یکی از اقدامات ضروری در کل دوران بارداری، انجام سونوگرافی است که در درجه اول به تأیید بارداری و سپس مشخص نمودن موقعیت کیسه حاملگی کمک می‌کند. طی مراقبت های دوران بارداری به دفعات و هر بار به هدف خاصی که مد نظر متخصص زنان و زایمان است، سونوگرافی انجام می‌شود. سونوگرافی در بارداری می‌تواند به دو روش شکمی و واژینال انجام شود که در این مطلب به روش سونوگرافی واژینال می‌پردازیم.
سونوگرافی واژینال چیست ؟
سونوگرافی ترنس واژینال یک روش تشخیصی ایمن، غیرتهاجمی و موثر است که تصاویری از لگن، تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ، دهانه رحم و رحم در اختیار پزشک قرار می‌دهد. انجام آن در خانم های باردار به پزشک کمک می‌کند تا از سلامت جنین و پیشرفت بارداری اطمینان حاصل کند. در این روش می‌توان قسمت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف بدن جنین از جمله ستون فقرات، سر و قلب جنین را اندازه گیری کرد.
سونوگرافی واژینال به کمک یک مبدل نازک و بلند انجام می‌شود که وارد واژن شده و شبیه به کاوشگر عمل می‌کند. اسکنر مورد استفاده در این نوع سونوگرافی میکروفونی دارد که امواج صوتی با فرکانس بالا ارسال می‌کند. این امواج به داخل واژن ارسال شده و سپس ازمیکروفون منعکس می‌شوند و تصویری در رایانه ایجاد می‌کنند.
این پروسه چندان زمان‌بر نیست و حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد.
کاربرد سونوگرافی واژینال در بارداری:
موارد استفاده از سونوگرافی واژینال در بارداری عبارتند از:
تعیین موقعیت کیسه حاملگی
در ابتدای بارداری بسیار مهم است که پزشک از وجود و محل کیسه حاملگی مطلع شود تا در صورت مشکل سریع‌تر اقدام لازم را انجام دهد.
تشخیص حاملگی دوقلویی و چندقلویی در مراحل اولیه
بررسی ضربان قلب جنین
سونوگرافی واژینال معمولا یک هفته زودتراز سونوگرافی شکمی ساک حاملگی، جنین و ضربان قلب را نشان می‌دهد و دقیق‌تر است.
تعیین سن حاملگی
سن حاملگی معمولا بر اساس اولین روز آخرین پریود محاسبه می‌شود اما در مواردی که پریود نامنظم باشد، سونوگرافی سن حاملگی را به‌طور دقیق مشخص می‌کند.
ارزیابی موقعیت جفت
اندازه گیری طول سرویکس
در مواردی که مادر باردار سابقه سقط و یا زایمان زودرس داشته و یا در دوران بارداری از درد زیر شکم و دردهای انقباضی شکایت داشته باشد، اندازه گیری طول سرویکس با سونوگرافی کمک کننده است و به دو روش شکمی و واژینال انجام می‌شود اما سونوگرافی واژینال دقیق‌تر است. در صورتی که طول دهانه رحم کوتاه شده باشد با تشخیص متخصص زنان، سرکلاژ انجام می‌شود.
بررسی حاملگی خارج رحمی
بهترین روش تشخیص حاملگی خارج رحمی، سونوگرافی واژینال است که در کنار آزمایش خون، بارداری خارج رحمی را در مراحل اولیه و قبل از اینکه عوارضی مثل پارگی لوله و خونریزی داخل شکم ایجاد شود، تشخیص می‌دهد.
حاملگی پوچ
سقط جنین
بررسی خونریزی اوایل بارداری
ارزیابی بیشتر در بارداری های پرخطر
در افرادی که سابقه زایمان زودرس، سقط جنین، بارداری مولار، حاملگی با روش های کمک باروری و… دارند و همچنی برای مادران چاق که سونوگرافی شکمی تصویر واضحی از جنین ارائه نمی‌دهد، سونوگرافی واژینال کاربرد دارد.
بهترین زمان برای سونوگرافی واژینال در بارداری چه وقت است؟
بهترین زمان سونوگرافی واژینال بارداری، سه ماهه اول حاملگی است که از همان ابتدای بارداری (هفته ۵-۶ حاملگی) قابل انجام است. اما با بزرگ شدن رحم و افزایش سن حاملگی، سونوگرافی شکمی ترجیح داده می‌شود. سونوگرافی سلامت جنین (غربالگری NT و آنومالی اسکن) نیز به‌صورت شکمی انجام می‌شود.
به خاطر داشته باشید جهت بررسی طول سرویکس در هر زمان از بارداری، سونوگرافی از راه واژن ارجح و دقیق‌تر است.
آمادگی های لازم برای سونوگرافی واژینال در بارداری
بیشتر خانم ها سونوگرافی واژینال را راحت‌تر از سونوگرافی شکم می‌دانند زیرا نیازی به پر بودن مثانه در طول سونوگرافی نیست.
برای این سونوگرافی لازم است مثانه خالی باشد زیرا پر بودن آن مانع از ارائه تصویری واضح از جنین می‌شود.
برای سونوگرافی واژینال لازم است پایین تنه برهنه باشد. دنتیجه بهتر است لباس دو تکه بپوشید تا احساس راحتی بیشتری کنید.
در طول سونوگرافی واژینال چه اتفاقی می‌افتد؟
پرستار از شما می‌خواهد روی تخت سونوگرافی دراز بکشید. پاهایتان را می‌پوشاند و از شما می‌خواهد زانوهای خود را بالا برده و کف پاها را بر روی تخت قرار دهید. باید پاها را به قدری باز کنید که پزشک بتواند به راحتی سونوگرافی را انجام دهد.
پزشک ردیاب را با پوشش پلاستیکی نو و استریل مانند کاندوم می‌پوشاند. سپس ژلی بر روی آن می‌مالد تا به راحتی وارد واژن شود و تصاویر واضحی نشان دهد. ردیاب حدود ۵ تا ۷ سانتیمتر وارد واژن می‌شود و عمل سونوگرافی انجام می‌شود.
احتمالا در ابتدا احساس ناراحتی می‌کنید بنابراین سعی کنید آرام باشید؛ هر چقدر آرام‌تر باشید ردیاب راحت‌تر وارد واژن می‌شود و سونوگرافی بهتر انجام می‌شود.
اگر عضلات خود را سفت کنید، باعث درد می‌شود. نفس عمیق بکشید؛ این مسئله به ورود راحت‌تر ردیاب کمک می‌کند.
خطرات سونوگرافی واژینال در حاملگی
بعضی از خانم های باردار در مورد عوارض سونوگرافی واژینال در بارداری نگرانی دارند و تصور می‌کنند که سونوگرافی از راه واژن به جنین آسیب زده و دچار سقط جنین می‌شود. لازم است بدانید پروب سونوگرافی تنها وارد واژن می‌شود و به جنین که داخل رحم قرار دارد هیچ تماس و برخوردی ندارد و خانم‌های باردار می‌توانند با اطمینان خاطر به پزشک خود اجازه استفاده از سونوگرافی واژینال را بدهند.
به‌طور کلی خطرات عمده‌ای در رابطه با روش سونوگرافی ترنس واژینال وجود ندارد. با این حال، شرایط خاصی مانند چاقی شدید، مثانه پر، حساسیت به لاتکس و مشکلات گوارشی می‌تواند در نتایج سونوگرافی ایجاد اختلال کند.
ضمنا انجام سونوگرافی واژینال باعث خونریزی و عفونت نمی‌شود و حتی در صورت لکه بینی نیز جای نگرانی نیست. خونریزی بعد از سونوگرافی واژینال معمولا به دلیل پارگی رگ‌های خونی اطراف دهانه رحم و یا به این دلیل رخ می‌دهد که خون از قبل در واژن تجمع کرده و میله پروب باعث تخلیه آن می‌شود.
ممنوعیت سونوگرافی واژینال در بارداری
انجام سونوگرافی واژینال بدون درد بوده و عارضه خاصی در بارداری ندارد اما اگر کیسه آب در طول بارداری پاره شده باشد، به دلیل افزایش احتمال ایجاد عفونت در کیسه آب و جنین، انجام سونوگرافی واژینال در بارداری توصیه نمی‌شود.
در موارد جفت سر راهی نیز می‌توان سونوگرافی واژینال انجام داد اما بهتر است این کار با احتیاط انجام شود.
بدون نظر