۴ نکته اساسی برای آغاز فعالیت مرغداری

در حال حاضر افراد، وب سایت ها یا صفحات مختلفی در فضای مجازی افراد را تشویق به شروع به فعالیت در عرصه پرورش طیور می کنند و آن را به عنوان فعالیتی سودآور میشناسند که می توان با اخذ آموزش های اولیه آن را آغاز نمود. باید تأکید نمود که سودآوری و آمادگی برای فعالیت در این عرصه مستلزم آموزش های کافی توسط مراجع معتبر و رعایت نکاتی بسیار مهم مانند داشتن درک کافی از شرایط اقتصادی روز در صنعت طیور و… است که بدون آنها فعالیت پرورش طیور نمی تواند سودآور و ادامه دار باشد. اگر مقصود از پرورش طیور، فعالیت اقتصادی باشد فرقی نمی کند که پرورش طیور به شکل بومی یا نیمه صنعتی و صنعتی باشد و در همه این موارد باید اصول الزامی مربوطه را مدنظر قرار داد.

۱.       یادگیری پرورش (از جوجه یکروزه تا رسیدن به تولید یا کشتار)

قدم اول برای تصمیم گیری در مورد اینکه چقدر شروع به فعالیت در عرصه پرورش طیور به درد یک نفر می خورد، کسب آموزش ها و اطلاعات لازم در مورد این حرفه است. همان طور که در منابع مختلف تأکید شده، دوره های مختلف پرورش و رشد طیور و به ویژه دوره پرورش جوجه های یکروزه یا کم سن یا دوره پرورش پولت (پرورش جوجه یکروزه نژاد تخم گذار و رساندن آن به سن آغاز تخم گذاری) می توانند بسیار سرنوشت ساز باشند که باید سعی شود تمام جزئیات لازمه در پرورش آنها به خوبی فراگرفته شود.

۲.       انتخاب طیور مناسب برای پرورش

در پرورش طیور برای درآمدزایی و مقاصد اقتصادی بسیار مهم است که هدف از پرورش (تولید گوشت یا تخم مرغ یا هر دو) را فرد متقاضی آغاز به کار در این حرفه برای خود مشخص کند و سپس نژاد یا سویه تجاری طیور مناسب برای این هدف را انتخاب نماید. برخی نژادهای طیور برای اهداف دو‌منظوره و شرایط پرورش بومی یا غیرصنعتی مناسب تر هستند و برخی نژادها یا سویه های تجاری طیور به طور تخصصی برای تولید تخم مرغ یا داشتن بهترین عملکرد لاشه پس از کشتار به گزینی یا اصطلاحاً اصلاح نژاد شده اند.

۳.       ایجاد فضای مناسب جهت رشد و پرورش طیور

همان طور که گفته شد، برخی نژادهای طیور پرورشی جزو نژادهای دومنظوره و بومی هستند که احتیاجات پرورش آن چنان گسترده و گران قیمتی ندارند و جهت درآمدزایی برای خانوار روستایی یا حومه شهری می توانند مناسب باشند. در مقابل، سویه های تخصصی گوشتی یا تخم گذار که تحت عنوان سویه های تجاری یا صنعتی شناخته می شوند را باید در فضای کاملاً تحت کنترل (اصطلاحاً سیستم پرورش بسته) پرورش داد تا دچار افت محسوس عملکرد یا تلفات بیش از حد استاندارد نشوند.

برای سویه های تجاری مرغ گوشتی (مانند راس، کاب، آرین و…) و سویه های تجاری مرغ تخم گذار باید ساختمان و تأسیسات مناسب را همراه با جیره ای دقیقاً تنظیم شده در نظر گرفت که هزینه اولیه و حین پرورش بالایی را در مقایسه با نژادهای دومنظوره بومی می طلبد. البته پرورش نژادهای دومنظوره و بومی نیز در موارد متعددی برای تولید و راندمان بهتر در فارم های نیمه صنعتی یا صنعتی رایج است.

انتخاب سویه و احتیاجات نگهداری آن با توجه به بودجه در اختیار فرد و اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت او در کسب و کار قابل انجام است. می توان ابتدا از پرورش بومی با نژادهای مقاوم تر نسبت به شرایط محیط آغاز نمود و در صورت تصمیم به ادامه و توسعه فعالیت، به سمت نژادها یا سویه های تخصصی و صنعتی رفت و احتیاجات خاص آنها مانند ساختمان مناسب مرغداری، تأسیسات و تجهیزات تهویه و گرمایشی، تجهیزات ضدعفونی و سیستم نوری مناسب و… را برای سالن ایجاد نمود.

۴.       فراهم کردن تجهیزات مرغداری

قابل پیش بینی است که تجهیزات متنوع و مختلفی با توجه به نوع و گستره فعالیت پرورش طیور قابل تهیه توسط فرد متقاضی برای شروع به کار است. در ادامه به اختصار به آنها پرداخته خواهد شد:

• سرپناه یا سالن پرورش: برای برخی طیور بومی ممکن است که بنا به تشخیص مشاور متخصص مربوطه و با توجه به اقلیم محل نگهداری از طیور فقط یک سرپناه مناسب در برابر باد و بارش یا دور نگه داشتن آنها از حیوانات موذی و مهاجم کافی باشد اما برای پرورش در شرایط نیمه صنعتی یا صنعتی ساخت یک ساختمان یا سوله اختصاصی که با سیستم تهویه و فن های آن هماهنگ باشد می تواند جزو الزامات غیرقابل چشم پوشی باشد.
• تجهیزات و محل تولید و نگهداری دان طیور: اگر قصد تولید دان مصرفی در خود محل پرورش وجود داشته باشد و امکان تأمین خوراک مورد نیاز روزانه طیور تنها با چرخیدن آنها در فضای باز فراهم نباشد، این دسته تجهیزات را باید تهیه نمود. در مورد سیستم پرورش نیمه صنعتی یا صنعتی معمولاً نیاز به تهیه خوراک نهایی به شکل تخصصی در خود مجموعه وجود دارد. با این حال تهیه دان آماده از تولیدکنندگان معتبر نیز می تواند یک گزینه مناسب برای افراد کمتر حرفه ای یا برای صرفه جویی در خرید تجهیزات تولید دان باشد.
• تجهیزات گرمایشی و تهویه: به ویژه در اقلیم های خاص و سیستم های پرورش نیمه صنعتی یا صنعتی (سیستم پرورش بسته) نیاز به این دسته از تجهیزات می تواند یک نیاز اساسی و الزامی باشد.
• مواد اولیه خوراک و بستر نگهداری طیور: کیفیت و کمیت نهاده ها بسیار می تواند در موفقیت نهایی فعالیت پرورش طیور مؤثر باشد. پس کسب مشاوره از افراد متخصص و تهیه آنها از منابع معتبر و مورد اطمینان بسیار مهم است.
• آبخوری و دانخوری طیور: بسته به نوع، سن و جثه و سیستم پرورش مورد استفاده برای طیور می تواند از سینی ها یا حتی رول های کاغذی برای پخش دان تا سیستم های اتوماتیک و مدرن مانند آبخوری های نیپلی و دانخوری های حلزونی متغیر باشد که دامنه هزینه ای بسیار متنوع و گسترده ای را شامل می شود.
• مواد ضدعفونی یا مکمل ها و داروهای لازمه: در این مورد باید از دامپزشک مجرب و متخصص کسب نظر شود تا در موقع لزوم با کیفیت و کمیت لازمه و داشتن آگاهی کافی در مورد نحوه و میزان استفاده، در دسترس باشند.
• وسایل مورد نیاز پرسنل و نیروی انسانی: به ویژه وقتی در سیستم بسته پرورش که رعایت اصول قرنطینه ای و بهداشت محیط یک اصل بسیار مهم است، لیست وسایل مورد نیاز در این بخش با کمک دامپزشک و سایر مشاورین مربوطه قابل تهیه است.
• امکانات حمل و نقل و جابجایی: در دودسته وسایل مورد نیاز برای جابجایی های داخل محل پرورش و ماشین های مورد نیاز برای حمل و نقل بین محل پرورش و مکان های خارج از آن باید تدارک لازمه دیده شود.

جمع بندی

با توجه به همه مواردی که گفته شد، توصیه اکید بر این است که از مشاورین متخصص و تحصیل کرده در رشته های پرورش و تغذیه طیور قبل از تصمیم به شروع کسب و کار و هزینه کردن در این فعالیت کسب مشاوره شود. اینترنت و سامانه های جامع و معتبر مانند وب سایت و اپلیکیشن مرغابی می تواند محل خوبی برای یافتن این مشاورین و بررسی امکانات مورد نیاز در این منابع باشد. هدف نهایی باید این باشد که افراد به درستی در مورد آغاز به فعالیت در این حوزه و ادامه فعالیت تصمیم گیری کنند تا علاوه بر درآمدزایی برای خود و پیشرفت روزافزون، دچار ضرر و زیان هنگفت و شکست در این فعالیت نشوند و از این موارد پیشگیری شود.