابتدایی پایان نامه به کتاب، بخش‌هایی که باید در کتاب ذکر شوند بررسی می‌گردند. اما این کار علاوه بر اینکه نیاز به تجربه و تخصص دارد، نکات بسیار مهمی هم در خود جای داده که رعایت کردن آنها برای هر فردی الزامیست:

• عنوان کتاب و پایان نامه نباید مشابه هم باشند؛
• کلمات رساله و پایان نامه باید به کتاب تغییر کنند؛
• سرفصل‌های پایان نامه و کتاب نباید عینا مشابه هم باشند؛
• اگر قصد دارید به شکل حرفه‌ای و اصولی، مراحل تبدیل پایان نامه به کتاب را طی کنید، در ابتدا و پیش گفتار کتاب، ذکر کنید که این کتاب از پایان نامه استخراج شده است.
• حتما در فهرست منابع و در بین متن کتاب به پایان نامه خود استناد کنید. با این کار نه تنها اعتبار بیشتری به پایان نامه خود می‌بخشید بلکه یکی از اصول حرفه‌ای تبدیل پایان نامه به کتاب را هم رعایت کرده‌اید.
• حتما تلاش کنید با اضافه کردن مطالب مرتبط به پربارتر ساختن آن کمک کنید. این مورد برای کسانی که فاصله چند ساله بین دفاع از پایان نامه با انتشار و چاپ کتاب وجود دارد الزامیست.
• لازم نیست تمامی فصل‌های پایان نامه را در کتاب خود بیاورید یا ترتیب فصل‌ها را رعایت نمایید. بسته به نوع کتاب و صلاحدید ناشر می‌توانید دو فصل را در یکدیگر ادغام کنید. در اکثر مواقع بخش فرضیات، سؤالات پژوهش، بیان مسأله، پیشینه و تاریخچه تحقیق و موارد مشابه از پایان نامه حذف می‌شوند و لزومی به ذکر کردن آنها در متن کتاب نیست.
• نام اشخاص مهم و مکان‌ها را باید داخل پرانتز و گیومه ذکر کنید و نقل‌قول‌ها مشخص باشند. در صورتی که قصد دارید مطالبی را به پایان نامه خود ارجاع دهید باید کاملا واضح و مشخص باشند.
• کلیه عباراتی که در متن کتاب آن را شبیه به یک پایان نامه خواهد کرد باید حذف شوند. علاوه بر موارد گفته شده مثل کلمات پایان نامه و رساله، شامل نام استاد راهنما و مشاور، نام دانشگاه و دانشکده و غیره نیز می‌شود.
• بخش چکیده پایان نامه را به پیش گفتار در کتاب تبدیل کنید.
• حتما به قطع کتاب مثل وزیری دقت کنید. باید براساس قطع کتاب نوع صحافی، صفحه آرایی و طراحی جلد انجام شوند.
• تصاویری که داخل متن پایان نامه استفاده شده‌اند ترجیحا و در صورت امکان در متن کتاب تغییر پیدا کنند.

همانطور که مشاهده کردید اصول و راهکارهای تبدیل پایان نامه به کتاب بسیار تخصصی هستند. بنابراین حتما با ناشر حرفه‌ای همکاری کنید و از تجربیات طولانی آنها استفاده نمایید.

تبدیل پایان نامه پژوهشی یا تئوری به کتاب با یکدیگر فرق دارند؟

همانطور که مستحضر هستید، برخی از پایان نامه پایه پژوهشی و عملی و حتی آزمایشات علمی دارند تا بتوانند به کمک آنها به داده‌های معتبر و قابل استناد دست پیدا کنند. برخی دیگر از پایان‌نامه‌ها تنها پایه‌های نظری دارند و به شکل تئوری مسائل بررسی شده و نتیجه گیری می‌شوند.

مراحل تبدیل پایان‌نامه‌های پژوهشی یا نظری (تئوری) به کتاب هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند و اصول و روند کلی مشابه است. اما در مراحل تبدیل پایان نامه به کتاب باید دقت نمایید که پایان‌نامه‌های پژوهشی تبدیل دشوارتری دارند و چنانچه آمار و اطلاعات بروز نباشند باید حتما این مورد بنابر صلاحدید استاد مشاور و راهنما و حتی ناشر تصحیح شده و یا موارد جدیدتر هم اضافه شوند.

مراحل تبدیل پایان نامه به کتاب چقدر طول می‌کشند؟

سؤال بسیاری از افراد این است که تبدیل پایان نامه به کتاب چقدر طول می‌کشد؟ مدت زمان این روند بسته به موضوع پایان نامه، دشواری گرفتن مجوزها براساس نوع محتوا و موضوع کتاب، طراحی جلد، شیوه چاپ، تعداد صفحات مدنظر، تیراژ و غیره متغیر است. اما همکاری با ناشر حرفه‌ای کمک می‌کند این مراحل بسیار سریع‌تر سپری شوند و در نهایت بخاطر اعتبار ناشر بتوانید به فروش بیشتری هم دست پیدا کنید.

کدام ناشر را برای تبدیل پایان نامه به کتاب انتخاب کنیم؟

مراحل تبدیل پایان نامه به کتاب و نکاتی که باید رعایت شوند، نشان دهنده این است که این روند کاملا تخصصی بوده و نیاز به تجربه بالایی دارد. از طرفی بدون انتخاب ناشر امکان دریافت مجوز و چاپ کتاب هم وجود نخواهد داشت. چاپ کتاب، چاپ پوستر و هر نوع فرایند مشابه دیگر نیاز به همکاری حرفه‌ای با یک ناشر متخصص خواهد داشت.

برای انتخاب ناشر مناسب جهت تبدیل پایان نامه به کتاب حتما به این موضوع دقت کنید که ناشر مدنظر تا چه اندازه اعتبار دارد؟ تا چه میزان در حوزه تخصصی شما سابقه موفق چاپ کتاب داشته است؟ چه میزان هزینه دریافت خواهد کرد و تا چه مقدار از امتیاز کتاب را از شما درخواست می‌کند؟ مدت زمانی که برای تبدیل پایان نامه  به کتاب و چاپ آن در نظر گرفته چقدر است و سایر موارد. حتما در این زمینه با افراد متخصص و با تجربه نیز مشورت کنید.