تفاوت بمب اتمی و هسته ای؛ قدرت انفجار کدام یک بیشتر است؟

بمب های اتمی که به با نام های Little Boy و Fat Man در روزهای پایانی جنگ جهانی دوم به ترتیب روی شهرهای هیروشیما و ناگاساکی رها شد، باعث ویرانی گسترده شده، شهرها را با خاک یکسان کرد و بین ۹۰,۰۰۰ تا ۱۶۶,۰۰۰ کشته در هیروشیما (که حدود ۲۰,۰۰۰ نفر از آن ها سرباز بودند) و بین ۳۹,۰۰۰ تا ۸۰,۰۰۰ کشته در ناگاساگی بر جای گذاشتند. تاکنون تنها دو بمب هسته ای در جنگ ها مورد استفاده قرار گرفته است و بیایید امیدوار باشیم که تعداد موارد استفاده از آن ها در همین عدد باقی بماند زیرا برخی از سلاح های هسته ای امروزی بیش از ۳,۰۰۰ بار قوی تر از بمبی هستند که بر فراز شهر هیروشیما رها شد.

همچنین با ادامه جنگ بین روسیه و اوکراین ترس از استفاده از بمب های هسته ای بیشتر نیز شده است، با این واهمه که ولادیمیر پوتین از زرادخانه هسته ای بزرگ خود علیه اوکراین یا حتی کشورهای غربی استفاده نماید. اما بیایید به تاریخچه بمب های اتمی بازگردیم. Little Boy و Fat Man بمب های اتمی یا بمب های شکافتی بودند که یک سری واکنش های زنجیره ای شکافت هسته ای را باعث می شوند. هسته اتمی مواد رادیواکتیو شکافته شده تا عناصر متفاوتی خلق شود که مقدار بسیار زیادی انرژی تولید می کند و بدین ترتیب اتم های بیشتری شکافته شده و انفجاری ویرانگر تولید می کنند.

در مورد بمب اتمی Little Boy، یک پرتابه شبیه گلوله که از اورانیوم-۲۳۵ ساخته شده به سمت هسته اورانیومی شلیک شد تا واکنش های زنجیره ای آغاز شود. در طرف دیگر، بمب Fat Man از یک هسته پلوتونیوم-۲۳۹ استفاده می کرد که با هزاران کیلوگرم مواد منفجره متداول فعال شده و یک بار دیگر یک واکنش شکافت هسته ای را در پی داشت.

در سلاح های گرما هسته ای، که اغلب با نام بمب هیدروژنی شناخته می شود، فرآیند شکافت تنها آغاز ماجراست. سلاح های هسته ای مدرن مانند بمب های آمریکایی B83، از یک فرآیند شکافت هسته ای مشابه آنچه در بمب های اتمی به کار می رفت استفاده می شود. اما آن انرژی اولیه باعث شروع واکنش شکافتی در هسته دوم ایزوتوپ های هیدروژنی دیوتریوم و تریتیوم می شود. هسته اتم های هیدروژن با هم جوش خورده تا هلیوم تشکیل شود و بار دیگر واکنش زنجیره ای به انفجار منجر می شود که انفجار بسیار قدرتمندتری است.

همانطور که در این ویدیو نشان داده شده است، انفجار ناشی از رها شدن بمب Little Boy حدود ۱۵ کیلوتن انرژی تولید کرده که معادل ۱۵,۰۰۰ تن تی ان تی است و ابری قارچی به ارتفاع بیش از ۷,۶۰۰ متر ایجاد کرد. قدرت انفجاری بمب Fat Man نیز حدود ۲۱ کیلو تن بود. اما قدرت B83 چقدر است؟ ۱.۲ مگاتن که معادل ۱,۲۰۰,۰۰۰ تن تی ان تی است و آن را ۸۰ برابر قوی تر از بمب Little Boy می سازد.

اما ماجرا از این هم ترسناک تر می شود. بزرگ ترین بمب هسته ای که تاکنون آزمایش شده، بمب تزار (Tsar Bomba) که در سال ۱۹۶۱ توسط اتحاد جماهیر شوروی منفجر شد، انفجاری به قدرت ۵۰ مگا تن تولید کرد که ۳,۳۳۳ برابر قوی تر از بمب Little Boy بود که کل یک شهر را با خاک یکسان کرد. بمب تزار بزرگ ترین انفجار صورت گرفته توسط بشر را تاکنون ایجاد کرده است و ابری قارچی را به ارتفاع نزدیک به ۴۰ کیلومتری فرستاد که ۴.۵ برابر بلندتر از کوه اورست است و امواج ناشی از انفجار آن به بار دور زمین را درنوردید.

آیا دوست دارید بدانید اگر بمب هسته ای روی شهر بزرگی در مجاورت محل زندگی تان انداخته شود چه اتفاقی خواهد افتاد؟ نقشه موسوم به NUKEMAP که توسط الکس ولرستین طراحی شده، اثرات یک انفجار هسته ای روی شهرهای سراسر جهان را به تصویر می کشد و همچنین نابودی ها و ویرانی های ناشی از انفجارهای هسته ای بزرگ مانند انفجار ترینیتی در نیومکزیکو در سال ۱۹۴۵ و بمب تزار در سال ۱۹۶۱ در نووایا زمالیا، روسیه را نیز نشان می دهد.