بزرگترین نبرد تن به تن هوایی دنیای مدرن بین ۱۰۰ جنگنده هندی و پاکستانی 

بیش از ۱۰۰ جنگنده هندی و پاکستانی در یک نبرد هوایی سهمگین به مقابله با یکدیگر رفتند؛ نبردی که از آن به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین درگیری‌های هوایی پس از جنگ جهانی دوم یاد می‌شود. این نبرد هوایی که حدود یک ساعت به طول انجامید، روز چهارشنبه رخ داد و برای اولین بار بود که تسلیحات پیشرفته ساخت چین و غرب را به صورت مستقیم مقابل یکدیگر قرار می‌داد.

بنا به گزارش سی‌ان‌ان، در این درگیری شدید، بیش از ۱۲۵ جنگنده از هر دو طرف وارد عمل شدند و هر کدام از داخل حریم هوایی خود، موشک‌های دوربردی به سمت دیگری شلیک کردند. مقامات پاکستانی مدعی شدند که با استفاده از موشک‌های چینی PL-15، پنج جنگنده هندی را منهدم کرده‌اند؛ اگرچه دهلی‌نو تاکنون هیچ‌گونه تلفاتی را تأیید نکرده است.

سلمان علی بتانی، کارشناس روابط بین‌الملل در دانشگاه قائد اعظم اسلام‌آباد، در خصوص این موضوع به سی‌ان‌ان می‌گوید: «این نبرد اکنون به‌عنوان شدیدترین درگیری هوایی بین دو کشور مجهز به سلاح هسته‌ای شناخته می‌شود… این درگیری به عنوان یک نقطه عطف در به‌کارگیری عملیاتی سامانه‌های پیشرفته ساخت چین به‌شمار می‌رود».

مقایسه قدرت نظامی هند و پاکستان؛ کدام یک از این دو همسایه قوی‌تر است؟

در صورتی که خبر این نبرد به تائید رسمی برسد، می‌تواند هر گونه نبرد هوایی دیگری که در دهه‌های اخیر رخ داده را تحت‌الشعاع قرار داده و قدرت نظامی دو همسایه مجهز به سلاح هسته‌ای را به نمایش بگذارد. ناگفته نماند که هر دو کشور، اکنون به پیشرفته‌ترین هواپیماهای جنگی جهان مسلح هستند.

طبق گزارش‌ها، پاکستان جنگنده‌های J-10C خود (ساخت چین) را به میدان نبرد فرستاده و ادعا کرده که این کشور موفق به سرنگونی جنگنده‌های رافال هندی شده است؛ این ادعا در حالی است که خلبانان هندی به طور مکرر، اهداف مورد نظر خود را مورد حمله قرار داده‌اند.

هیچ‌یک از طرفین وارد حریم هوایی یکدیگر نشدند و ظاهراً این اقدام برای جلوگیری از تکرار حادثه‌ی ۲۰۱۹ که در آن یک خلبان هندی دستگیر و در تلویزیون پاکستان به نمایش درآمد، صورت گرفته است. با این حال، این درگیری تنها بخش کوچکی از تنش‌های فزاینده‌ای محسوب می‌شود که پس از کشتار در شهر تفرجگاهی پاهالگام هند آغاز شد؛ اتفاقی که در ماه گذشته رخ داد و در آن ۲۶ غیرنظامی به ضرب گلوله جان خود را از دست دادند.

هند، پاکستان را مسئول این حمله می‌داند، اگرچه اسلام‌آباد این اتهام را رد کرده است. در واکنش به این حمله، هند روز چهارشنبه عملیات سندور را آغاز نمود و ۹ هدف را در سراسر پاکستان و کشمیر که تحت کنترل پاکستان بود، هدف حملات خود قرار داد.

مناقشه «کشمیر»؛ سیر تاریخی دعوای هند و پاکستان بر سر منطقه عمدتاً مسلمان نشین

در میان این اهداف، مقر گروه تروریستی جیش محمد (JeM) نیز مورد هدف قرار گرفت؛ هند ادعا کرده که در این حمله، عبدالروف ازهار، فرمانده ارشد این گروه و فردی که در بریدن سر دانیل پرل، خبرنگار وال استریت ژورنال در سال ۲۰۰۲ نقش داشته، نیز کشته شده است.

زلمی خلیل‌زاد، فرستاده ویژه پیشین آمریکا، در این رابطه می‌گوید: «هند تروریست بی‌رحم عبدالروف ازهار را به قتل رسانده، فردی که به یاد داریم در سال ۲۰۰۲، سر دانیل پرل خبرنگار وال استریت ژورنال را به‌طور بی‌رحمانه‌ای از بدنش جدا کرد… عدالت اجرا شده». البته این اظهارات در حالی است که پاکستان هنوز مرگ عبدالروف ازهار را تأیید نکرده.

هند نیز در همین راستا، پاکستان را متهم کرد که در حملات هوایی‌اش از هواپیماهای مسافربری به عنوان سپر خود استفاده کرده است. ویومیکا سینگ، فرمانده بال هوایی، ادعا می‌کند: «پاکستان بدون هیچ دلیلی، یک عملیات هوایی علیه خاک هند انجام داده و با استفاده از پهپادها و موشک‌های خود، به مناطق مختلفی حمله کرده است… اما پاکستان حریم هوایی غیرنظامی خود را باز گذاشته تا پروازهای مسافربری به‌عنوان سپری در برابر هرگونه اقدام تلافی‌جویانه عمل کنند».

مقامات هندی همچنین اعلام کردند که چندین حمله پهپادی از سوی پاکستان در شب گذشته را خنثی کرده‌اند. همزمان، صدای انفجاری در منطقه جامو گزارش شد و آژیر حمله هوایی در چندین شهر به صدا درآمد. ارتش پاکستان ادعا کرده که در پی این حملات، حدود ۵۰ سرباز هندی کشته شده‌اند.

شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، با اعلام یک اقدام تلافی‌جویانه می‌گوید: «من قول می‌دهم که برای هر قطره خون این قربانیان انتقام خواهیم گرفت». وزیر دفاع پاکستان نیز با اعلام یک هشدار هسته‌ای تهدیدآمیز می‌گوید: «در صورتی که اوضاع بدتر شود و جنگی پیش بیاید که در آن امکان استفاده از گزینه هسته‌ای از هر دو جناح وجود داشته باشد، مسئولیت آن بر عهده هند خواهد بود». هند نیز با یک پاسخ دیپلماتیک، پاکستان را به‌عنوان «مرکز تروریسم جهان» معرفی کرد.

ویکرام میسری، وزیر خارجه هند، می‌گوید: «نیازی به یادآوری نیست که بن لادن کجا پیدا شد». این درگیری هوایی نگرانی‌های زیادی در سطح جهانی به‌وجود آورده است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، نیز آمادگی خود را برای «هر گونه کمک» اعلام کرده؛ سر کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، نیز خواستار «گفت‌وگوی فوری» برای جلوگیری از هر گونه فاجعه احتمالی شده است.

مقایسه قدرت نظامی ایران و پاکستان؛ کدام قوی تر است؟

کریگ سینگلتون از بنیاد دفاع از دموکراسی‌ مستقر در آمریکا نیز می‌گوید: «این اتفاق دیگر یک درگیری دوجانبه محسوب نمی‌شود؛ بلکه نشان‌دهنده‌ چگونگی تاثیرگذاری صادرات دفاعی چین در تغییر معادلات بازدارندگی منطقه است». پکن که تأمین‌کننده اصلی تسلیحات پاکستان به حساب می‌آید، تاکنون سکوت اختیار کرده و صرفاً گفته که «با این وضعیت آشنا نیست».

سرهنگ فیلیپ اینگرام، فرمانده پیشین ارتش بریتانیا، پیشتر به روزنامه سان گفته بود: «مقامات اطلاعاتی غربی به‌ویژه بر آمادگی و انتقال ذخایر هسته‌ای در داخل پاکستان و هند تمرکز می‌کنند و وضعیت این ذخایر را تحت نظر خواهند داشت».

این درگیری هوایی اکنون با بزرگ‌ترین نبردهای هوایی تاریخ مانند نبرد بریتانیا، نبرد کورسک و نبرد المنصوره در سال ۱۹۷۳ مقایسه می‌شود. اما با توجه به اینکه هر دو طرف دارای ذخایر هسته‌ای هستند — هرکدام حدود ۱۷۰ کلاهک هسته‌ای برآورد می‌شود — ریسک‌های این درگیری را افزایش می‌دهند. کارشناسان هشدار داده‌اند که در صورت بروز جنگ هسته‌ای، ممکن است تا ۱۲۵ میلیون نفر کشته شوند.