سرنوشت خوانندگان زن جوانی که ایران را ترک کردند؛ از ستین تا دریا دادور

به نقل از برترینها، جرم‌انگاری خوانندگی زنان در ایران به معضلی بدل شده که امروزه موجب مهاجرت بسیاری از آنان را فراهم کرده است. هنگامی که یک زن وارد عرصه خوانندگی می‌شود، دو راه بیشتر پیش رو ندارد. یا می‌تواند از وزارت ارشاد مجوز گرفته و به برگزاری کنسرت در محیط‌های زنانه بپردازد، یا این که با فعالیت زیرزمینی، در نهایت خود را وارد روندهای قضایی کند؛ در این میان اگر خواننده زن، رپر باشد که دیگر اوضاع بدتر هم می‌شود. در ادامه به معرفی مختصری از چند خواننده زن که برای ادامه فعالیت مجبور به مهاجرت شدند، خواهیم پرداخت:

ستین:

نام شناسنامه‌ای او، فرناز ملکی است اما پس از مهاجرت از سال ۹۷، با نام هنری ستین و تحت لیبل رادیوجوان، موسیقی خود را ارائه می‌دهد.

شاید بتوان او را جزء معدود خوانندگان زنی دانست که توانست از وزارت ارشاد مجوز بگیرد اما مجوزش با محدودیت‌هایی همراه بود؛ این غزل‌سرای فارسی در سال ۹۲  و پس از اخذ مجوز رسمی وزارت ارشاد که تنها او را مجاز به اجرا برای زنان یا  به صورت بک وکال (آوازی که در پشت صدای خواننده اصلی خوانده می شود) می‌کرد، در سال ۹۷ به عنوان یک خواننده در سریال «شهرزاد» به شهرت رسید. البته در آن زمان، به صورت بک وکال اجرایی در تالار وحدت داشت اما او را به آرزوی قلبی خود نمی‌رساند.

وی  به مدت ۸ سال در ایران به عنوان مدرس زبان انگلیسی در آموزشگاه‌های مختلفی تدریس کرد و با کمک از این مهارت، تجربه خوانندن آهنگ‎هایی به زبان انگلیسی را نیز دارد.ستین به دلیل سبک خاص موسیقیایی، نیاز به یک رپر داشت که همین امر، موجی روی آوردن او به سپر خلسه شد؛ وی همچنین در سال ۸۸، همکاری‌هایی با ساسی مانکن و حسین تهی داشته است. این خواننده در اینستاگرام فعالیت چشمگیری دارد. زیرا از نظر او، آرتیست باید برای مخاطب کار کند نه بخاطر دل خودش.

سوگند:

این روزها همه او را به نام سوگند می‌شناسند و کمتر کسی او را سوگند سهیلی می‌نامد.

وی موسیقی را از نه سالگی و چند سال پس از مهاجرت به آلمان شروع کرد و با سبک رپ دیده شد اما اکنون در سبک «R&B و فانک»، موقعیت چشمگیری به دست آورده است؛ در سال ۸۴، زمانی که تنها ۱۸ سال بیشتر نداشت، وارد گروه انتقام Fs شد و با فریناز در سبک رپ همکاری می‌کرد تا این که با خوانندگانی چون عرفان، پیشرو، صادق، لیتو، حصین و …  به عنوان همخوان، آهنگ‌های مشترکی منتشر کرد.

سوگند که این روزها جزء مشهورترین خوانندگان زن ایرانی است، در اسفند ۹۳ و پس از اجرای کنسرتی در دبی، وارد ایران شد که یک سال بعد به دلیل فعالیت غیرمجاز، بازداشت و پس از گذراندن یک ماه حبس، به قید وثیقه آزاد شد.

وی بخاطر وثیقه سنگینی که برای آزادی ارائه کرده بود، به مدت سه سال به فعالیت موسیقیایی خود خاتمه داد و به تمرین تئاتر مشغول شد. در نهایت، به دلیل ممانعت از اجرای تئاتر، به سراغ حرفه طراحی لباس رفت و در سال ۹۷، با بازگشت به آلمان، خوانندگی را ادامه داد. سوگند در نوجوانی، نفر اولِ برنامه استعدادیابیِ کانال ای‌پی‌ان شد که جایزه‌اش، هزینه ساخت موزیک ویدیو توسط شبکه بود که می‌توان از این واقعه به عنوان سرآغازی برای کار حرفه‌ای او برشمرد.

او را که موفق‌ترین خواننده زن جوان ایرانی می‌دانند، در سال ۱۴۰۱، یکی از داوران مسابقه صدای برتر شبکه MBC persia در کنار لیلا فروهر، بیژن مرتضوی و کامیار بود. سوگند فعالیت کم‌وبیش زیادی در اینستاگرام دارد که شامل تصاویری از همسر و پسرش، مکان‌های مختلفی که سفر کرده، تصاویری با دیگر افراد مشهور و همچنین دموی موزیک ویدئوهای او است. این خواننده همچنین با شرکت در  برنامه پرشیاز گات تلنت، شهرت بیشتری کسب کرد.

سوگند چند سال پیش با امیر علی خسروجردی، رپری که با نام «زخمی» شناخته می‌شود، ازدواج  کرد و پسرشان را «میراث» نام گذاشت. او تعریف می‌کند پس از شنیدن صدای «زخمی» برای نخستین بار، به کارهایش علاقمند شده و پس از تماس با او برای انتشار کاور یکی از آهنگ‌های «زخمی»، عاشق یکدیگر می‌شوند.

با وجود پخش شایعاتی در مورد دلیل اضافه وزن او (زایمان)، سوگند اعتراف کرد که بخاطر افسردگی پس از فوت مادرش و استفاده از داروی اعصاب، دچار چاقی شده است. هرچند که سوگند پیش از ازدواج، با عرفان، رپر، نیز رابطه احساسی داشته است اما شایعات مختلفی درباره او پخش شده است که از جمله جدیدترین آن‌ها می‌توان به خیانت او به همسرش اشاره کرد.

۲۵ باند:

۲۵ باند نام یک گروه موسیقی زن و شوهری (تهمینه-تامین- و عادل-ای دل) در سبک بلوز، پاپ و رپ است.

تامین فعالیت خود را با موسیقی سنتی آغاز کرد و اکنون در سبک پاپ فعالیت می‌کند. او خوانندگی را به صورت همخوان با رضایا شروع و سپس سراغ مستقل شدن رفت که همین مسیر، راه او را به استودیوی زیرزمینی عادل باز کرد.

در سال ۸۸،  تهمینه و عادل همکاری خود را آغاز کردند که در نهایت، منجر به تشکل گروه موسیقی سه نفره (تهمیه، عادل و فرجام) شد. این گروه با حمایت یاس و مسعود سعیدی، نخستین آهنگ خود (طوس) را منتشر کرد که البته به دلیل اختلاف نظر اعضا، متلاشی شد.

پس از مدتی، تهمینه و عادل گروه موسیقی جدیدی در سبک تلفیقی تشکیل داده و سال ۹۰، نخستین ویدئو کلیپ جنجالی خود را منتشر کردند. این ویدئو که در مشهد ضبط شده بود، موجب بازداشت برخی سازندگان آن شد. نام گروه (۲۵ باند) متشکل از کلمه انگلیسی طوس (tow + s) می باشد به این شکل که حرف Two به عدد (۲) تبدیل شده و کلمه S را بخاطر شباهت به ۵ تغییر داده‌اند (Two + S = ۲۵).

تامین پس از جدا شدن از همسر اول خود، در سال ۸۹ با عادل ازدواج کرد. کلیپ‌های این دو نفر پر از مولفه‌های عامه‌پسند است و دنیای شیکی که در موزیک ویدیوهایشان دارند باعث شده که یک جامعه هواداری قابل توجه داشته باشند.

دنیا دادرسان:

دنیا دادرسان فعالیت خود را از دنیای مجازی و ساخت دابسمش برای آهنگ‌های ایرانی و خارجی شروع کرد و اکنون به عنوان خواننده مستقل در استرالیا، تیم ورک مجازی دارد.

وی به دلیل علاقه بسیار به خوانندگی و اجرای روی استیج، از هشت سالگی زیر نظر فرخ اوصانلو (یکی از شاگردان انوشیروان روحانی) به یادگیری پیانو پرداخت و در نهایت، در ۱۳ سالگی (سال ۸۹)، به مالزی و سپس به استرالیا مهاجرت کرد.

او که از سال ۹۴ فعالیت اینستاگرامی‌اش را به بلاگری نزدیک کرده و مشغول دابسمش‌سازی بود، در فروردین ۹۷، نخستین آهنگ مستقل خود (از اینجا برو) را منتشر کرد. هرچند که مدتی پیش از شروع کار حرفه‌ای در استرالیا، خواننده گروه «سه نیک» بود اما ۹ ماه پس از جدایی از این گروه، به طور مستقل فعالیتش را آغاز کرد. او همچنین نخستین آلبوم خود (دنیا) را در سال ۹۷ به زبان انگلیسی منتشر کرد.

وی همچنین با خواندن سرودی برای تیم ملی، توجه خوانندگان و مجریان ایرانی از جمله سینا ولی‌الله و مکس امینی را به خود جلب کرد.

دنیا دادرسان به بازیگری نیز علاقه دارد اما نکته قابل توجه این است که بنا بر گفته‌های خودش، «هر نوع اجرایی را که مردم بپسندند، دوست دارد!» از همین جهت هم هست که خیلی از آثاری که منتشر می‌کند بیشتر به دنیای بلاگرها نزدیک است تا دنیای هنر، مثلا او برای «میقولی» هم کار بیرون داده است!

از آن جا که دنیا دادرسان فعالیت چشمگیری در ایسنتاگرام (با فالوور میلیونی) و بعضا در یوتیوب (برای درآمدزایی) دارد، بسیاری او را نه خواننده بلکه به عنوان یک بلاگر می‌شناسند؛ یک بخش کامل از هایلایت‌های اینستاگرام او مربوط به عمل‌های زیبایی‌ش است که در میان آن‌ها به تبلیغ آن کلینیک‌ها نیز می‌پردازد. بخش دیگری از این هایلایت‌ها مختص به جمله‌های انگیزشی و در نهایت، بخش‌هایی را نیز به زندگی شخصی خود اختصاص داده است.

جاستینا:

یکی دیگر از معدود زنان رپر ایرانی، فریماه حبشی‌زاده نام دارد که «جاستینا» شهرت یافته است.

او پس از یادگیری کیبورد در کودکی، در ۱۷ سالگی برای نخستین بار برای خوانندگی وارد یک استودیو زیرزمینی شد. وی در سن ۲۲ سالگی، رسما فعالیت حرفه‌ای خود را با آهنگ «نمیخوام» که کاور یکی از آهنگ‌های ریحانا به سبک R&B بوده است، آغاز کرد.

موضوع اکثر آهنگ‌های وی حمایت از حقوق زن، اعتراض به وضعیت جامعه است. البته این رپر ایرانی در سبک‌های دیگری از جمله پاپ، هیپ هاپ، و R&B تجربه فعالیت دارد.

فریما با گروه تن به ۱۰ چندین همکاری موفق (ارتش تن به ۱۰، ببخش منو و …) را داشته و پس از آن نیز با چندین رپر دیگر از جمله صادق (از لیبل کاغذ) و پوریا پوتک (در آلبوم OranjAnova) همکاری داشته است.

 وی در یکی از نمایش‌‌های تئاتر به دلیل این که با تشویق‌های بسیاری از سوی طرفدارانش مواجه شده بود، تحت پیگرد قانونی قرار گرفت و فعالیت خود را در عرصه موسیقی کاهش داد. از مهم ترین حاشیه‌هایی که برای جاستینا به وجود آمده است می‌توان به درگیری او با سوگند اشاره کرد.

جاستینا تاکنون همکاری‌‌های بسیاری با سایر خوانندگان معروف ایرانی داشته است. از مهم‌ترین همکاری‌‌های او می‌‌توان به گروه تن به ۱۰ اشاره کرد. همچنین باید افزود که او با تک‌تک اعضای گروه کاغذ یعنی حسین ابلیس، محمدرضا شایع و صادق آهنگ مشترک منتشر کرده و علاوه بر این، با رپرهای دیگری مانند رضا پیشرو، پوریا پوتک و حتی نیکیتا نیز همکاری داشته است.

دریا دادور:

دریا دادور که به عنوان مشهورترین خواننده زن اپرا شناخته می‌شود، در سن پنج سالگی از مشهد به تهران آمده و زیر نظر سیمین قدیری به یادگیری موسیقی می‌پردازد.

علاقه او به اپرا از زمان سفرش به پاکستان شکل گرفت که پس از آن، در ۲۰ سالگی نزد پدرش به فرانسه رفت و در کلاس‌های آموزشی اساتید شناخته شده‌ای چون آنا ماریا باندی، گابریل باکر، روبر دومه، جیل فلدمن و چارلز برت حضور داشته است.

از جمله افتخارات دریا دادور می‌توان به دریافت مدال طلای رشته آواز لیزیک برای نخستین کنسرت او (سال ۷۸) در تئاتر سلطنتی کومپینی فرانسه برگزار شد، اشاره کرد.

وی پیش از خروج از ایران نیز شناخته شده بود. در سال ۸۱، در اپرای رستم و سهراب به رهبری لوریس چکناواریان از ارکستر سمفونیک ارمنستان در تهران، با نقش تهمینه به ایفای نقش پرداخت. به گفته وی، هیچگاه گمان نمی‌کرد که در ایران بتواند آواز بخو.اند که البته این مراسم در شب‌های بعد لغو شد.

از افتخارات دیگری که این خواننده به نام خود ثبت کرده است، خواندن به ۱۲ زبان است. دادور ترانه‌های محلی و سنتی ایران را با سبک‌های غربی آمیخته و سبک مخصوص خود را ایجاد کرده ‌است. او در کارهایش، هم از شعرهای کلاسیک و هم از شعرهای معاصر ایرانی، بهره برده و همچنین در اجراهای زندۀ خود، از آمیخته‌ سازهای شرقی و غربی همچون پیانو، ویولون، فلوت، چنگ و دهل استفاده کرده است.

نام دریا دادور در فهرست ۱۰۰۰ نام درخشان خاورمیانه و دنیای عرب و همچنین در کتاب برجسته‌ترین، مهم‌ترین و قدرتمندترین زنان خاورمیانه آمده است.