اصطلاح سینمایی «وسترن اسپاگتی» به چه معناست؟

برای طرفداران سینما، شنیدن اصطلاح وسترن اسپاگتی متداول است. ژانر وسترن یکی از متداول‌ترین و محبوب‌ترین ژانرهای تاریخ سینماست که با داستان‌هایی درباره کابوی‌ها، جایزه بگیران، راهزنان و قانون شکنان در آمریکا، بینندگان را مجذوب می‌کند. قرن بیستم، بین سال‌های ۱۹۴۰ تا ۱۹۶۰، به عنوان عصر طلایی وسترن شناخته می‌شود که آثار کارگردانان اسطوره‌ای مانند جان فورد در آن سال ها خلق شد. اما وسترن هم در گذر زمان دچار تغییر و تحولاتی شد.

دهه ۱۹۶۰ اوج تولیدات انبوه وسترن اسپاگتی بود که برتری ژانر وسترن را برای مدتی ادامه داد. معروف ترین آثار سینمایی این ژانر، فیلم‌های مانند: خوب، بد و زشت (The Good, the Bad, and the Ugly)، روزی روزگاری در غرب (Once Upon a Time in The West) و جانگو (Django) است. به ویژه فیلم‌های سرجیو لئونه، کارگردان ایتالیایی، این ساب ژانر را محبوب کرد و موفقیت تجاری او، منجر به تولید فیلم‌های مشابه شد. 

عبارت وسترن اسپاگتی، بیشتر به فیلم های کارگردانان این ساب ژانر جدید، مانند سرجیو لئونه، اشاره دارد. فیلم او به نام به خاطر یک مشت دلار (A Fistful of Dollars)، که نخستین فیلم از سه‌گانه‌‌ی خوب، بد و زشت بود، تاثیر به سزایی بر این ساب ژانر گذاشت و به عنوان یکی از برجسته ترین فیلم‌های این ساب ژانر شناخته می‌شود. علاوه بر سبک بصری سرجیو لئونه، بازی کلینت ایستوود در نقش مردی بی‌نام و نشان، الهام‌بخش ادامه دهندگان راه او بود.

در حقیقت برخی به اشتباه گمان می کردند که اصطلاح وسترن اسپاگتی صرفاً به فیلم وسترنی اشاره دارد که کارگردان آن، ایتالیایی باشد. حتی شخصیت ریک دالتون با بازی لئوناردو دی‌کاپریو در فیلم روزی روزگاری در هالیوود (Once Upon a Time in Hollywood)، به نظر می‌رسد که معنای اصلی این اصطلاح را نمی داند. شاید سرجیو لئونه با موسیقی های به یاد ماندنی انیو موریکونه، بنیان گذار وسترن اسپاگتی باشند، ولی ویژگی‌های کلیدی وجود دارد که وسترن اسپاگتی را از وسترن‌های آمریکایی پیش از خود متمایز می کند.

تفاوت وسترن اسپاگتی با سایر وسترن‌ها

وسترن اسپاگتی نسخه‌ای خشن‌تر از وسترن آمریکایی بود که به تعقیب شخصیت‌های ضدقهرمان، خشونت تصویری و شخصیت‌های پیچیده و تاریک تر می‌پرداخت. در حقیقت این ساب ژانر به تاریخچه آمریکا، نژاپرستی در آن و استعمار و جنگ داخلی، با تعصب کم تری می نگریست. این ساب ژانر همچنان الگوهای مشابه با وسترن‌های آمریکایی را دنبال می‌کرد و معمولاً داستان قهرمانان و ضد قهرمانان را به تصویر می‌کشید. پس از محبوبیت وسترن اسپاگتی، در دهه ۷۰ میلادی، ساب ژانر ضد وسترن با شکستن الگوها و ایده‌های مرسوم وسترن‌های آمریکایی، محبوب شد. از نمونه های شناخته شده‌ی این ساب ژانر می توان به نابخشوده (Unforgiven) ساخته کلینت ایستوود اشاره کرد. بدین ترتیب عنوان اسپاگتی به این دلیل انتخاب شد که در آن دوران اسپاگتی محبوبترین و ارزان ترین غذای ایتالیایی بود و فیلم های وسترنی که در ایتالیا و اسپانیا ساخته می شدند و تفاوت هایی با وسترن های هالیوودی داشتند به این نام خوانده می شدند. همچنین وسترن هایی که برای کاهش هزینه ها، در ایتالیا و اسپانیا و با کارگردانان ایتالیایی ساخته می شدند نیز نقش مهمی در ابداع عنوان اسپاگتی داشتند.