رقابت هیجان انگیز ایالات متحده، روسیه و چین برای بهترین بمب افکن مدرن پنهانکار

کمپانی نورثروپ گرومن به عنوان یکی از پیمانکاران اصلی ارتش ایالات متحده از رونمایی از بمب افکن B-21 Raider در ماه آینده خبر داده است. انتظار می رود که این بمب افکن اولین نمونه از سه بمب افکن در بیش از سه دهه اخیر در جهان باشد در شرایطی که چین و روسیه نیز قرار است در چند سال آینده بمب افکن های جدیدشان را به پرواز دربیاورند. اما پنهانکاری چین بدان معناست که هر لحظه ممکن است شاهد معرفی بمب افکن این کشور باشیم، در شرایطی که پکن می خواهد شور و هیجانی مشابه آنچه ایالات متحده با B-21 Raider ایجاد کرده را داشته باشد.

بمب افکن شماره ۱: B-21 Raider (ایالات متحده)

B-21 Raider که در دو دهه اخیر در حال توسعه بوده، در ۲ دسامبر سال جاری رونمایی خواهد شد، موضوعی که کمپانی Northrop Grumman در توییتری در اواخر اکتبر از آن خبر داد. این بمب افکن جدید قرار است جایگزین بمب افکن های B-1B Lancer و B-2A Spirit شود و از دنیای «سیاه» توسعه های سری هواپیماها بیرون خواهد آمد و از تاسیسات موسوم به Plant 42 متعلق به نیروی هوایی ایالات متحده بیرون خواهد آمد، جایی که اکنون ۶ هواپیمای آزمایشی در مراحل مختلفی از ساخت هستند. دستکم یک مدل تست های زمینی را طی کرده است و این تست های اولیه مکانیکی به عنوان پیش درآمدی برای اولین تیک آف و پرواز خواهند بود.

اعلام زمان رسمی برای رونمایی از بمب افکن جدید ایالات متحده، به وضوح به دو دیگر قدرت جهان در زمینه بمب افکن ها، روسیه و چین، فشار وارد خواهد کرد تا بازی خود را ارائه کرده و از هواپیماهای مشابه شان رونمایی کنند. توسعه بمب افکن B-21 Raider ابتدا در سال ۲۰۰۴ آغاز شد، وقتی نیروی هوایی ایالات متحده پروژه موسوم به بمب افکن نسل جدید را آغاز کرد. اگر چه این برنامه بعد از هزینه ۱.۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۹ کنار گذاشته شد اما نیروی هوایی در سال ۲۰۱۱ برنامه جدیدی را آغاز کرد که Long Range Strike-Bomber (LRS-B) یا بمب افکن تهاجمی دوربرد نام داشت. چهار سال بعد، نیروی هوایی قرارداد B-21  را به کمپانی نورثروپ گرومن داد که توانست لاکهید مارتین و بوئینگ را در این رقابت شکست دهد.

بمب افکن شماره ۲: Xian H-20 (چین)

چین هرگز از صفر نتوانسته بمب افکن بومی خود را بسازد. تنها بمب افکن فعال چین با نام Xian H-6 در واقع توسعه بمب افکنی بر اساس بمب افکن روسی Tupolev Tu-16 متعلق به دوران اتحاد جماهیر شوروی بود که در میان کشورهای عضو ناتو با نام Badger شناخته می شود. Tu-16 اولین پرواز خود را در سال ۱۹۵۲ انجام داد. برای بخش عمده تاریخ مدرنش، چین توانایی ساخت بمب افکن های مدرن را نداشته است و پولش را صرف تولید ناوگانی عظیم از موشک های بالستیک با کلاهک های مجهز به مواد منفجره متداول و گاهی هسته ای کرده است. جمهوری خلق چین به وضوح روی یک بمب افکن پنهانکار جدید کار می کند و توسعه آن در سال ۲۰۱۶ توسط مقامات نظامی این کشور تایید شد.

سازمان صنایع هوانوردی چین (AVIC) در حال طراحی بمبی به نام Xian H-20 است که به طور رسمی در سال ۲۰۱۸ تست شد اما بر اساس گزارش ارتش ایالات متحده در سال ۲۰۲۰، این بمب افکن تا یک دهه دیگر وارد سرویس نخواهد شد. بر اساس این گزارش، چین دستکم ۳۴ فروند بمب افکن Xian H-20 خواهد ساخت. اگر چه چیز زیادی در مورد H-20 نمی دانیم اما ظاهر آن پنهانکار به نظر می رسد با بال هایی به شکل خفاش و بدون دم که مشابه بمب افکن های B-2 Spirit و B-21 Raider است. البته این جا بحث کپی کردن از نمونه های آمریکایی نیست زیرا طراحی بمب افکن های جدید باید بر اساس قوانین فیزیک برای مخفی کردن بمب افکن از شناسایی توسط رادار باشد.

این بمب افکن سومین هواپیما از سه هواپیمای سری ۲۰ است که دو مورد دیگر آن ها جنگنده Chengdu J-20 “Mighty Dragon” و هواپیمای ترابری دوربرد و چهار موتوره Xian Y-20 هستند. با هم، این سه هواپیما قرار است قدرت هوایی چین را بازسازی کنند و از نیرویی وابسته به قالب های هواپیمایی خارجی یا مشتق شده از نمونه های خارجی به نمونه های کاملاً مدرن چینی تغییر نماید. هم J-20 و هم Y-20 عملیاتی شده اند اما AVIC هنوز به طور رسمی بمب افکن H-20 را رونمایی نکرده است. این بمب افکن جدید چین در خفا توسعه یافته و اطلاعات زیادی در مورد آن در دست نیست. هر زمانی که رونمایی شود، اولین بمب افکن پنهانکار چین، به طور قطع، توجه جهانی بیشتری نسبت به دومین بمب افکن آمریکایی ساخت کمپانی نورثروپ گرومن جلب خواهد کرد.

بمب افکن شماره ۳: PAK-DA (روسیه)

سومین بمب افکن مدرن، بمب افکن روسی PAK-DA است. این بمب افکن دستکم از سال ۲۰۰۰ در حال توسعه بوده و جایگزین ناوگان متعلق به دوران جنگ سرد بمب افکن های Tupolev Tu-22M “Backfire,” Tu-95 “Bear,” و Tu-160 “Blackjack” خواهد شد. تمام این هواپیماها قدیمی بوده، تعداد کمی از آن ها موجود است و نقص هایی دارند که باعث شده دو بمب افکن دیگر همچنان در سرویس باقی بمانند: Tu-22M توانایی حمل و پرتاب پرتابه های لیزری یا با قابلیت هدایت GPS ندارد در حالی که Tu-95 قدیمی ترین بمب افکن فعال روسیه بوده و تنها توانایی پرتاب موشک های کروز را دارد. Tu-160 جدیدترین طراحی بمب افکن های روسی بوده که اگر چه مفید اما قدیمی بودن و طراحی بال های متحرک آن باعث شده نیاز به تعمیر و نگهداری قابل توجهی داشته باشد.

PAK-DA که توسط کمپانی توپولوف در حال ساخت است، جایگزین بمب افکن های Tu-22M و Tu-160 خواهد شد. طراحی بال پرنده این بمب افکن شبیه نمونه های آمریکایی و چینی B-21 و H-20 بوده و اوایل سال جاری بود که طرح هایی از آن همراه با نام رسمی آن، Project 80، منتشر شد. Project 80 احتمالاً یک بال پرنده با سرعت مادون صوت با برد حداکثری ۹,۳۰۰ مایلی بدون سوختگیری م[دد است که برای رساندن بمب های هسته ای به اهدافی در آمریکای شمالی کافی است. جنگ روسیه در اوکراین، بدون شک این پروژه را از مسیر طراحی شده اش خارج کرده است. نیروهای زمینی روسیه عملکرد فاجعه باری داشته و تاکنون دستکم ۱,۴۰۰ تانک و هزاران خودرو زرهی، کامیون و پهپاد از دست داده است.

نیروهای هوافضای روسیه تاکنون دستکم ۲۵۸ پرنده نظامی از جمله جنگنده های مدرن Sukhoi Su-30SM, Su-35S, و Su-34 را از دست داده اند. زرادخانه موشک های کروز مسکو برای هدف قرار دادن اهداف زمینی مانند موشک هواپرتاب Kh-101، موشک دریا پرتاب ۳M-14 Kalibr و موشک زمین پرتاب ۹M728  و البته موشک های بالستیک کوتاه برد Iskander-K رو به کاهش گذاشته است و بازسازی آن سال ها طول خواهد کشید. تحریم های بین المللی که باعث رکود اقتصادی روسیه شده اند نیز نه تنها بازسازی نظامی برای روسیه را دشوارتر خواهند ساخت، بلکه بازسازی و ساخت نسل های جدید بمب افکن ها را تقریباً غیرممکن می سازند.