ویروس اپشتین-بار چیست و چقدر خطرناک است؟

ویروس اپشتین-بار (Epstein-Barr virus (EBV)) که با عنوان ویروس هرپس انسانی ۴ نیز شناخته می شود یکی از اعضای ویروس های خانواده هرپس یا تبخال است. این ویروس از رایج ترین ویروس های انسانی است و گفته می شود در سراسر جهان یافت شده و نود درصد بزرگسالان را به خود مبتلا می کند. بدین ترتیب همه انسان ها در برهه ای از زندگی خود به این ویروس مبتلا می شوند. ویروس اپشتین بار اغلب از طریق ترشحات مایع بدنی، به ویژه بزاق منتقل می شود. این بیماری می تواند باعث نوعی عفونت واگیر به نام مونونوکلئوسیس یا مونو و دیگر بیماری ها شود.

نشانه های ابتلا به ویروس اپشتین-بار

نشانه های ابتلا به ویروس اپشتین بار می توانند شامل موارد زیر باشند که دو تا چهار هفته ادامه خواهند داشت اما امکان تداوم حالت خستگی تا ماه ها نیز وجود دارد:

• خستگی
• تب
• عفونت و التهاب گلو
• تورم غدد لنفاوی زیر گردن (لوزه ها)
• تورم طحال
• تورم کبد
• بثورات پوستی

بسیاری از افراد در دوران کودکی به ویروس اپشتین بار مبتلا می شوند. عفونت های این ویروس در کودکان معمولاً بدون نشانه است یا نمی توان این نشانه ها را از دیگر نشانه های مربوط به بیماری های خفیف کودکانه متمایز کرد. کسانی که نشانه های ابتلا به ویروس اپشتین-بار را بروز می دهند معمولاً نوجوانان یا بزرگسالان هستند و بین دو تا چهار هفته بهبود خواهند یافت. اما برخی افراد ممکن است ماه ها یا حتی هفته ها خستگی ناشی از ابتلا به این ویروس را تجربه کنند.

بعد از ابتلا به ویروس اپشتین-بار، ویروس در بدن شما غیرفعال می شود. در برخی از موارد ممکن است ویروس بار دیگر فعال شده اگر چه همیشه با نشانه ها و عوارض شدید همره نیست اما افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند ممکن است با فعال شدن مجدد ویروس اپشتین-بار مواجه شده و نشانه های آن را بروز دهند.

راه های انتقال ویروس اپشتین-بار

ویروس اپشتین بار از طرق زیر منتقل می شود:

• بوسیدن
• نوشیدنی و غذاهای مشترک
• استفاده از فنجان ها، نی ها و مسواک های مشترک
• لمس کردن اسباب بازی هایی که ممکن است کودکان در دهانشان فرود برده باشند

اگر چه ویروس اپشتین بار عمدتاً از طریق ترشحات بدنی و به ویژه بزاق دهان منتقل می شود اما امکان انتقال آن از طریق خون و آب منی در حین رابطه جنسی، تزریق خون یا پیوند اعضا نیز وجود دارد. بدین ترتیب می توان انتظار داشت که ویروس اپشتین-بار روی لیوان ها و مسواک و اسباب بازی هایی که با دهان تماس داشته اند نیز تا زمانی که رطوبت روی آن ها حفظ شود، باقی  بماند. اولین باری که ویروس اپشتین بار مبتلا می شوید، می توانید قبل از بروز نشانه ها، تا هفته ها ناقل باشید. وقتی ویروس وارد بدنتان شد برای مدت ها در حالت غیرفعال باقی می ماند و اگر فعال شود، می توانید آن را به دیگران منتقل کنید، بدون توجه به اینکه چه مدتی از ابتلای اولیه شما به آن گذشته باشد. پس فرد مبتلا به ویروس اپشتین بار می تواند در هر زمانی پس از فعال شدن مجدد ویروس، آن را به دیگران منتقل کند.

 چگونگی شناسایی ابتلا به ویروس اپشتین-بار

شناسایی و تشخیص ابتلا به ویروس اپشتین بار بسیار چالش برانگیز است زیرا عوارض و نشانه های آن شبیه بسیاری از بیماری های دیگر است. با این وجود از طریق آزمایش خونی که آنتی بادی ها را شناسایی کند می توان از ابتلا به این ویروس اطمینان حاصل کرد. از هر ۱۰ بزرگسال، ۹ نفر به ویروس اپشتین بار مبتلا می شوند

پیشگیری و درمان ویروس اپشتین بار

هیچ واکسنی برای ویروس اپشتین بار وجود ندارد و با نبوسیدن، دوری از اشتراک نوشیدنی و غذا و وسایل شخصی با افرادی که مبتلا به این ویروس هستند می توانید از ابتلا به ویروس اپشتین-بار جلوگیری کنید. هیچ درمان خاصی هم برای این عفونت ویروسی وجود ندارد اما با نوشیدن مایعات کافی برای تامین آب بدن، استراحت کافی، و استفاده از داروهای معمول تب بر و مُسکن می توان دوره فعال بودن ویروس را به سلامت گذراند.