نیروی هوایی سلطنتی عربستان (RSAF) یک متحد حیاتی برای ایالات متحده و سایر اتحادهای چند ملیتی است که در خاورمیانه فعالیت می کنند. سعودی ها یک ساختار نظامی منحصر به فرد متمرکز بر هوانوردی نظامی با نیرویی تماماً داوطلب دارند که متشکل از بسیاری از اعضای خانواده سلطنتی (شاهزاده ها) و سایر اعضای عالی رتبه جامعه سعودی است. با توجه به موقعیت استراتژیک سعودی، ارتش ایالات متحده در سال های گذشته برای حمایت از نیروهای اعزامی خود به شدت در تاسیسات هوایی مشترک سرمایه گذاری کرده است. زیرساخت‌های تعمیر و نگهداری و فناوری هوانوردی که مشترکاً اداره می‌شوند، از بهترین‌ها در جهان هستند، با یک سری تجهیزات و خدمات که عمدتاً تنها در داخل خاک ایالات متحده در دسترس هستند.
نیروی هوایی عربستان ناوگان بزرگی از جنگنده F-15 SA Eagle، نسخه صادراتی ویژه عربستان برای دفاع هوایی ساخت بوئینگ و هواپیمای ترابری C-130H Hercules ساخت لاکهید مارتین برای ماموریت های حمل و نقل هوایی در اختیار دارد. عربستان سعودی برای پشتیبانی از خلبانان جنگنده های تهاجمی خود و همچنین ماموریت های متحدین در منطقه، هواپیمای آواکس E-3 Sentry ساخت بوئینگ را نیز در اختیار دارد. E-3 Sentry بر اساس یک بوئینگ ۷۰۷، اولین جت بال بزرگی است که از درهای این کارخانه بیرون آمد، هواپیمایی با یک آرایه راداری عظیم برای سیستم هشدار و کنترل هوابرد خود (AWACS). سعودی ها یکی از معدود اپراتورهای این دارایی هوایی بسیار محافظت شده هستند، در حالی که فهرست کوتاه دارندگان این هواپیمای آواکس تنها به ایالات متحده، عربستان سعودی، فرانسه، ناتو و اکنون شیلی می شود که هواپیماهای E-3 Sentry بازنشسته بریتانیا را در سال ۲۰۲۱ خریداری کرد.
اگرچه این جت‌های بال بزرگ قدرتمند هنوز هم نیرویی هستند که می‌توان روی آنها حساب کرد، اما دارند پیر می شوند. بنابراین، در حالی که هواپیمای ملقب به “چشم در آسمان” عربستان سعودی رفته رفته سن خود را نشان می دهد، آینده برای آن چگونه به نظر می رسد؟
ویژگی تعیین کننده برای اکثر هواپیماهای AEW و AWACS یک گنبد راداری بزرگ و چرخان است که قادر به نظارت دوربرد، در تمام ارتفاعات و ردیابی هدف است. رادار پیشرفته E-3 با سیستم قابلیت های شناسایی دوست یا دشمن (IFF) برای رهگیری، شناسایی و ردیابی هواپیماهای دوست و متخاصم – حتی در ارتفاعات پایین – یکپارچه شده است. E-3 Sentry ممکن است در مقایسه با هواپیماهای جدیدتر E-2D Hawkeye ساخت نورثروپ گرومن یا E-7 Wedgetail ساخت بوئینگ پلتفرم قدیمی‌تری باشد. با این حال، سن فقط یک عدد است و E-3 همچنان نقش ارزشمندی در دکترین جنگ هوایی استراتژی نظامی ایالات متحده و عربستان دارد.
E-3 از طریق بهبود بهبود مدیریت میدان نبرد، کنترل تسلیحات و هشدار اولیه، از عملیات هوا به هوا و هوا به زمین پشتیبانی می کند و اطمینان می دهد که فرماندهان کنترل نبرد هوایی را به دست آورده و حفظ می کنند. سیستم‌های ماموریت روی این هواپیما، داده‌های بی‌درنگ موقعیت‌های دشمن و دوستان را به خدمه هواپیما و سپس به واحدها و فرماندهان دیگر در مکان‌های دوردست و مراکز فرماندهی در سراسر فضای نبرد می‌رسانند. E-3 Sentry با توانایی واکنش سریع به نقاط حساس میدان نبرد و پشتیبانی از استقرار نیروهای چند ملیتی، یک دارایی کلیدی برای هماهنگی عملیات نظامی در سناریوهای بالقوه متعدد است.
هواپیمای عربستان سعودی با لقب «چشم در آسمان»
E-3 Sentry، نقش مهمی در تقویت ساختار نظامی ایالات متحده در منطقه خلیج فارس ایفا کرده است. در سال ۱۹۷۹، ایالات متحده تمرینات نظامی را در عربستان سعودی با آواکس های آمریکایی و در همکاری با هواپیماهای آواکس سعودی ترتیب داد. سپس، پس از آغاز تهاجم عراق به ایران در سال ۱۹۸۰، ایالات متحده چهار آواکس را به عربستان سعودی اعزام کرد، جایی که آنها تحت فرماندهی آمریکا عمل می کردند. در سال ۱۹۸۱، دولت ریگان پیشنهاد فروش پنج آواکس را به سعودی‌ها داد که پنجمین و آخرین آن ها در سال ۱۹۸۷ تحویل شد و ناوگان جهانی این هواپیمای ویژه جمع آوری اطلاعات را به ۵۷ فروند رساند.
زمانی که آواکس ها را در خارج از کشور بازاریابی می کرد، پنتاگون معمولاً آنها را به عنوان پلتفرم های دفاعی بسیار پیشرفته تبلیغ می کرد. با این حال، در ابتدا، AWACS توسط نیروی هوایی ایالات متحده به عنوان یک دارایی تهاجمی به کنگره معرفی شد تا با شناسایی و تعیین اهداف برای هماهنگ کردن حملات جنگنده ها، علاوه بر ارائه قابلیت هشدار اولیه در مورد حملات خصمانه، کارآیی نیروهای دیگر را افزایش دهد. E-3 Sentry برد راداری تقریباً ۵۶۰ تا ۶۴۰ کیلومتری دارد. آنها به طور مداوم به اطلاعات میدانی نبرد در طول درگیری در عراق و افغانستان که چندین دهه به طول انجامید، کمک کرده اند که با داده های بدست آمده از ماهواره های اطلاعاتی تکمیل شده است.
در عربستان سعودی، آواکس هسته اصلی یک ساختاذ دفاعی منطقه ای گسترده و یکپارچه است که دارایی های ذاتی نیروی هوایی عربستان و ایالات متحده و دیگر نیروهای هوایی متحد را شامل می شود. همچنین آواکس‌های مستقر در عربستان سعودی از طریق شبکه داده Link-16 به‌صورت دیجیتالی به کشتی‌های نیروی دریایی آمریکا در خلیج فارس متصل می‌شوند، کشتی هایی که شامل ناوهای هواپیمابر، ناوچه‌ها، رزمناوها و ناوشکن‌ها می‌شود.
تکنولوژی هواپیمای Sentry
نیروی هوایی سلطنتی عربستان در سال ۱۹۸۳ پنج هواپیمای E-3A خریداری کرد. در سال ۲۰۰۴، تغییراتی برای تبدیل هواپیماهای سوخت رسان KE-3A به هواپیماهای جمع آوری اطلاعات الکترونیکی RE-3 آغاز شد.
بال شماره ۶ نیروی هوایی سلطنتی عربستان (پایگاه هوایی شاهزاده سلطان – الخرج)
السرب الثامن عشر ( گردان شماره ۱۸)
اسکادران شماره ۱۹– RE-3A/B
اسکادران شماره ۲۳– KE-3A
برنامه های ارتقاء
برنامه ارتقای Block 30/35 از سال ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۱ اجرا شد و شامل ارتقاء قدرت پردازش کامپیوتری هواپیما، پیوندهای داده و ناوبری GPS بود. برنامه Block 40/45 در سال ۲۰۰۳ آغاز شد و شامل ارتقاء اقدامات پشتیبانی الکترونیکی هواپیما، مدیریت پیوند داده/طیف و سیستم های کامپیوتری مدیریت نبرد بود. برنامه نوسازی سیستم‌های کنترل و هشدار هوابرد E-3 نیروی هوایی سلطنتی عربستان (RAMP) یک کارزار عمده برای ارتقاء سیستم های کامپیوتری ماموریت و ارتقاء ارتباطات بود.
مشخصات E-3 ساخت بوئینگ:
موتور: چهار موتور توربوفن TF33-PW-100A ساخت پرت اند ویتنی
قدرت پیشرانه: ۲۱,۰۰۰ پوند (۹,۴۵۰ کیلوگرم) هر موتور
طول: ۴۴ متر
طول بالها: ۳۹.۷ متر
ارتفاع: ۱۲.۵ متر
رادار گردان: ۹.۱ متر شعاع، ۱.۸ متر ضخامت، قرار گرفته در ارتفاع ۳.۳۳ متری بدنه
سرعت: بهترین سرعت کروز ۵۷۶ کیلومتر در ساعت (ماخ ۰.۴۸)
سقف پرواز: بالای ۲۹,۰۰۰ فوت (۸,۷۸۸ متر)
حداکثر وزن برخاست: ۱۵۶,۱۵۰ کیلوگرم
استقامت پروازی: بیش از ۸ ساعت (بدون سوختگیری مجدد)
هزینه هر فروند: ۲۷۰ میلیون دلار (دلار سال مالی ۱۹۹۸ )
خدمه: چهار نفر خدمه پرواز، به علاوه خدمه ماموریت متشکل از ۱۳ تا ۱۹ متخصص (تعداد
خدمه ماموریت بسته به نوع ماموریت متفاوت است)
تاریخ استقرار: مارس ۱۹۷۷
سامی (SAMI)- صنایع نظامی عربستان سعودی
بخشی از تلاش عمده صنایع نظامی عربستان سعودی برای تقویت ظرفیت خود، ابتکار پادشاهی موسوم “چشم انداز عربستان سعودی ۲۰۳۰” است که در آن ۵۰ درصد از هزینه های نظامی کشور باید داخلی باشد. ادغام آنها با صنایع هوافضای السلام تقریباً کامل شده است و در آینده نزدیک اعلام رسمی آن قابل انتظار است. السلام که مقر آن در ریاض است، خدمات نگهداری، تعمیر و تعمیرات اساسی بسیاری از هواپیماها از جمله ناوگان F-15S/SA Eagle را ارائه می دهد. تاسیسات این شرکت در پایتخت عربستان می‌تواند هواپیماهای تجاری و نظامی را اداره کند، با سه آشیانه پهن پیکر با کنترل آب و هوا و زیرساخت‌های تخصصی با قابلیت‌های پشتیبانی قوی، از جمله تعمیرات کامپوزیتی.
توافق اخیر بین وزارت دفاع عربستان و بایکار ترکیه به SAMI اجازه می دهد تا سامانه هواپیمای بدون سرنشین دو موتوره توربوپراپ Bayraktar Akinci (UAS) را مونتاژ کند. مدیر عامل SAMI در جریان نمایشگاه هوایی دبی ۲۰۲۳ به خبرنگاران گفت: «ما بدنه هواپیمای آکینجی را خواهیم ساخت، تجهیزات آویونیک، کابل کشی و مهارها را برای ساخت این هواپیما در عربستان سعودی تولید خواهیم کرد.». در یکی دیگر از ادغام هایی بزرگ حوزه هوافضا، شرکت Advanced Electronics (AEC) در سال ۲۰۲۰ توسط SAMI خریداری شد و اکنون با نام SAMI Advanced Electronics شناخته می شود.
همین ماه گذشته، ژانویه ۲۰۲۵، کمپانی ایتالیایی ELT Group که در زمینه سیستم های الکترونیکی دفاعی فعالیت دارد (پیشرو جهانی در فناوری جنگ الکترونیک) یادداشت تفاهمی با SAMI-AEC امضا کرد:
«ELT Group با ایجاد یک حضور قابل اعتماد در عربستان سعودی، اکنون تلاش های خود را در مقیاس صنعتی از طریق این مشارکت با SAMI-AEC پیش می برد. … این همکاری امکان تحقق پروژه های فعلی و آتی را در عین تقویت قابلیت های دفاعی عربستان سعودی فراهم می کند.»
«روابط دیرینه ELT Group با عربستان سعودی با تأسیس Elttronica for Industry در عربستان سعودی بیشتر برجسته می‌شود: یک نهاد حقوقی سعودی که بر بومی‌سازی پشتیبانی لجستیکی و گسترش زنجیره ارزش دفاعی تمرکز دارد. این توافق بر تعهد ELT Group به حمایت از صنعت دفاعی پادشاهی تاکید دارد..».
دوره جدید
در سال ۲۰۲۵، ناوگان آواکس های نیروی هوایی عربستان سعودی برای نوسازی عمده سیستم های آویونیک و الکترونیکی خود، به رهبری شرکت عربستانی SAMI آماده می شود. این برنامه در داخل کشور در تاسیسات SAMI واقع در فرودگاه بین المللی ملک خالد در ریاض اجرا خواهد شد. SAMI یک شرکت دولتی با سابقه طولانی کار بر روی طراحی هواپیماهای ایالات متحده و سایر کشورهای غربی است، کارکنان آن دارای تخصص فراوانی هستند که در طول چهار دهه اخیر همکاری دفاعی به دست آمده است.
طبق گزارش Janes.com در سال ۲۰۲۱، «این قرارداد امکان تولید، آموزش، نصب و بررسی را فراهم می کند تا ناوگان E-3 AWACS نیروی هوایی سلطنتی عربستان را با نیروی هوایی ایالات متحده سازگار نگه دارد و از نظر عملکردی تا پایان عمر مورد انتظار آن در سال ۲۰۴۰ کارآمد بماند».
اسعد الجمویی، رئیس بوئینگ عربستان سعودی، خاطرنشان می کند: «نیروی هوایی سلطنتی عربستان سعودی همیشه به دنبال بهبود آمادگی ماموریتی است و آواکس ناوگان پیری است». بوئینگ همچنین اعلام کرده است که قصد دارد آخرین نسخه F-15 Eagle با نام F-15EX را به عنوان جانشین پیشرفته F-15SA های عربستان سعودی عرضه کند.
در میان سیستم‌های جدید در این ارتقای پیش‌بینی‌شده، کابین خلبان شیشه‌ای کامل با نرم‌افزار کاملاً جدید در حال توسعه توسط iAccess Technologies در ایالات متحده است. این برنامه به طور قابل توجهی هواپیماها را با هزینه بسیار کمتری نسبت به استفاده از امکانات بوئینگ مدرن می کند. این کارازارهای مدرن‌سازی به آواکس های عربستانی عمر طولانی‌تری می‌دهد و سیستم‌های قدیمی را وارد قرن بیست و یکم می‌کند، که انتخابی بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر از خرید یک هواپیمای جدید مانند E-7 Wedgetail بسیار گران‌قیمت است.
بدون نظر