شایعه یا واقعیت؛ ماجرای اخذ مالیات ۲۵ درصدی از سود خرید و فروش طلا چیست؟

چند روزی است که در قالب محتواهای مختلف خبر اخذ مالیات ۲۵ درصدی از سود خرید و فروش طلا در شبکه های اجتماعی مطرح شده است. سازمان امور مالیاتی کشور، در واکنش به این اخبار اعلام کرد: «هیچ مالیات جدید یا افزایش نرخی در حوزه مالیات ستانی از صنف طلا وضع نشده است؛ بنابراین اخذ مالیات ۲۵ درصد از طلا کذب است.»

روابط عمومی سازمان امور مالیاتی کشور تصریح کرد که اصل طلا و جواهر و پلاتین بکار رفته در مصنوعات ساخته شده از فلزات مزبور، معاف از مالیات بر ارزش افزوده است و تنها اجرت ساخت و سود فروشنده که سهم کوچکی از مبلغ پرداختی بابت خرید می‌باشد، مشمول ارزش افزوده است.

بر این اساس هیچ مالیات جدیدی بر خریدار طلا وضع نشده است، بلکه اصل طلا هم از مالیات بر ارزش افزوده معاف شده و از نظر سازمان امور مالیاتی کشور ثبت کد ملی خریدار هنگام خرید طلا الزامی نیست.

پیش از این اعلام شده بود که طلافروشان مصنوعات طلا و پلاتین مکلفند که از اول دی ۱۴۰۲ به سامانه مودیان مالیاتی متصل شوند و صورتحساب‌های خرید و فروش طلا و جواهر را در این سامانه بارگذاری کنند.

سازمان امور مالیاتی تاکید کرده که این اقدام تنها با هدف «ایجاد شفافیت و مالیات‌ستانی عادلانه» انجام می‌گیرد و همچنان «اصل طلا، جواهر و پلاتین از مالیات معاف بوده و فقط ۹درصد مالیات بر ارزش افزوده از اجرت، حق‌العمل و سود این کالا دریافت می‌شود.»

پس منبع ادعای اخذ مالیات ۲۵ درصدی از معامله طلا کجاست؟

مطابق طرح مالیات بر عایدی سرمایه که اردیبهشت ماه گذشته به تصویب مجلس ایران رسیده، خریداران خودرو، املاک، طلا، نقره، پلاتین و جواهر و نیز انواع ارز بر اساس ارزش آنها و دوره تملک این دارایی‌ها پس از فروش مشمول پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه می‌شوند.

در این خصوص، اشکان هراتی، معاون پژوهشی سازمان امور مالیاتی ایران در گفتگو با خبرگزاری دانشجو گفته بود: «مشمولیت (دارایی‌های مشمول قانون مالیات بر عایدی سرمایه) بر مبنای نرخ‌های ماده ۱۳۱ قانون مالیات مستقیم است: بر اساس نرخ‌های ۱۵، ۲۰ و ۲۵ درصد هست. منتهای مراتب، شما اگر این دارایی‌هایی که تحت شمول مالیات بر عایدی سرمایه قرار می‌گیرند را قبل از یکسال انتقال بدهید یا بفروشید، ۱۰ درصد بیش از حداکثر نرخ مندرج در ماده ۱۳۱ یعنی مشمول ۳۵ درصد مالیات خواهید شد. »

البته به گفته آقای هراتی در این طرح معافیت‌هایی هم در نظر گرفته شده است. به عنوان نمونه اگر فردی یک ملک یا خودرویی را بیش از ۳ سال تحت تملک داشته باشد، به شرط این که خودرو یا ملک دیگری نداشته باشد، پس از فروش از پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه معاف خواهد شد. همچنین، در شرایطی که مالک فروش ملک و خودوری خود را با هدف تبدیل آن به احسن انجام داده باشد نیز می‌تواند بسته به دوره زمانی فروش و خرید خود از معافیت‌های این طرح استفاده کند.

اما در مورد طلا، برای معامله ۱۵۰ گرم طلای ۱۸ عیار به ازای هر نفر به مدت ۵ سال معافیت در نظر گرفته شده است.

این سرانه در نظر گرفته شده برای ملک، خودرو و طلا تا سقف خانوار چهار نفره صادق است.

نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، به خبرگزاری ایسنا گفته که «مردم نسبت به خرید سکه و طلا عقب‌نشینی کرده و شرایط صنعت طلا و جواهر به جایی رسیده و آسیب آن از زمان کرونا که چند ماه تعطیل بودیم، بیشتر است.» او توضیح داده است: «ثبت الکترونیکی اطلاعات معاملات از طریق سامانه مودیان مربوط به اصناف است، اما با توجه به اظهارات و اخباری که در فضای مجازی منتشر شده، مردم نگران هستند زمان خریداری طلا که کدملی را ثبت می‌کنند، در آینده مشکلات مالیاتی یا دیگر مشکلات به وجود خواهد آمد یا نه؟»

رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران هشدار داده که مردم «ممکن است که وارد فضاهای غیرصنفی مجازی می‌شوند و باب دلالی‌ها رونق پیدا می‌کند و دلالانی که هیچگونه هویت صنفی ندارند، در فضای مجازی، اقدام به فروش سکه و مصنوعات طلا می‌کنند که قابل پیگیری هم از اتحادیه نیست.»

میثم رادپور، کارشناس بازارهای مالی نیز در گفتگو با سایت انتخاب، تاکید کرده که اجرای قانون مالیات ۲۵ درصدی بر طلا، معاملات غیررسمی را افزایش می‌دهد.

نگرانی‌ها در مورد چشم‌انداز معاملات بازار طلای ایران در شرایطی است که هر اونس طلا در بازار جهانی همچنان در اوج تاریخی دو هزار و ۵۳ دلار معامله می‌شود و انتظار می‌رود که نرخ ارز در بازار آزاد تهران نیز پس از چند ماه ثبات نسبی طی ماه‌های آتی روند صعودی تازه‌ای را آغاز کند.

بنابراین، انتظار فعالان بازار طلا برای رخداد تلاقی رکورد شکنی جهانی طلا و افزایش نرخ ارز در بازار تهران که به منزله آغاز دوره رونق تازه‌ای خواهد بود با تلاش دولت برای اخذ مالیات بیشتر از دلالان طلا همزمان شده است.