موج جدید پناهندگی ورزشکاران ایرانی؛ از رییس فدراسیون بوکس تا بازیکنان هندبال و شطرنج

در سال های اخیر شاهد مهاجرت ها و پناهندگی های غیرمنتظره ای در میان ورزشکاران در رشته های مختلف بوده ایم و در ماه های اخیر نیز جنبه سیاسی فعالیت ورزشکاران بیش از پیش بر فعالیت صرف ورزشی آن ها سایه افکنده است. در کنار واکنش های متفاوت ورزشکاران به اعتراضات ماه های اخیر که بسته به نوع واکنش، با واکنش های متفاوتی از جانب عامه مردم و مسئولان همراه بوده، موضوع پناهندگی ها نیز بار دیگر داغ شده است، به ویژه پناهندگی حسین ثوری، رییس فدراسیون بوکس در اسپانیا که سطح جدید و بی سابقه ای از پناهندگی مقامات ورزشی بود. روزنامه شرق در مطلبی به پناهندگی های بحث برانگیز ماه های اخیر ورزشکاران پرداخته است که در ادامه خواهد آمد.

‌برگزاری رقابت‌های جام جهانی فوتبال و حواشی مربوط به حضور تیم ملی فوتبال ایران در این رقابت‌ها باعث شده تا کم و بیش توجه نسبت به سایر اتفاقات ورزشی رخ‌داده در ایران کم شود و یا تحت تأثیر اتفاقات فوتبال در عرصه ملی قرار بگیرد. با این حال، در همین برهه که رقابت‌های جام جهانی در حال برگزاری است و ایران سه بازی انجام داده و بعد از جام جهانی خداحافظی کرده، موج جدیدی از پناهندگی در بین چهره‌های ورزشی ایران شکل گرفته که بیش از هر زمان دیگری زنگ خطر را به صدا درآورده است.

خبرسازترین اتفاق ممکن در این زمینه مربوط به اعزام تیم ملی جوانان بوکس ایران به اسپانیا بود که این تیم سه قربانی داد. در اقدامی بی‌سابقه رئیس فدراسیون بوکس ایران به همراه دو ملی‌پوش جوان اعلام پناهندگی کردند و به ایران برنگشتند. حسین ثوری، رئیس سرشناس فدراسیون بوکس، بیشترین بخش اخبار در این حوزه را متوجه خود کرد. او با حضورش در اسپانیا خبر داد که دیگر حاضر نیست به ایران برگردد. ثوری به دلیل اتفاقات رخ‌داده اخیر در ایران درخواست پناهندگی کرده بود.

حسین ثوری با اتمام حدودا سه دهه ریاست حاج احمد ناطق‌نوری در فدراسیون بوکس، پنجم دی ۱۳۹۶ جانشین ناطق‌نوری شد و پس از اتمام دوره چهارساله ریاستش، برای چهار سال دوم نیز رأی اعتماد مجمع را به دست آورده بود. بوکس ایران در دوران ریاست حسین ثوری، نخستین مدال جهانی خود در تاریخ را توسط دانیال شه‌بخش به دست آورد تا توجه به او و عملکردش در فدراسیون بوکس بیشتر شود. نکته درخور توجه درباره پناهندگی حسین ثوری اینکه او خودش عضوی از شورای برون‌مرزی بود؛ یعنی همان شورایی که باید به ورزشکاران و تیم‌های مختلف برای حضور در رقابت و تورنمنت‌های خارجی و بین‌المللی مجوز بدهد و بررسی کند که آیا چنین حضوری نیاز هست یا خیر. به همین دو دلیل، پناهندگی حسین ثوری بیش از زمان‌های گذشته مورد توجه قرار گرفته است. از طرفی، ثوری با حضورش در اسپانیا، به اعضای تیم ملی بوکس جوانان ایران هم اعلام کرد وثیقه‌های میلیاردی را که از ورزشکاران بوکس بابت خروج از ایران اخذ کرده، پاره کرده است و همه آن‌ها می‌توانند در اسپانیا درخواست پناهندگی بدهند!

مطابق با عرف، غالبا از ورزشکارانی که برای حضور در رقابت‌های بین‌المللی قصد سفر دارند وثیقه‌های مالی گرفته می‌شود تا از این طریق بتوانند آن‌ها را از فکر مهاجرت و پناهندگی باز دارند. همین خبر یعنی اعلام رئیس فدارسیون بوکس مبنی بر پاره‌کردن وثیقه‌ها باعث شد دو ملی‌پوش جوان بوکس ایران هم قید بازگشت به کشور را بزنند. آرین ساعدپناه و مرتضی ریگی دو ملی‌پوش بوکس جوانان ایران، اردوی این تیم در اسپانیا را در میانه مسابقات جهانی ترک کرده و به همراه سایر اعضا و مربیان به ایران برنگشتند. پناهندگی رئیس یک فدراسیون ایرانی به کشوری دیگر در نوع خود بی‌سابقه است و از لحاظ خبری، سروصدای زیادی به وجود آورد.

البته که در این مدت، یکی، دو اتفاق دیگر هم رخ داد که در مقایسه با داستان پناهندگی حسین ثوری چندان به چشم نیامد. اولین آن‌ها مربوط به تغییر تابعیت دروازه‌بان تیم ملی هندبال ایران بود. سعید حیدری‌راد که مدت‌ها در لیگ رومانی حضور داشت، تابعیت این کشور را پذیرفت. این خبری بود که فدراسیون جهانی هندبال هم به آن اشاره و اعلام کرد که سعید حیدری‌راد دروازه‌بان تیم ملی هندبال ایران و تیم دینامو بخارست رومانی از سپتامبر ۲۰۲۲ (شهریور ۱۴۰۱) تابعیت کشور رومانی را گرفته است.

حیدری‌راد سال‌ها سابقه پوشیدن لباس تیم ملی ایران را در کارنامه دارد. قهرمانی آسیا ۲۰۲۰ کویت آخرین رویدادی بود که او برای ایران به میدان رفت. حیدری‌راد در بازی‌های کشور‌های اسلامی و قهرمانی آسیا ۲۰۲۲ به تیم ملی دعوت شد، اما به دلایلی که خودش آن را مشکلات شخصی عنوان کرد در تیم ملی حاضر نشد. او همچنین به مرحله اول اردوی تیم ملی هندبال مردان برای حضور در قهرمانی مردان جهان که از ۱۸ تا ۲۵ مهر در تهران برگزار شد دعوت شده بود که البته به این اردو هم نیامد.

سعید حیدری‌راد دروازه‌بان ایرانی از سال ۲۰۱۷ عضو تیم دینامو بخارست رومانی شد و امسال نیز قرارداد خود را با این باشگاه تا سال ۲۰۲۴ تمدید کرد. حیدری‌راد در سال‌های حضورش با این تیم به چندین عناوین قهرمانی دست یافته است و یکی از ستاره‌های این تیم به حساب می‌آید.

هم‌زمان اخبار دیگری هم درباره بهزاد امیدی، قهرمان جوانان جهان و قهرمان آسیای شیتوکای کاراته منتشر شد که با تیم کاراته شیتوریو شوکوکای یونیون ایران برای حضور در مسابقات کاپ جهانی آزاد به اسلوونی سفر کرده بود که همراه تیم به ایران بازنگشت و در آلمان پناهنده شد. البته که این یکی در مقایسه با دو، سه اتفاق قبلی چندان موضوع قابل توجهی نخواهد بود.

آخرین موضوع رخ‌داده در این زمینه هم مربوط به آتوسا پورکاشیان، شطرنج‌باز مطرح ایرانی است. او البته مدت‌ها قبل به دلیل شایعه‌ای که درباره‌اش رواج پیدا کرد و مدعی شدند که بدون حجاب در مسابقات شرکت کرده، مورد توجه قرار گرفته بود، ولی در طول تمامی این سال‌ها همچنان با پرچم ایران در رقابت‌های مختلف شرکت کرده بود. آتوسا پورکاشیان البته سال‌هاست در آمریکا زندگی می‌کند، ولی همان‌طور‌که عنوان شد در تمامی این سال‌ها حاضر نشده بود بدون پرچم ایران در رقابت‌های شطرنج به میدان برود. موضوعی که حالا تغییر کرده اینکه او پرچمش را به ایالات متحده آمریکا تغییر داده و دیگر با پرچم ایران در مسابقات حاضر نمی‌شود.

آتوسا دومین شطرنج‌باز نامداری است که با پرچم آمریکا در مسابقات حاضر می‌شود. پیش از این استاد بزرگ الشن مرادی، دومین استاد بزرگ شطرنج ایران که برای ادامه تحصیل به آمریکا رفته بود، پرچمش را به این کشور تغییر داده بود و حتی در مسابقات قهرمانی آمریکا نیز شرکت کرده بود.