
جت لی در طول دوران حرفهای برجستهاش، که شامل مجموعهای متنوع از فیلمهای رزمی میشود، نقش اصلی بسیاری از فرانچایزهای سینمایی را برعهده داشته است؛ گرچه برخی از آنها از دیدگاه انتقادی بهتر از بقیه عمل کردهاند. جت لی که با نام اصلی لی لیانجیه متولد شده، بهعنوان یکی از نمادهای ژانر رزمی در تاریخ سینما شناخته میشود؛ آن هم بهلطف کارنامه تحسینبرانگیزش که شامل ۴۰ سال مبارزه تنبهتن در سینما است.
لی در انواع مختلفی از سلاحهای سنتی ورزش کونگفو، و همچنین مبارزه با دستان خالی، مهارت دارد، و تسلطش بر سبکهای متنوع رزمی، او را به نقطه کانونی قدرتمند بسیاری از فیلمها تبدیل کرده است.

۱۵ فیلم برتر کارنامه هنری جت لی؛ از Shaolin Temple تا The Defender
بسیاری از مشهورترین فیلمهای جت لی، آثار مستقلی هستند – از فیلم نیمهزندگینامهای Fearless گرفته تا فیلم پرهیجان The Bodyguard in Beijing که در ایالات متحده با نام The Defender شناخته میشود. با این حال، او بارها نقش اصلی فیلمهایی را بر عهده داشته که به یک فرانچایز تبدیل شدهاند. شوربختانه، جت لی اغلب تنها در یک قسمت از چندگانههای سینمایی ظاهر میشود، اما نقشهای او بدون شک بهترین بخش بسیاری از این فرانچایزها هستند، و این باعث میشود بتوان با خیال راحت آنها را «فرانچایزهای جت لی» نامید، حتی اگر او فقط در یکسوم یک سهگانه حضور داشته باشد.

۵. دوگانه Tai Chi Master
همین که حتی ضعیفترین فرانچایزهای تحت هدایت جت لی هم آنقدر چیز برای لذت بردن دارند، خود گویای خیلی چیزهاست. فیلم Tai Chi Master از توانمندی های متنوع جت لی در سبکهای مختلف رزمی بهره میبرد، و او را در نقش ژانگ گوانبائو به کار می گیرد؛ یک تائوئیست مشهور و فردی که گفته میشود خالق هنر رزمی تایچی بوده است. این فیلم به ریشههای تایچی میپردازد، در حالیکه گوانبائو وارد مسیری تراژیک از «رفیق تا دشمن» با دوست نزدیکش، تیانبائو میشود؛ یک رزمیکار جاهطلب و تشنه قدرت که میخواهد به هر قیمتی در ارتش ارتقاء یابد.
فیلم اورجینال استاد تایچی یکی از آثار قابلقبول در کارنامه جت لی محسوب میشود. در حالیکه تایچی بیشتر به عنوان یک تمرین آرام و ملایم که سالمندان در پارکها انجام میدهند شناخته میشود، لی آن را به قدرتمندترین سبک مبارزه تبدیل میکند. متأسفانه، دنباله این فیلم به نام Tai Chi Boxer با جایگزینی جت لی با جکی وو دچار افت شده و بیشتر به یک کمدی رمانتیک تبدیل میشود. بوکسور تایچی بههیچوجه فیلم بدی نیست، اما به اندازهای غیرضروری بود که میانگین کیفی این دوگانه را تا حد زیادی پایین آورد و آن را در سطحی پایین تر از استاندارد بهترین آثار لی قرار میدهد.

۴. سهگانه Shaolin Temple
فیلم Shaolin Temple محصول ۱۹۸۲، اغلب یکی از بزرگترین دستاوردهای جت لی محسوب میشود و در بسیاری جهات فیلمی پیشگامانه بوده است؛ از جمله اینکه یکی از نخستین پروژههای مشترک بزرگ بین هنگکنگ و چین بوده و همچنین یکی از اولین فیلمهای کونگفو شائولینی که واقعاً در یک معبد شائولین واقعی فیلمبرداری شده است. با این حال، شاید مهمترین «اولین» آن، این باشد که در واقع نخستین نقشآفرینی سینمایی جت لی بوده است؛ جاییکه این رزمی کار مشهور در نقش یک شورشی سابق بازی میکند که به راهب شائولین تبدیل شده و در تقابل با تعهدات جدیدش تلاش میکند تعادل اخلاقی خود را حفظ کند.
فیلم رزمی معبد شائولین هنوز هم یکی از بهترین فیلمهای لی است، هرچند بی تجربه بودن او به عنوان بازیگر (نه به عنوان رزمیکار) در برخی صحنهها دیده میشود. جت لی در دنباله این فیلم، یعنی Shaolin Temple 2: Kids from Shaolin نیز حضور داشت، اما بهطرز گیجکنندهای در نقش شخصیتی جدید. این فیلم فقط در نام دنبالهای بر فیلم اول است، و هیچ اشتراکی با آن ندارد جز اینکه در معبد شائولین روایت می شود. داستان این دنباله سادهتر، کودکانهتر و درباره خانوادههای رقیبی است که در برابر راهزنان متحد میشوند.
سومین فیلم این فرانچایز به نام، Martial Art of Shaolin، در سال ۱۹۸۶ منتشر شد و با بازی دوباره جت لی در نقش شخصیتی جدید، سهگانه را کامل کرد. این فیلم دارای داستانی بسیار جذاب تر است که در آن لی در نقش یک راهب شورشی ظاهر میشود که در خفا قصد دارد حاکمی ستمگر را که خانوادهاش را کشته، به قتل برساند. هر قسمت از این سهگانه بهتنهایی اثری مستقل محسوب میشود، اما در کنار هم حس یک مجموعه منسجم را منتقل نمیکنند. با اینکه معبد شائولین از لی یک ستاره ساخت، اما هنوز هم لحظاتی از بی تجربگی در دنیای بازیگری در آن دیده میشود.

۳. سری فیلمهای Fist of Legend
بازسازی فیلم محبوب Fist of Fury محصول ۱۹۷۲ با بازی بروس لی برای هر ستاره هنرهای رزمی، حتی بااعتمادبهنفسترینشان، کاری دشوار است، اما جت لی به شکلی شگفتانگیز از پس آن برآمده است. او در Fist of Legend نقش چن ژن، شخصیت معروف بروس لی را بازی میکند؛ مبارزی خشمگین که تجسم فلسفه و مهارتهای لی است. اینجا نیز، چن برای انتقام از مرگ استادش که توسط یک کاراتهکار ژاپنی به قتل رسیده، به مبارزه برمیخیزد. مشت افسانهای اقتباسی شایسته از این داستان نمادین است و به اندازه کافی سبک خود را دارد تا بهعنوان یکی از بهترین فیلمهای جت لی شناخته شود.
جالب اینجاست که مشت افسانهای در واقع دنباله غیررسمیای با نام Fist of Legend 2: Iron Bodyguard دارد؛ فیلمی عجیب که تنها برای کسب درآمد از شهرت نام فیلم اول ساخته شده است.
نکته جالب اینکه این فیلم بازیگری در خود دارد که خود را جای جت لی جا زده (در برخی تیتراژها با نام «جت لِه» ظاهر شده) که با بدل ژان کلود ون دام مبارزه میکند. این فیلم اسفبار، عمدتاً از تصاویر بازیافتی فیلم The Bodyguard محصول ۱۹۷۴ تشکیل شده و بهتنهایی اعتبار Fist of Legend را پایین میآورد و این «سری فیلم» را در میانه میراث سینمایی جت لی قرار میدهد.

۲. دوگانه Fong Sai-yuk
یکی دیگر از فیلمهای محبوب و شناختهشده جت لی، Fong Sai-yuk یا افسانه فونگ سای یوک است؛ یک شاهکار برنده جایزه که ثابت کرد شهرت جت لی در دهههای آینده نیز ادامه خواهد داشت. او در این فیلم که با نام افسانه نیز شناخته می شود نقش فونگ ساییوک، قهرمان عامهپسند و افسانهای هنرهای رزمی چین را بازی میکند که گفته میشود پایهگذار سبک قدرتمند هونگگای در کونگفو بوده است. این فیلم دارای برخی از بهترین لحظات کمدی در دوران حرفه ای جت لی است؛ با موقعیتهای طنزآمیز، هویتهای اشتباهی، و ترکیب آن با صحنههای نبرد رزمی نفسگیر، که در پرده آخر ناگهان تبدیل به یک تریلر سیاسی میشود.
Fong Sai-yuk II این خط داستانی سیاسی را گسترش میدهد؛ جاییکه فونگ و مادرش بهطور رسمی به انجمن جامعه گل سرخ میپیوندند تا به سرنگونی دودمان چینگ کمک کنند.
این دنباله، پیچیدگیهای سیاسی را دوچندان کرده و در برخی لحظات حتی از فیلم اول نیز در زمینه اکشن پیشی میگیرد؛ جاییکه جت لی با یک رونین مرموز ژاپنی و گروهی از دشمنان مبارزه میکند.
هر دو فیلم Fong Sai-yuk شاید کمی شلوغ و پراکنده باشند، اما جذابیت خاص خود را دارند – و از همه مهمتر، احتمالاً بهترین صحنههای مبارزه جت لی را در خود جای دادهاند.

۱. سری فیلمهای Once Upon a Time in China
به عنوان تنها فرانچایز جت لی که فراتر از سه فیلم گسترش یافت، قسمت اول Once Upon a Time in China همچنان بهدرستی به عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای سینمایی جت لی شناخته میشود. لی در اینجا نیز نقش یک قهرمان عامی چینی را ایفا میکند؛ وونگ فیهونگ، شخصیتی که در بسیاری فیلمهای مهم دیگر نیز ظاهر شده است، مانند دوگانه Drunken Master با بازی جکی چان. در روزی روزگاری در چین، وونگ فیهونگ باید از مدرسه و درمانگاه خود در برابر گنگسترها محافظت کند، در حالیکه با احساسات خود نسبت به دختر برادر ناتنی پدرش مواجه میشود.
با ترکیب داستانی انسانی و احساسی با جذابیت حرکات آکروباتیک و صحنههای رزمی، روزی روزگاری در چین نهتنها یکی از بهترین آثار جت لی، بلکه یکی از مهمترین و بهترین فیلمهای کونگفویی در تمام دوران محسوب میشود. فرانچایزی که بعد از فیلم اول شکل گرفت به طرز باورنکردنیای موفق باقی ماند، حتی اگر خود جت لی در قسمتهای چهارم و پنجم حضور نداشته باشد. با چنین شروعی قدرتمند و میراثی پایدار در قالب پنج فیلم دیگر، مجموعه روزی روزگاری در چین بیتردید بهترین فرانچایز جت لی به حساب میآید.
بدون نظر