۱۴ نوع هوویتزر اوکراین برای کوبیدن مواضع نیروهای روسی؛ مزیت یا دردسر؟

توپخانه به مرگبارترین و پرکارترین سلاح اوکراین علیه روسیه تبدیل شده است. یکی از دلایل این امر این است که ارتش اوکراین توانسته بیش از ده ها نوع توپخانه غربی را در زرادخانه ی پیش از جنگ خود متشکل از آتشبارهای دوران شوروی ادغام کند.

اما این نیروی عظیم توپخانه ای، یک کابوس لجستیکی نیز ایجاد می کند. در حالی که داشتن سلاح هایی از کشورهای مختلف برای ارتش های امروزی – به ویژه ارتش های کشورهای در حال توسعه – غیرمعمول نیست، تنوع تسلیحاتی اوکراین سرسام آور است.

پاتریک هینتون، سروان ارتش بریتانیا در مورد توپخانه ارتش اوکراین می نویسد: «بیشتر کشورها دو یا سه نوع هویتزر مختلف در نیروهای زمینی خود دارند.اوکراین ۱۴ نوع دارد».

حتی شمارش دقیق هویتزرهای به کار گرفته شده توسط اوکراین یک چالش است. در گزارشی که توسط مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی، یک اندیشکده آمریکایی، منتشر شده است، ۱۳ مدل هویتزر ۱۵۵ میلی متری ساخت خارج از ماه ژانویه توسط ۱۵ کشور به صورت جداگانه یا به طور مشترک اهدا شده اند، که در مجموع دست کم ۳۵۲ قبضه توپ ۱۵۵ میلی متری را شامل می شوند.

این رقم قطعاً افزایش یافته است، حداقل به این دلیل که به گزارش CSIS، “تعداد دقیق احتمالاً کمی بیشتر است زیرا برخی کشورها نقل و انتقالات خود را فاش نمی کنند”.

زرادخانه توپ های ۱۵۵ میلی متری کششی اوکراین شامل M۷۷۷ آمریکایی، AS – ۹۰ بریتانیایی، TRF۱ فرانسوی و FH – ۷۰ بریتانیایی – آلمانی – ایتالیایی می شود. برای هویتزرهای زرهی خودکششی ۱۵۵ میلی متری، اوکراین سه نوع M۱۰۹ ساخت آمریکا به علاوه PzH ۲۰۰۰ آلمانی، Krab لهستانی و Zuzana ۲ ساخت اسلواکی دریافت کرده است.

برای افزودن به این ترکیب، توپ کامیونی ۱۵۵ میلی متری سزار ساخت فرانسه نیز وجود دارد و لیتوانی توپ قدیمی کششی ۱۰۵ میلی متری M۱۰۱ ساخت آمریکا را که در سال ۱۹۴۱ طراحی شده بود، به اوکراین فرستاده است.

و این فقط سلاح های طراحی شده توسط غرب است. ارتش اوکراین مجموعه ای از توپخانه های دوران شوروی از جمله هویتزر ۲۰۳ میلیمتری خودکششی ۲S7، هویتزر خودکششی ۲ S۳، ۲ S۵، ۲ S۱۹ و هویتزر خودکششی ۱۵۲ میلیمتری M-77 ساخت چک و همچنین مجموعه ای از توپ های کششی ۱۵۲ میلی متری و ۱۲۲ میلی متری را در اختیار دارد.

تنها به دست آوردن مهمات مناسب برای این زرادخانه توپخانه ای متنوع یک چالش بزرگ است. هویتزرهای اوکراینی طراحی شده توسط شوروی، گلوله های ۱۵۲ میلی متری استاندارد روسیه را شلیک می کنند که پیدا کردن آن ها دشوار است، در حالی که توپ های ساخت غرب این کشور گلوله های ۱۵۵ میلی متری استاندارد ناتو را شلیک می کنند که کشورهای غربی در تلاش برای افزایش تولید آن هستند.

تفاوت در کالیبر فرصت های زیادی برای ارسال مهمات اشتباه برای توپچی های اوکراینی ایجاد می کند. کالیبر مناسب نیز تضمین کننده کیفیت نیست، چرا که توپ ها و مهمات با استانداردهای متفاوتی ساخته می شوند.

حتی هویتزرهای به ظاهر مشابه نیز می توانند تفاوت های جزئی اما مهمی داشته باشند که بر دقت آن ها در برابر اهداف با فاصله ۱۰ یا ۲۰ مایلی تاثیر می گذارد. به عنوان مثال، برخی از توپ های ۱۵۵ میلی متری استاندارد ناتو که توسط کشورهای مختلف ساخته می شوند، با برخی از گلوله ها سازگارتر از بقیه هستند.

لوله توپ ها نیز در طول زمان فرسوده می شود، به خصوص زمانی که به صورت گسترده توسط خدمه ای به کار گرفته شوند که هنوز در حال آموزش و یادگیری هستند. در یکی دیگر از تحلیل های RUSI آمده است: «دوره های آموزش سریعی که در اختیار خدمه اوکراینی قرار گرفت، به آن ها اجازه داد تا به طور موثر بجنگند، اما آن ها را بدون مهارت های پایدار برای مراقبت و کسب حداکثر طول عمر عملیاتی از سیستم های توپخانه ای که گران هستند، تولیدشان کند بوده و جایگزینی آن ها دشوار است، رها کرد».

هینتون می گوید که لوله های هویتزرها می توانند ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ گلوله را قبل از اینکه نیاز به تعویض داشته باشند، شلیک کنند که « گفتن آن آسان تر از انجامش است. بریتانیا قادر به تولید لوله های توپ ۱۵۵ میلی متری نیست و تولیدکنندگان کمی در اروپا وجود دارند که توانایی انجام این کار را داشته باشند».

خطوط تولیدی تحت نظارت آمریکا، با سلاح های جدید خود به نیروهای اوکراینی کمک می کنند – در برخی موارد در حالی که از این سلاح ها در جنگ استفاده می شود – اما مسائل لجستیکی و نگهداری همچنان ادامه دارد.

حتی اگر مهمات به اندازه کافی عرضه می شد، رساندن آن به حدود ۱,۵۰۰ هویتزر اوکراینی به اندازه کافی چالش برانگیز بود. از زمان جنگ جهانی اول، توپ های بزرگ به خاطر بلعیدن مقادیر زیادی گلوله بدنام بودند. انتقال این گلوله های حجیم در جاده های شلوغ، در مناطق صعب العبور، در آب و هوای بد و از میان آتش دشمن، دردسری برای کامیون های تدارکاتی است.

همچنین، پیشروی های سریع – مانند آنچه در جریان عملیات ضدحمله اوکراین در سال گذشته دیده شد – می تواند توانایی ارتش را در جریان نگه داشتن گلوله ها در خطوط تامین طولانی تر تحت فشار قرار دهد.

بسیاری از توپ های خودکششی شبیه تانک اوکراین به قطعات یدکی و قطعات الکترونیکی خاصی نیز نیاز دارند، چرا که توسط کشورهای مختلف تامین شده اند، که شاید سخت ترین چالش برای توپخانه چند ملیتی اوکراین باشد. استفاده از انواع مختلفی از هویتزرهای ساخت خارج به معنای وابستگی به چندین زنجیره تامین است که هر کدام مستعد وقفه تولید، حمل و نقل و مشکلات سیاسی هستند که تا حد زیادی خارج از کنترل کی یف است.

اما نیروهای اوکراینی به هر سلاحی که بتوانند در دسترس داشته باشند نیاز دارند و فرماندهان آن ها به احتمال زیاد ارزش های بهره مندی از یک زرادخانه چند منظوره را آنقدر درک می کنند که دردسرهایش را بپذیرند.