مواد منفجره برای حفر سوراخ روباه یا بمب‌های سنگرکَن چه اهمیتی در جنگ‌های مدرن دارند؟

در جریان دوران جنگ سرد، ارتش ایالات متحده مکرراً سعی داشت بمبی موسوم به foxhole به معنای حفره یا سوراخ روباه را توسعه دهد، بمبی انفجاری برای اینکه به سرعت سوراخی سنگرگونه در زمین بسازد که برای سنگر گرفتن یک سرباز کافی باشد. در حالی که ایالات متحده هرگز نتوانست با موفقیت چنین بمبی بسازد اما روس ها در این امر موفق بودند و به نظر می رسد که در زمستان جاری شاهد ظاهر شدن این بمب سنگرکَن در اوکراین باشیم. در این شرایط، توسعه بمب foxhole به اندازه توسعه پهپادی و مهمات های هوشمند مورد توجه نبوده است.

با این وجود، سنگرهای انفرادی هنوز هم یکی از اصلی ترین موقعیت های نبرد در میدان های نبرد مدرن است. سربازان حفره ای را در زمین ایجاد می کنند که معمولاً تا زیر بغل فرد ارتفاع دارد. با استفاده از خود زمین به عنوان عامل محافظ، هدف سوراخ روباه، فراهم کردن امکان دفاع از موقعیت است که در صورت نداشتن این سنگر کوچک، امکان دفاع از آن و خود سرباز وحود ندارد. سوراخ های روباه باعث ایجاد امنیت در برابر آتش مستقیم سلاح های سبک، شلیک تانک ها، راکت ها و همچنین آتش مستقیم مانند توپ ها، خمپاره ها و توپخانه راکتی می شود.

سوراخ روباه هم محبوب و هم منفور هستند زیرا اغلب تنها چیزی هستند که از سربازان پیاده در برابر آتش دشمن محافظت می کنند. منفور از آن جهت که سربازان باید خودشان این سنگرهای یک نفره را حفر کنند و ارتشی که به صورت روزانه در حال حرکت است، به سربازی نیاز دارد که روزی چند سوراخ روباه با ارتفاعی به اندازه حدود یک و نیم متر حفر کند. در دهه ۱۹۵۰، ساخت ابزاری برای حفر سریع و یکباره سوراخ روباه، ایده ای بسیار حیاتی و مرسوم بود.

یک سرباز می توانست ابزار انفجاری کوچک و فشرده ای با خودش حمل کرده و وقتی زمان حفر سوراخ روباه فرا می رسید، از آن برای ایجاد یک موقعیت دفاعی مناسب در اسرع وقت استفاده می کرد. دهه ها پیش، این ابزار همواره در کیت اصلی غالب نیازمندی های سربازهای آینده وجود داشت. در تصویری که در بالا می بینید و در نوامبر ۱۹۵۶ در مجله Army منتشر شده، سربازی را نشان می دهد که یک بازوکای کوچک برای حفر اتوماتیک سوراخ روباه را حمل می کند، ابزاری که خرج انفجاری اش را رو به زمین شلیک می کند.

در نتیجه حفره ای ایجاد می شود که با یک بیلچه دستی کوچک می توان آن را بهبود بخشید. دوام ایده ابزاری برای ایجاد حفره ای فوری برای سربازان به چندین دلیل تاکنون دوام داشته است. اول این که در آن زمان ایالات متحده در عصر فضا به سر می برد و انواعی از ایده های با تکنولوژی بالا، از موتورهای جت تا راکت ها و ماهواره ها، برای انواع مختلفی از سربازان به بار می نشست، البته به غیر از نیروهای ساده پیاده نظام که کیت اصلی آن ها از دوران جنگ جهانی دوم تغییر چندانی نکرده است. دوم اینکه استراتژی دفاعی رییس جمهور آیزنهاور با نام «نگاه جدید» به شدت به سلاح های هسته ای وابسته بود و سرباز باید به سرعت پناهگاهی برای خود بسازد تا از حمله های هسته ای در امان باشد.

سوم اینکه فرماندهان میدانی ارتش ایالات متحده در جنگ جهانی دوم رفته رفته از رده های پایین بالا آمده و سرهنگ ها و ژنرال ها و سروان ها و ستوان ها نیز از کندن حفره روباه با دست هایشان بیزار بودند. در سال ۱۹۵۹، در مجله Military Police Journal مقاله متفاوتی با عنوان «سربازان آینده» منتشر شد که کمی متفاوت بود. در این مورد یک ابزار برای حفر سریع سوراخ روباه در اختیار سرباز قرار داشت که با فعال کردن فیوزش به سرعت انفجاری رخ می داد و حفره ایجاد شده از سرباز در برابر حمله هسته ای محافظت می کرد.

علیرغم نیاز مبرم به چنین سلاحی در جنگ های بعدی، ایالات متحده هرگز یک بمب سوراخ روباه را برای استفاده قطعی در میدان نبرد توسعه نداد اما ارتش روسیه این کار را کرد. بخش زیادی از خاک روسیه در فصل زمستان یخ می زند و حفر سوراخ روباه اهمیت دوچندانی دارد. اخیراً خبرهایی در مورد یک ابزار حفر سوراخ روباه روسی به نام OZ-1 منتشر شده است، یک ابزار حفره کنی با انفجار بالا که برای ایجاد سوراخی برای دو یا سه نفر طراحی شده است و از یک خرج انفجاری ۱.۲ کیلوگرمی تشکیل شده است و سه برابر بیشتر از ماده انفجاری مشابه آمریکایی ها که شکست خورد، قدرت انفجار دارد.

بعید نیست که در زمستان سال جاری شاهد استفاده از OZ-1 در اوکراین باشیم، در صورتی که جنگ روسیه و اوکراین وارد فصل زمستان نیز بشود. سوراخ های روباه حافظ موثر و ساده ای برای سربازان در میدان نبرد هستند اما تکنولوژی های جدید ممکن است این عامل محافظ را بی فایده کنند. ارتش های جهان در حال توسعه کوادکوپترهای ارزان قیمت با قابلیت کنترل از راه دور هستند که به نارنجک های دستی مجهز هستند و به اپراتورها امکان می دهند تا این نارنجک ها را مستقیماً از بال روی سوراخ های روباه و خندق های دشمن بیندازند.

توپ های با کالیبر بالا و سرعت شلیک بالا مانند توپ XM813 Bushmaster می توانند گلوله های ۳۰ میلیمتری خود را به شکل الکترونیکی برنامه ریزی کنند تا روی سوراخ روباه سربازان دشمن منفجر شوند و سربازان داخل آن را آماج بارانی از ترکش قرار دهند. اگر ایالات متحده بخواهد بار دیگر به سراغ ابزاری برای کندن سوراخ های روباه برود باید به ایده ای برای ایجاد سقفی روی آن نیز دست پیدا کند.