این واقعیت که ارتش های جهان به طراحی و ساخت هواپیماهای بزرگ تر و بهتر علاقه دارند جای تعجب ندارد و این کار تنها برای شوآف کردن و پُز دادن نیست. در واقع داشتن یک هواپیمای بزرگ به جای دو هواپیمای کوچکتر بسیار اقتصادی تر است. هواپیماهای بزرگ تر نفرات بیشتری را در یک پرواز در خود جای دادده بدون اینکه نیازی به استخدام پرسنلی هوایی یا زمینی بیشتری باشد و بدین ترتیب پرواز با هواپیماهای بزرگ تر از جهات بسیاری مقرون به صرفه تر است. به جای دو هواپیما که هر کدام ۲۰۰ مسافر نداشته باشند، داشتن یک هواپیمای نظامی که بتواند ۵۰۰ نفر را در خود جای دهد بسیار منطقی تر به نظر می رسد.
این موضوع به طور ویژه در مورد هواپیماهای نظامی صدق می کند زیرا علاوه بر حمل نیروهای چترباز و دیگر پرسنل نظامی، می توانند تجهیزات و ادوات بسیار سنگین تر و بزرگ تری نیز حمل کنند. چه برای حمل بارهای نظامی و چه پرسنل باشد، استفاده ارتش های جهان از هواپیماهای بزرگ اهمیت زیادی دارد. خوشبختانه در طول تاریخ مدرن، انواع مختلفی از هواپیماهای نظامی غول پیکر ساخته شده اند که بسیار موثر، قابل اعتماد و مقرون به صرفه هستند. بسیاری از این هواپیماها صرفاً برای اهداف نظامی ساخته شده و برخی دیگر خیر اما در تمامی موارد، این هواپیماها در کاری که انجام می دهند بسیار بی نقص بوده و آنقدر بزرگ هستند که بتوانند تانک، توپخانه و بسیاری از دیگر تجهیزات و ادوات نظامی را در خود جای دهند. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با بزرگ ترین و غول پیکرترین هواپیماهای نظامی در جهان آشنا کنیم.
۱- Boeing C-17 Globemaster III
هواپیمای Boeing C-17 Globemaster III که توسط کمپانی McDonnell Douglas طراحی شده است (کمپانی مشهور عرصه تولید تسلیحات نظامی که بعدها در بوئینگ ادغام شد)، به عنوان جایگزینی برای C-141 Starlifter تولید شده و بزرگ ترین هواپیمای نظامی در خدمت نیروی هوایی ایالات متحده است. Globemaster که در اواسط دهه ۱۹۹۰ وارد سرویس شد توسط ایالات متحده و کشورهای ناتو شامل کانادا، استرالیا و بریتانیا و همچنین هند مورد استفاده قرار می گیرد. در ابتدا، حدود ۲۵۰ فروند از این هواپیما ساخته شد و به دلیل اینکه می توانند در باندهای نه چندان بزرگ و هموار نیز فرود آمده و بلند شوند، بسیار کارآمد و قابل توجه هستند. بدین ترتیب C-17 هواپیمایی بسیار مفید و کارآمد بوده و می تواند یک تانک آبرامز، سه هلیکوپتر آپاچی یا سه خودرو زرهی Stryker را در خود جای دهد. این هواپیمای ترابری دارای چهار موتور توربوفن Pratt & Whitney F117-PW-100 و کابینی بسیار پیشرفته است و سرعت آن حداکثر به ۵۰۷ مایل بر ساعت می رسد.
۲- Ilyushin IL-76
با ظرفیت حمل بار ۵۰ تن، Ilyushin IL-76 عمدتاً برای تحویل ماشین آلات و خودروهای سنگین طراحی و ساخته شد. این هواپیمای ترابری بزرگ حتی در باندهای ناهموار و ناآماده نیز به خوبی کار خود را انجام داده و در شرایط جوی نامساعد نیز به راحتی فرود می آید که باعث شده هواپیمای بسیار قابل اعتمادی باشد. ناتو از نام Candid برای این هواپیما استفاده می کند. Ilyushin IL-76 اولین هواپیمای ترابری سنگین چهار موتور جتی اتجاد جماهیر شوروی است که تاکنون بیش از ۸۰۰ فروند از آن ساخته شده است.
IL-76 در ابتدا قرار بود نقش یک هواپیمای باربری را بر عهده گرفته و جایگزین Antonov An-12 شود. این هواپیمای غول پیکر نظامی را در کشورهای زیادی پیدا کرد زیرا هنوز هم در سرویس بوده و در عملیات های اضطراری تخلیه غیرنظامیان و فعالیت های بشردوستانه در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد. Ilyushin IL-76 یک هواپیمای با کاربردهای متعدد و چند منظوره است که هم برای اهداف نظامی و هم غیرنظامی کاربرد دارد. وزن این هواپیما در حالت خالی ۷۲ تن بوده و می تواند با حداکثر وزن ۱۹۰ تن از زمین بلند شود.
۳- Xian Y-20
از زمان شروع تولیدش در دهه ۱۹۹۰، هواپیمای Xian Y-20 یک هواپیمای نسبتاً جدید به شمار می آید که در سال ۲۰۱۶ توسط نیروی هوایی چین به کار گرفته شد. این جت باری نظامی ۲۰۰ تنی می تواند تا ۶۰ تن بار حمل کرده و توانایی حمل تانک و خودروهای زرهی بزرگ را دارد. با مشارکت روسیه و اوکراین در تولید، هواپیمای Xian Y-20 برای پرواز به کشورهای اروپایی و همچنین استرالیا، آلاسکا و آفریقا طراحی شده است. در کنار توانایی های بسیارش، هواپیمای باربری چینی Xian Y-20 دارای چهار موتور توربوفن روسی از نوع D-30KP2 است که سرعت و کارآیی بیشتری به آن بخشیده اند. توانایی حمل بار این هواپیمای نظامی چینی بین oeing C-17 Globemaster III با ۷۷ تن و هواپیمای روسی Ilyushin IL-76 با ظرفیت ۵۰ تن قرار می گیرد. این هواپیمای ترابری چینی که توان حمل تانک های بزرگی مانند Type 99 را دارد، دارای حداکثر سرعت ۴۷۰ تا ۵۰۰ مایل بر ساعت است.
۴- Antonov AN-22
حتی امروز، هواپیمای Antonov AN-22 بزرگ ترین هواپیمای با موتور توربوپراپ جهان است که از سال ۱۹۶۵ در سرویس قرار داشته است. با قدرت حمل بار ۸۰ تن، Antonov AN-22 که با نام Antei نیز شناخته می شود، توانسته در زمین قدرت حمل بار حتی هواپیمای آمریکایی Boeing C-17 Globemaster III را نیز شکست دهد. این هواپیمای نظامی که در میان کشورهای ناتو با لقب Cock شناخته می شود، در دوران اتحاد جماهیر شوروی برای فعالیت های بشردوستانه و لیفت های نظامی متعددی به کار گرفته شد. این هواپیما که توانایی فعالیت روی زمین های نرم و ناآماده را دارد، یک هواپیمای ترابری نظامی بی نقص برای فعالیت های متعددی است که به لطف چهار موتور توربوپراپ و هشت ملخ با قابلیت چرخش روی هم توانسته هواپیمای بسیار کارآمدی باشد. وقتی پای بزرگ ترین هواپیماهای نظامی جهان به میان می آید، هیچ هواپیمایی نمی تواند Antonov AN-22 روسی را شکست دهد. ۴ موتور این هواپیما توان تولید ۱۵,۰۰۰ اسب بخار نیرو را دارند و با سرعت حداکثر ۴۶۰ مایل بر ساعت پرواز می کند.
۵- Antonov AN-225 Mriya
Antonov AN-225 Mriya که درست همانند AN-22 توسط دفتر طراحی آنتونوف طراحی شده است، بزرگ ترین و بلندترین هواپیمایی است که تاکنون ساخته شده است. این هواپیمای ترابری که با نام Mriya به معنای «رویا» در اوکراین شناخته می شود، در ابتدا برای حمل شاتل فضای Buran در دوران اتحاد جماهیر شوروی ساخته شده بود. برای اینکه درکی از بزرگی این هواپیما داشته باشید، باید بدانید که طول آن از مسافتی که برادران رایت در اولین پرواز تاریخ بشر پیمودند نیز بلندتر است. در کمال ناباوری، تنها یک فروند از AN-225 در سال ۱۹۸۸ ساخته شده است.
این روزها، AN-225 دیگر یک هواپیمای نظامی نیست و در بخش تجاری برای انتقال انواع محموله های غول پیکر به کار برده می شود هر چند در جریان جنگ اخیر روسیه و اوکراین در اثر بمباران نیروهای روسی به شدت آسیب دید و شاید دیگر هرگز به پرواز درنیاید. در واقع، این هواپیما چند رکورد در زمینه باربری را در اختیار داشته و برخی از بزرگ ترین و سنگین ترین محموله های تاریخ را از زمین بلند کرده و به مقصد رسانده است. امروزه، وزن این هواپیما در حال بلند شدن ۶۴۰ تن است و در صورتی که آسیب دیدگی هایش مرمت شود می تواند سال های سال به فعالیت ادامه دهد.
۶- Tupolev TU-160
در حال حاضر ۱۶ فروند از هواپیمای Tupolev TU-160 هنوز در سرویس است و یک بمب افکن سوپرسونیک سنگین به شمار می آید که می تواند با سرعتی دو برابر سرعت صوت پرواز کند. این بمب افکن در روسیه با نام White Swan یا قوی سفید شناخته می شود. این هواپیما از سال ۱۹۸۷ در سرویس بوده و قرار بود تا چند دهه در اختیار اتحاد جماهیر شوروی باشد. TU-160 امروزه بزرگ ترین و سنگین ترین بمب افکن جهان است که هنوز در سرویس می باشد. ناتو از اسم رمز Blackjack برای آن استفاده می کند. زمانی که توسعه و طراحی این هواپیما آغاز شد، هدف واکنش به تلاش های ایالات متحده برای ساخت بمب افکن سوپرسونیک B-1 Lancer بود و بدین ترتیب نوعی رقابت بین دو بمب افکن وجود دارد.
۷- Lockheed C-5 Galaxy
Lockheed C-5 Galaxy که توسط نیروی هوایی ایالات متحده برای انواع مختلفی از ماموریت های ترابری سنگین بین قاره ای استراتژیک استفاده می شود، از بسیاری جهات نیای هواپیمای ترابری Boeing C-17 Globemaster III است. علاوه بر این، نیروی هوایی ایالات متحده از سال ۱۹۶۹ از این هواپیمای نظامی در نبردهای مهمی مانند جنگ عراق، ویتنام، افغانستان، یوگسلاوی و جنگ دوم خلیج فارس استفاده کرده است. C-5 Galaxy هواپیمایی بسیار توانمند با ظرفیت حمل بار ۱۳۰ تن است و توانایی جای دادن دو تانک M1A2 Abrams یا هفت خودرو زرهی را در محفظه بار خود دارد. همچنین این هواپیما در زمینه کمک های بشردوستانه و ماموریت های اضطراری در هنگام فجایع طبیعی نیز کارآمد بوده و نسخه مدرن تر آن با نام C-5M Super Galaxy دارای موتورهای جدیدی است و انتظار می رود تا سال های بعد از ۲۰۴۰ نیز همچنان در سرویس باقی بماند. برد این هواپیمای ترابری با ۵۴.۴ تن بار، بیش از ۶,۰۰۰ مایل بوده و با حداکثر بار، برد آن به ۳,۷۳۰ مایل می رسد.
۸- Boeing 747 Dreamlifter
Boeing 747 Dreamlifter از سال ۲۰۰۷ در سرویس است و یک هواپیمای باربری پهن پیکر است که نسخه ای بسیار پیشرفته تر از Boeing 747-400 به شمار می آید. این هواپیما به عنوان یک هواپیمای ترابری مخصوص محموله های بزرگ و سنگین شناخته شده و در ابتدا برای اطمینان از رسیدن قطعات ساخت بویینگ به کارخانه های این کمپانی در نقاط مختلف جهان ساخته شد. Dreamlifter توانایی حمل باری به اندازه سه برابر هواپیمای ترابری Boeing 747-400F را داشته و ۷۰ فوت ارتفاع و ۲۳۵ فوت طول دارد. حداکثر وزن این هواپیما در هنگام بلند شدن ۸۰۰,۰۰۰ پوند معادل حدود ۳۵ تن است که آن را به یک هواپیمای باربری نظامی بی نقص تبدیل می کند. این هواپیما برای حمل بارهای سنگین از چهار موتور غول پیکر Pratt & Whitney 4062 استفاده می کند.
۹- Antonov AN-124 Ruslan
Antonov AN-124 Ruslan از سال ۱۹۸۶ در سرویس نیروی هوایی روسیه بوده و هنوز هم ۵۵ فروند از آن ها همچنان فعال هستند. ناتو از نام Condor برای این هواپیمای ترابری نظامی استفاده کرده و هنوز بزرگ ترین هواپیمای ترابری نظامی جهان است. حداکثر قدرت حمل بار این هواپیما ۱۵۰ تن بوده و می تواند بارهای زیادی را در وزن ها و سایزهای مختلف در خود جای دهد، از حمله خودروهای نظامی، هلیکوپتر، تانک های روسی و بسیاری دیگر. سرعت کروز هواپیمای AN-124 Ruslan بیش از ۵۳۰ مایل بر ساعت و حداکثر وزن آن در هنگام تیک آف ۸۸۰,۰۰۰ پوند است. این هواپیما دارای چهار موتور توربوفن Progress D-18T بوده و طول بال های آن به ۲۴۰ فوت می رسد. تعداد خدمه AN-124 Ruslan شش نفر است.
توسعه این هواپیما در سال ۱۹۷۱ آغاز شده و اکنون دستکم ۴۰ فروند از آن در نیروی هوایی روسیه فعالیت دارند. در مقایسه با C-5M Super Galaxy که بزرگ ترین هواپیمای ترابری نظامی ارتش ایالات متحده است، Ruslan دارای ۲۵ درصد ظرفیت بیشتر است. طول این هواپیما ۲۲۶.۷ فوت، طول بال های آن ۲۴۰ فوت و ارتفاع آن ۶۹ فوت است. در حالت خالی، وزن An-124 نزدیک به ۱۷۵ تن است. حداکثر برد کروز این هواپیما ۵۳۷ مایل بر ساعت بوده و حداکثر برد آن در جریان پرواز با حداکثر بار، ۲,۸۰۰ مایل اعلام شده است. در هنگام حمل ۴۰ تن بار، برد An-124 به ۷,۴۵۶ مایل می رسد که به کمک چهار موتور توربوفن ZMKB Progress D-18T میسر می شود.
۱۰- Kawasaki C-2
هواپیمای نظامی Kawasaki C-2 توسط ژاپن ساخته شده و در سال ۲۰۱۶ عملیاتی شد. این هواپیمای ترابری نظامی برد متوسط، طراحی و ظاهر بسیار منحصربفردی دارد. ظرفیت بار حداکثری آن ۳۷ تن بوده و می تواند ۱۲۰ سرباز، یک هلیکوپتر UH-60J یا هشت پالت باری استاندارد بارهای هوایی را در خود جای دهد. C-2 برای جایگزینی Kawasaki C-1 و Lockheed Martin C-130 Hercules ساخته شد که هر دویشان هواپیماهای ترابری تاکتیکی هستند. در هنگام ساخت Kawasaki C-2، قرار بود در مجموع ۳۰ تا ۴۰ فروند از آن ساخته شود. ارتفاع این هواپیمای ترابری بیش از ۴۶ فوت و طول آن تقریباً ۱۴۵ فوت بودده و حداکثر وزن آن در هنگام بلند شدن نیز بیش از ۱۳۳,۰۰۰ پوند است. تعداد خدمه این هواپیمای ترابری ژاپنی تنها سه نفر است.
جالب بود