اسرائیل در جریان یک عملیات مخفیانه در سوریه، هزاران سند و وسایل شخصی متعلق به معروف‌ترین جاسوس خود را بازگردانده است؛ اگرچه این چیزی نبود که خانواده‌اش انتظار آن را داشتند. روز یکشنبه، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، بخشی از ۲,۵۰۰ سند و مدرک مربوط به الی کوهن — جاسوسی که توانسته بود تا بالاترین سطوح سیاسی سوریه نفوذ کند — را به همسر او تحویل داد. این روز، مصادف با شصتمین سالگرد اعدام کوهن در میدان اصلی دمشق بود؛ با این حال، جسد او هنوز به اسرائیل بازگردانده نشده است.
اقلامی که اخیراً و به صورت مخفیانه به اسرائیل منتقل شده‌اند، شامل اسناد، فایل‌های صوتی، عکس‌ها و اشیایی هستند که پس از دستگیری الی کوهن در ژانویه ۱۹۶۵ توسط سرویس اطلاعاتی سوریه جمع‌آوری شده بودند. در میان آن‌ها، نامه‌هایی با دستخط خود کوهن به خانواده‌اش در اسرائیل، تصاویری از فعالیت‌هایش در دوران مأموریت مخفی در سوریه و وسایل شخصی‌اش که پس از دستگیری از خانه او ضبط شده بودند، دیده می‌شود.
چمدان‌های مربوط به این اقلام که به اسرائیل منتقل شدند، شامل پوشه‌های کهنه و فرسوده‌ای بودند که دست‌نویس‌هایی در آن‌ها قرار داشت؛ به علاوه، کلیدهای آپارتمانش در دمشق، گذرنامه‌ها و مدارک شناسایی جعلی، دستورالعمل‌هایی از سوی موساد برای تحت نظر گرفتن افراد و مکان‌های مشخص و همچنین مستنداتی از تمام تلاش‌های نادیا کوهن، همسر او، برای جلب حمایت رهبران جهان به‌منظور آزادی‌اش از زندان در این چمدان دیده می‌شد.
موفقیت الی کوهن در سوریه یکی از نخستین دستاوردهای بزرگ سازمان جاسوسی موساد به شمار می‌رود. اطلاعات فوق‌محرمانه‌ای که او به دست آورد، نقش مهمی در آمادگی اسرائیل برای پیروزی سریع در جنگ با اعراب در سال ۱۹۶۷ داشت. الی کوهن در اوایل دهه ۱۹۶۰ موفق شد با نفوذ در میان مقامات بلندپایه سیاسی و نظامی دشمن سرسخت وقت اسرائیل یعنی سوریه، به یکی از مشاوران ارشد وزیر دفاع این کشور تبدیل شود. او در پوشش یک تاجر سوری-آرژانتینی به نام امین ثابت فعالیت خود را آغاز نمود و با همین هویت جعلی، چندین سال در دمشق زندگی کرد.
اگرچه مأموریت اصلی الی کوهن گزارش‌دهی درباره تحولات نظامی و سیاسی سوریه بود، اما به او دستور داده شد تا درباره نازی‌های ساکن دمشق نیز اطلاعاتی به موساد ارائه دهد. در صدر فهرست اهداف موساد، افرادی همچون آلوئیس برونر – معاون سابق آدولف آیشمن – و فرد دیگری به نام فرانتس رادماخر قرار داشتند.
کوهن در سال ۱۹۶۲ تلاش کرد تا رادماخر را با بمبی که در قالب یک بسته پستی ارسال کرده بود، ترور کند. از فوریه همان سال، او به‌تدریج جایگاه خاصی در میان نخبگان سیاسی و نظامی سوریه پیدا کرد و هم‌زمان پیام‌های رمزنگاری‌شده‌ای را به اسرائیل می‌فرستاد. اما در سال ۱۹۶۵، هنگام ارسال اطلاعات به‌وسیله بیسیم به اسرائیل، شناسایی و دستگیر شد.
مأموران سازمان اطلاعات شوروی (کا.گ.ب) تجهیزات رادیویی پیشرفته‌ای را به خاورمیانه منتقل کردند که قابلیت شناسایی محل پخش مخفیانه امواج رادیویی را دارا بود. این تجهیزات موفق شد تا امواجی که از خانه الی کوهن مخابره می‌شد را ردیابی کند. نیروهای امنیتی پس از شکستن در خانه کوهن، او را دستگیر کردند.
در جریان بازجویی، کوهن به جاسوسی برای اسرائیل اعتراف کرد. سرانجام در ۱۸ مه ۱۹۶۵، کوهن در میدان مرکزی دمشق به دار آویخته شد. بدن کوهن که با شعارهای ضدصهیونیستی پوشانده شده بود، شش ساعت در این میدان آویزان ماند. در سال ۲۰۱۹، بازیگر بریتانیایی، ساشا بارون کوهن (که هیچ نسبت خانوادگی با الی کوهن ندارد) نقش او را در مینی‌سریال شش‌قسمتی جاسوس محصول نتفلیکس ایفا کرد.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، روز یکشنبه در اورشلیم به نادیا کوهن، همسر الی کوهن، گفت: «ما با همکاری موساد و دولت اسرائیل، عملیات ویژه‌ای انجام دادیم تا آرشیو او که ۶۰ سال در گاوصندوق‌های سازمان اطلاعات سوریه نگهداری می‌شد را به کشور بازگردانیم». پیش از مشاهده این اسناد و اشیاء، نادیا کوهن خطاب به نتانیاهو گفت که مهم‌ترین خواسته او بازگرداندن جسد همسرش به اسرائیل است. نتانیاهو نیز تأکید کرد که تلاش‌ها برای یافتن جسد الی کوهن همچنان ادامه دارد. هفته گذشته، اسرائیل مدعی شد جسد یکی از سربازان مفقود خود را، پس از بیش از چهار دهه، از سوریه بازگرداند. این اسرائیلی در جریان درگیری با نیروهای سوری در لبنان (سال ۱۹۸۲) کشته شده بود.
سربازان اسرائیلی در ژوئن ۱۹۸۲ در روستای سلطان یعقوب در لبنان، نزدیک مرز سوریه، با نیروهای سوری درگیر شدند. از آن زمان، زکریا بومل و دو سرباز دیگر به نام‌های زوی فلدمن و یهودا کاتز مفقود شده و گمان می‌رود که کشته شده باشند.
![پوشش زنده دیجیاتو: رویداد گوگل I/O 2025 [سهشنبه ساعت ۲۰:۰۰]](https://static.digiato.com/digiato/2025/05/25web-388x462.jpg)
![خلق ویدیوی آموزشی با هوش مصنوعی گوگل؛ Illuminate تولید محتوا را آسان میکند [تماشا کنید]](https://static.digiato.com/digiato/2025/05/googles-upcoming-sparks-feature-in-illuminate-1-388x462.jpg)
بدون نظر