بررسی حقوقی پرونده الهام معین، طراح لباس سریال تاسیان، نشان می‌دهد که او به‌دلیل انتشار تصاویری از شخصیت‌های این مجموعه در اینستاگرامش، با اتهام و در نهایت صدور حکم محکومیت روبه‌رو شده است. این در حالی است که داستان سریال در سال‌های منتهی به انقلاب ۵۷ روایت می‌شود؛ موضوعی که این پرسش را ایجاد کرده: آیا بازنمایی پوشش‌های دوره پهلوی در آثار نمایشی می‌تواند مصداق جرم تلقی شود؟ به‌نظر می‌رسد که پرداختن به بخشی از تاریخ معاصر در قاب هنر، همچنان با موانع جدی روبه‌رو است.
وحید آگاه، وکیل دادگستری، در همین زمینه به خبرآنلاین می‌گوید: «نخست اینکه محتویات و آثار مبتذل به آثاری اطلاق می‌گردد که دارای صحنه‌ها و صور قبیحه باشد… دیگر اینکه محتویات مستهجن به تصویر، صوت یا متن واقعی یا غیرواقعی یا متنی اطلاق می‌شود که بیانگر برهنگی کامل زن یا مرد یا اندام تناسلی یا آمیزش یا عمل جنسی انسان است… ارتکاب اعمال مورد اشاره در خصوص محتویات مستهجن حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی یا هر دو مجازات را در پی خواهد داشت. در خصوص محتویات مبتذل نیز موجب محکومیت به حداقل یکی از مجازات‌های فوق می‌شود. دقت کنید لباس این شخصیت‌ها در پست‌های منتشر شده عینا مطابق چیزی است که در سریال دیده می‌شود.»
وی همچنین افزود: «چطور سریال، موفق به اخذ مجوز تولید و پخش شده، اما انتشار تصاویر آن در قالب پست‌های اینستاگرامی اتهام تولید، ارسال، توزیع و انتشار آثار مستهجن و مبتذل را در پی آورده است؟ ما این تناقض را چگونه می‌توانیم برای خود حلاجی کنیم؟ آن هم در وضعیتی که وقتی سازندگان سریال با چنین اتهامی مواجه نشده‌اند، به طریق اولی طراح لباس آن نیز نباید به چنین اتهامی متهم شود.»
این وکیل دادگستری در ادامه می‌گوید: «در حالی که حوادث سریال در سال‌های منتهی به انقلاب رخ می‌دهد نمی‌توان انتظار طراحی لباس دیگری جز این، از طراح آن داشت. مگر اینکه گفته شود از طراح لباس انتظار می‌رفته که لباس شخصیت‌ها در مقطع زمانی پیش از انقلاب را بر مبنای پوشش مصوب پس از انقلاب طراحی کند! این‌جاست که باید پرسید در این صورت، باورپذیری نمایشی کجا می‌رود؟ ضمن اینکه پیام حکم صادره ظاهرا این است که باید بخشی از تاریخ ایران را از هنرهای نمایشی حذف کرد. به عبارت دیگر، گویی هنرهای نمایشی در ایران را باید بر مبنای اقتضائات پس از پیروزی انقلاب، از زمانی که حجاب الزام قانونی پیدا کرد، بازتعریف کرد. امری که به نظر نشدنی می‌رسد. امری نشدنی که فعلا در این رأی، شدنی می‌نماید. در واقع، این حکم به معنای مجازات طراحیِ لباس بخشی از تاریخ ایران است و نه یک طراح لباس.»
وحید آگاه اضافه می‌کند: «به عبارت دیگر، چرا در حکم صادر شده برای الهام معین، ایشان نخست به تحمل نود و یک روز حبس تعزیری محکوم شده، سپس نظر به فقدان سابقه محکومیت کیفری، مدت حبس به پرداخت مبلغ پنجاه میلیون ریال جزای نقدی تبدیل شده است؟ در واقع قاضی محترم از ابتدا می‌توانست از میان مجازات‌های مطرح شده در ماده ۱۴ قانون جرایم رایانه‌ای جزای نقدی را انتخاب کند.»
وی در پایان نیز می‌گوید: «با این حساب می‌توان حکم صادر شده را حکمی مغایر با حقوق هنر ارزیابی کرد. در چنین شرایطی باید گفت همچنان بخشی از نظام حقوقی کشور در جدال با مقتضیات دنیای هنر به سر می‌برد. در واقع جدال میان حقوق هنر و حقوق جزا همچنان ادامه دارد و اندیشه‌ای در پلیس امنیت اخلاقی همچنان در حال گزارش دادن در مورد هنرمندان است و این قصه ادامه دارد. من به عنوان یک معلم حقوق که در حوزه هنر نیز فعالیت می‌کند، نمی‌توانم رأی صادر شده را بپذیرم و برایم محل تأمل است و به‌نظرم حتما باید در دادگاه تجدید نظر شکسته شود.»
بدون نظر