جلیقه‌ وزنه‌ای؛ ترند جدید تناسب‌ اندام که متخصصان درباره آن هشدار می‌دهند

استفاده‌ از جلیقه‌ وزنه‌ای به‌عنوان روشی نوین در دنیای تناسب‌اندام معرفی شده است و این روزها شبکه‌های اجتماعی را فرا گرفته است. بسیاری آن را ابزاری سریع برای سوزاندن کالری، افزایش استقامت و تسریع نتایج ورزشی می‌دانند. با این حال، متخصصان سلامت هشدار می‌دهند که استفاده نادرست از این وسیله می‌تواند آسیب‌زا باشد و جایگزین تمرین‌های اصولی بدنی و هوازی نیست.

خاستگاه و محبوبیت جلیقه‌ وزنه‌ای

جلیقه‌ وزنه‌ای در اصل الهام‌گرفته از روش‌های تمرینی نظامی و ورزشی است. ایده‌ اصلی آن شبیه‌سازی مفهوم «راکینگ» (Rucking) یا همان راهپیمایی طولانی‌مدت با بار سنگین است که سربازان برای افزایش استقامت به‌کار می‌بردند.

اکنون نسخه‌های مدرن و سبک‌تر این جلیقه‌ها به‌طور گسترده در فروشگاه‌های آنلاین و حتی کلاس‌های ورزشی لوکس عرضه می‌شوند.

بر اساس گزارش‌ فاکس‌نیوز، تنها در شبکه اجتماعی تیک‌تاک، هشتگ #weightedvest بیش از ۳۰ میلیون بازدید داشته است. این استقبال گسترده به‌ویژه تحت‌تأثیر اینفلوئنسرهایی است که وعده‌ تغییرات سریع و حتی «غیرقابل‌شناسایی شدن» پس از استفاده از جلیقه‌ وزنه‌ای را مطرح می‌کنند.

مایکل ایستر، نویسنده و میزبان پادکست Huberman Lab، اشاره می‌کند که حمل بار بخشی از تاریخ تکاملی انسان است. او توضیح می‌دهد:

انسان‌ها تنها پستاندارانی هستند که می‌توانند اجسام را بلند کرده و مسافت طولانی حمل کنند. در گذشته، حمل غذا، ابزار و حتی کودکان بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما بود. امروزه فناوری این وظیفه را از ما گرفته است، اما بدن ما برای این کار ساخته شده است.

مزایا و انگیزه‌های روان‌شناختی

کاربران به این جلیقه‌ها جذب می‌شوند زیرا فعالیتی ساده مانند راه‌رفتن را به تمرینی چالش‌برانگیزتر تبدیل می‌کنند. دکتر مارک کوواکس، متخصص علوم ورزشی و طول عمر، توضیح می‌دهد که جذابیت اصلی این وسیله در تغییر نکردن حرکت طبیعی بدن در ورزشی ساده مثل پیاده‌روی یا پیاده‌روی ژاپنی و در عین حال افزایش سطح فشار تمرین نهفته است.

از منظر روان‌شناختی نیز حس «وزنه‌برداری طبیعی» یا حمل بار در طول روز، انگیزه‌ بیشتری برای پایبندی به ورزش ایجاد می‌کند. سارا فورمن، مربی رسمی ورزشی، تأکید می‌کند: «کافی است جلیقه را بپوشید و راه بروید، احساس می‌کنید به‌طور ناخودآگاه در حال ورزش هستید.»

با این حال او هشدار می‌دهد که جلیقه‌ وزنه‌ای هیچ‌گاه جایگزین یک برنامه‌ قدرتمند تمرینات مقاومتی در باشگاه نمی‌شود.

توصیه‌های ایمنی متخصصان

هرچند جلیقه‌ وزنه‌ای ابزار مفیدی است، اما استفاده‌ نادرست از آن می‌تواند به آسیب‌های جسمی منجر شود. دکتر کوواکس توصیه می‌کند وزن جلیقه نباید بیش از ۱۰ درصد وزن بدن باشد. همچنین آغاز تمرین باید با جلسات کوتاه ۱۵ تا ۳۰ دقیقه‌ای و با تأکید بر حفظ صحیح وضعیت بدنی انجام شود.

او یادآور می‌شود:

همواره به بدن خود گوش دهید. هرگونه احساس ناراحتی نشانه‌ الزام توقف است. جلیقه‌ وزنه‌ای می‌تواند مکمل خوبی باشد، اما جایگزین تمرینات قدرتی یا کاردیوی شدید نیست.

یافته‌های علمی و پژوهش‌ها

پژوهش‌ها نشان می‌دهند که استفاده از جلیقه‌ وزنه‌ای می‌تواند مصرف کالری و فشار قلبی‌عروقی را افزایش دهد. با این حال، نتایج مربوط به تأثیر آن بر تراکم استخوان یکسان نیست. در یک مطالعه، افراد دارای اضافه‌وزن پس از مدتی استفاده از این جلیقه حدود ۱۰ درصد از وزن بدن خود را کاهش دادند، اما بهبود قابل‌توجهی در سلامت استخوان آنها مشاهده نشد.

دکتر کالین هینز، جراح ستون فقرات، تأکید می‌کند که یافته‌ها «در برخی موارد مثبت و در برخی خنثی» هستند، بنابراین نمی‌توان نتیجه‌گیری قطعی داشت.

با این حال برخی مطالعات کوچک‌تر، به‌ویژه در زنان پس از یائسگی، نشان داده‌اند که استفاده‌ منظم از جلیقه‌ وزنه‌ای می‌تواند به افزایش قدرت پا و تراکم استخوان ران کمک کند.

مسیر درست در بهره‌گیری از جلیقه‌ وزنه‌ای

جلیقه‌ وزنه‌ای ابزاری جذاب و مؤثر برای ارتقای فعالیت‌های روزانه است، اما نباید به‌عنوان مسیر میان‌بر برای تناسب‌اندام تلقی شود. پایبندی به اصول ایمنی، رعایت محدودیت وزنی و استفاده‌ آن در کنار تمرینات قدرتی و هوازی می‌تواند بهترین نتایج را به همراه داشته باشد.