AH-1Z Viper؛ همه چیز درباره جدیدترین هلیکوپتر تهاجمی ایالات متحده ملقب به «افعی»

در دهه‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰، ارتش ایالات متحده برنامه ارتقای هلیکوپترهای H-1 خود را با هدف مدرن‌سازی ناوگان قدیمی خود از هلیکوپترهای AH-1W Super Cobra اجرا کرد. بدین ترتیب هلیکوپترهای تهاجمی Bell AH-1Z Viper و Bell UH-1Y Venom ظهور کردند، و Viper اولین پرواز خود را در دسامبر ۲۰۰۰ انجام داده، در اکتبر ۲۰۰۳ وارد مرحله تولید انبوه شد.

نیروهای تفنگدار دریایی ایالات متحده در سال ۲۰۱۰ هلیکوپتر Viper را آماده رزم اعلام کرد اما تا سال ۲۰۲۰ به طور کامل جایگزین سوپر کبرا نشد. علیرغم پذیرش کند وایپرها در نیروی زمینی ارتش ایالات متحده، کمپانی بل با موفقیت توانسته با هلیکوپترهای معاصری مانند AH-64 Apache ساخته بوئینگ در بازارهای بین المللی رقابت کند. این هلیکوپترها اکنون توسط نیروی هوایی سلطنتی بحرین و نیروی هوایی چک پذیرفته شده و در مجموع ۱۹۵ فروند از آن ها ساخته شده است.

سفارش های بیشتری از پاکستان دریافت شد، اما به دلیل عوامل سیاسی، این سفارش ها مسدود شده و در حال حاضر مذاکرات با اسلواکی برای خرید این هلیکوپتر جدید در جریان است. کشورهای دیگری مانند استرالیا و لهستان قصد خود را برای خرید هلیکوپترهای وایپر از کمپانی بل اعلام کرده اند.

نمای کلی هلیکوپتر تهاجمی AH-1Z Viper

هلیکوپتر AH-1Z Viper را می توان نسخه مدرن شده Bell AH-1 Super Cobra در نظر گرفت. این هلیکوپتر تهاجمی با فناوری روتور جدید، سیستم‌های آویونیک و تسلیحات نظامی جدید و حسگرهای الکترواپتیکی ادغام شده در پلتفرم تسلیحات ارائه می‌شود.

این پیشرفت ها دقت بسیار بیشتری را از تسلیحات چشمگیر Viper تضمین می کند. این هلیکوپتر دارای شش نقطه اتصال بیرونی است که می تواند موشک هایی مانند AIM-9 Sidewinder، موشک های ۲.۷۵ اینچی (۷۰ میلی متری) Hydra 70 و AGM-114 Hellfire را حمل کند. در سال ۲۰۲۲، هلیکوپتر Viper برای حمل AGM-179 JAGM ارتقا یافت. رادار کنترل آتش AN/APG-78 Longbow را می توان برای دقت بیشتر بر روی نوک بال نصب کرد. در زیر دماغه، Viper یک توپ چرخان سه لول M197 دارد. این توپ با گلوله های هوا به هوا یا هوا به زمین سازگار است.

بل همچنین قابلیت بقای این هواپیما را بهبود داده است. هلیکوپتر وایپر دارای پیشرفته ترین سیستم های هشدار موشکی و محفظه های اقدام متقابل دفاعی مانند پرتاب منورهای فریب است. اگر بدترین اتفاق بیفتد، Viper دارای یک ارابه فرود جاذب انرژی جدید، سیستم‌های ورود بخار سوخت و مخازن سوخت خود آب‌بند برای محافظت از خدمه است.

AH-1Z دارای دو خدمه با صندلی های جلو و عقب است. اگرچه یکی از خدمه به عنوان خلبان و دیگری به عنوان توپچی تعیین می شود، هر دو کنترل تقریباً یکسانی بر روی هلیکوپتر دارند، بنابراین این هلیکوپتر را می توان از هر کدام از این دو صندلی هدایت کرد. هر ایستگاه خدمه دارای نمایشگرهای LCD است که به آنها امکان دسترسی عملی به سیستم های آویونیک یکپارچه توسعه یافته توسط نورثروپ گرومن را می دهد.

همچنین خدمه از سیستم نمایش و دیده وری روی کلاه ایمنی “Top Owl” که توسط Thales توسعه یافته است، بهره می برند. این کلاهخود با قابلیت های دید روز و شب میدان دید وسیعی را ارائه می دهد. این نمایشگر با سیستم دید هدف (TSS) توسعه یافته توسط لاکهید مارتین ادغام شده است تا خدمه بتوانند اهداف را به بهترین شکل ممکن شناسایی کنند.

ویژگی های هلیکوپتر AH-1Z Viper

وایپر های تفنگداران دریایی ایالات متحده

همانطور که می توان انتظار داشت، کشور اصلی که AH-1Z Viper را در اختیار دارد، ایالات متحده است. در اکتبر ۲۰۰۵، نیروهای تفنگدار دریایی اولین AH-1Z خود را پس از تست های دریایی موفقیت آمیز پذیرفت. پس از پنج سال تست دیگر، آمادگی عملیاتی این هلیکوپتر جدید به طور رسمی اعلام شد.

تا اکتبر ۲۰۲۰، تفنگداران دریایی ایالات متحده آخرین سوپر کبراهای خود را از سرویس خارج کردند. این امر AH-1Z را به عنصر کلیدی نیروی عملیاتی عنصر رزمی هوانوردی (ACE) تبدیل کرد. این گروه حول محور پشتیبانی از تفنگداران دریایی در تمام مراحل عملیات رزمی از جمله حمله زمینی و هوایی، پشتیبانی تهاجمی و شناسایی فعالیت دارد.

AH-1Z به دلیل موقعیت منحصر به فرد خود به عنوان یک هلیکوپتر تهاجمی دریایی در میان تفنگداران دریایی ایالات متحده بسیار محبوب شده است. این هلیکوپتر برای مقاومت در برابر محیط های دریایی خشن و کمک به ماموریت ها در هنگام زمینگیر شدن هلیکوپترهای دیگر ساخته شده است. چنین عملکردی برای هلیکوپترهای مستقر روی ناوهای هواپیمابر ضروری است.

AH-1Z جایگاه خاصی در نیروی تفنگداران دریایی ایالات متحده پیدا کرده است. با این حال، این جایگاه هنوز تضمین شده نیست. بحث ها در مورد کاهش بودجه این هلیکوپتر تهاجمی به منظور ایجاد فضا برای سایر توانمندی ها ادامه دارد. برخی از AH-1Z ها در حال حاضر به عنوان بخشی از تلاش های بازسازی به انبارهای طولانی مدت رفته اند. با ادامه این بحث ها و سفارش بیش از ۵۰۰ فروند از این هلیکوپتر توسط نیروهای مسلح ایالات متحده در سال ۲۰۲۴، جایگاه Viper در نیروهای تفنگدار دریایی ایالات متحده طی چند سال آینده همچنان نامشخص است.

وایپرها در بحرین

در ۲۰ فوریه ۲۰۲۱، بل اعلام کرد که برنامه فروش ۱۲ فروند هلیکوپتر AH-1Z به بحرین را تکمیل کرده است. آخرین تحویل ها تا سال ۲۰۲۳ انجام شد. در آوریل ۲۰۱۸ اعلامیه ای از سوی آژانس همکاری امنیتی دفاعی ایالات متحده مبنی بر تایید وزارت خارجه ایالات متحده برای فروش این هلی کوپترها به بحرین منتشر شده بود.

کل سفارش بحرین شامل ۱۲ فروند هلیکوپتر، ۲۶ موتور و طیف وسیعی از تسلیحات با هزینه ۹۱۱.۴ میلیون دلار بود. مایک دسلات، معاون و مدیر برنامه H-1 در بل، به Key Aero گفت: “به عنوان یک رهبر در منطقه، توانایی های دفاعی بحرین با فناوری های پیشرفته Viper بیشتر تقویت خواهد شد.”

اگرچه کل سفارش برای بحرین در حال حاضر تکمیل شده است، بل قرار است به همکاری با این کشور ادامه دهد تا اطمینان حاصل شود که ناوگان وایپرهای بحرین آمادگی رزمی خود را حفظ می کند. مهندسان این شرکت بازرسی های پس از انتقال و مونتاژ مجدد را انجام دادند تا هلیکوپترها با پیکربندی وعده داده شده خود مطابقت داشته باشند. این شرکت همچنین به کار خود برای پشتیبانی از چرخه حیات این هلیکوپترها ادامه خواهد داد.

وایپرهای جمهوری چک

مانند بسیاری از کشورها پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، جمهوری چک با هواگردهای قدیمی دوران شوروی مشکل داشت. هلیکوپترهای Mil Mi-24 آنها (معروف به Hind در ناتو) برای اولین بار در دهه ۷۰ توسعه یافته و سال ها بود که دیگر منسوخ شده بود. بدین ترتیب بود که چک در سال ۲۱۶ به خرید هلیکوپترهای وایپر برای جایگزینی Hind های خود ابراز علاقه کرده و خرید ۴ فروند AH-1Z را در سال ۲۰۱۹ برای نیروی هوایی خود نهایی کرد.

اولین هلیکوپتر Viper جمهوری چک اولین پرواز خود را در می ۲۰۲۳ انجام داد. متخصصان دفاعی چک ابراز امیدواری کرده اند که وایپرها قابلیت های جدیدی را برای نیروی هوایی چک به ارمغان بیاورند و آن را به یک نیروی رزمی مدرن قرن بیست و یکمی تبدیل کنند.

در مارس ۲۰۲۲، جانا چرنوچووا، وزیر دفاع چک، از تمایل این کشور به خرید هلیکوپترهای بیشتری کرد. او علاقه کشورش به این خرید را به نگرانی های دفاعی پس از حمله روسیه به اوکراین نسبت داد.

ایالات متحده همچنین قصد دارد، به منظور قدردانی از کمک آنها به اوکراین در طی جنگ با روسیه، ۸ فروند هلیکوپتر دست دوم دیگر را به صورت رایگان در اختیار جمهوری چک قرار دهد. این قرارداد شامل ۲ فروند UH-1Y Venom و ۶ فروند AH-1Z Vipers خواهد بود.

معاملاتی برای هلیکوپترهای وایپر که از هم پاشید

گاهی اوقات، بل برای تبلیغ Viper های خود در برابر هلیکوپترهای معاصر دیگر با مشکل مواجه بوده است. به عنوان مثال، کره جنوبی در اوایل دهه ۲۰۱۰ شروع به تحقیق برای خرید هلیکوپترهای تهاجمی جدید کرد. آنها AH-1Z را با آپاچی و TAI/ T-129 ATAK ساخت AgustaWestland مقایسه کردند. از بخت بد بل، کره جنوبی آپاچی را انتخاب کرد.

توافق با پاکستان بسیار به تکمیل نزدیک‌تر شده بود. در آوریل ۲۰۱۵، وزارت امور خارجه ایالات متحده فروش ۱۵ فروند هلیکوپتر Viper همراه با موشک Hellfire به ارزش ۹۵۲ میلیون دلار به پاکستان را تصویب کرد. قرار بود ۹ فروند هلیکوپتر وایپر تا سپتامبر ۲۰۱۸ به پاکستان تحویل داده شود. با این حال، این سفارش در ماه مه ۲۰۱۹ در بحبوحه افزایش تنش بین ایالات متحده و پاکستان متوقف شد. ۹ فروند AH-1Z سفارشی پاکستان ساخته شده است اما در انبار منتظر می مانند تا این تنش کاهش یابد.

سفارشات آینده هلیکوپتر Viper

یکی دیگر از کشورهای اروپایی که به دنبال نوسازی ناوگان هلیکوپترهای خود است، اسلواکی است. آنها در حال حاضر ناوگانی متشکل از ۹ فروند هلیکوپتر UH-60 Black Hawk را در اختیار داشته، اما فاقد هلیکوپترهای تهاجمی مدرن هستند. همچنین ایالات متحده به دنبال جایگزینی مدرن برای هلیکوپترهای بلک هاوک خود است. ایالات متحده گزینه هایی برای خرید ۱۲ فروند AH-1Z Viper یا ۱۲ فروند UH-60 Black Hawk تازه ارتقا یافته را پیشنهاد داده است.

این جدیدترین فروش بالقوه Viper پس از پیشنهاد ارائه شده به اسلواکی در ژوئیه ۲۰۲۳ برای فروش ۱۲ فروند Viper به ​​ارزش ۶۰۰ میلیون دلار است، افزایشی باورنکردنی نسبت به پیشنهاد اولیه ۳۴۰ میلیون دلاریکه قبلا ارائه شده بود. این بدان معنا نیست که این پیشنهاد به شکلی خاص بالاست. در عوض، پیشنهاد قبلی بسیار کم بود زیرا قرارداد با پاکستان به دلیل نگرانی‌های امنیتی از دست رفته و بل وایپرهای مازادی داشت که باید می فروخت.

طیفی از کشورهای دیگر نیز در حال حاضر در حال مذاکره برای خرید این هلیکوپتر هستند. استرالیا به دنبال جایگزینی برای هلیکوپترهای Eurocopter Tiger، یکی از گران ترین هلیکوپترهای تهاجمی جهان، است. لهستان یک توافقنامه با بل امضا کرده است، اما سفارش های این کشور، پس از حمله روسیه به اوکراین، برای انجام یک تحقیق امنیتی به تعویق افتاده است.

سرانجام، بل مجوز دولت برای فروش ۱ میلیارد دلار هلیکوپتر Viper و تجهیزات به نیجریه را دریافت کرد. هرگونه معامله با نیجریه تا آوریل ۲۰۲۲ به دلیل نگرانی های حقوق بشر مسدود شده بود. دیدن اینکه این معاملات چگونه پیش رفته و کدام کشورها می توانند در سال های آینده به هلیکوپتر AH-1Z Viper دسترسی داشته باشند، بسیار جذاب خواهد بود.