گردشگری دریایی، یکی از مهم ترین عرصه های این صنعت در دنیا به شمار می رود و می تواند میلیون ها مخاطب را در سراسر دنیا به خود جذب نماید. بخش قابل ملاحظه ای از صدها میلیون گردشگر دنیا را گردشگران دریایی تشکیل می دهند و همواره، از آب و تفریحات آبی، برای گردش و خوش گذرانی استفاده می کنند.
با وجود اقلیم ممتاز برای توسعه گردشگری دریایی در ایران، هنوز این صنعت به طور حرفه ای مورد توجه بخش دولتی و خصوصی قرار نگرفته، اما به تازگی سند توافق نامه توسعه گردشگری آبی ایران پس از ۳ سال کار مطالعاتی در دستور کار قرار گرفته است. به علاوه، شورای عالی راهبردی توسعه گردشگری دریایی و آبی ایران نیز برای توسعه این عرصه تشکیل شد.
صنعت گردشگری دریایی سهم زیادی از گردش مالی توریسم را به خود اختصاص داده است. این مساله نشان می دهد که سرمایه گذاری بر روی ظرفیت سازی گردشگری دریایی و ارائه امکانات در این حوزه، تا چه اندازه می تواند در جذب گردشگران موثر باشد.
تورهای دریایی، حمل و نقل دریایی، ورزش و تفریجات آبی مانند غواصی و تورهای ساحلی و فرا ساحلی، از جمله برنامه های جذاب عرصه گردشگری دریا بوده که در کشور های جنوب شرق آسیا، میلیارد ها دلار درآمد سالانه به اقتصاد این کشور ها تزریق می کند و بازار بسیار داغی در آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی و حتی استرالیا دارد.
بررسی ها نشان می دهند که تنها در سال ۲۰۱۳ میلادی، بیش از بیست میلیون نفر از طریق گردشگری دریا مسافرت کرده که این امر، گردش مالی ۳۴ میلیارد دلاری را به همراه داشته است.
برخی مقصدهای گردشگری دنیا تنها به واسطه ظرفیت های آبی و حتی فضاهای مصنوعی دریایی، مورد توجه گردشگران قرار می گیرند و به همین خاطر، توان افزایی این صنعت می تواند نقطه مهمی برای جذب گردشگر و ارتقای ثروت ملی باشد. مقوله ای که در ایران متاسفانه چندان حال و روز خوبی ندارد. با این حال در چند سال اخیر، گام های خوبی برای توسعه آن برداشته شده است.
گردشگری دریایی و کسب و کار مشارکتی
اکنون تورهای مربوط به کشتی های کروز که مسافران را از نقطه ای به نقطه های دیگر منتقل می کنند و فرصت های گردشگری داخلی و خارجی را برای گردشگران ارائه می دهند، هر روز بیشتر مورد استقبال گردشگران قرار می گیرند.
مهم ترین خصوصیت تورهای دریایی، ارائه شیوه جدیدی از گردشگری برای کسانیست که همواره از راه های زمینی و هوایی مسافرت را تجربه نموده اند. تجربه سفر در دریا آن هم به مدت طولانی، برای بسیاری فرصتی تکرار نشدنی است که شاید در هر نقطه جهان در دسترس نباشد.
وقتی شما سفر های چند ساعته یا چند روز را با کشتی و قایق های مسافری تجربه می کنید، امکان استراحت را در طول مسیر حرکت خواهید داشت که شاید این تجربه در سفرهای هوایی و زمینی، تا این اندازه آسان در اختیار گردشگران نباشد.
از طرفی، فضایی که در کشتی های تفریحی برای سفر های دریایی استفاده می شود، ظرفیت های خدماتی گسترده ای دارد که همین مقوله سبب می شود تا لذت سفر برای عاشقان جهانگردی، دو چندان گردد. برخی از تور های گردشگری دریایی در اروپا برای جذب بیش تر مخاطبان، برخی از خدمات خود را بدون مالیات ارائه می کنند و با استفاده از برنامه های تکمیلی، افراد را به سمت خود می کشانند.
سفر های دریایی در مقایسه با سفر های هوایی که تنها شما را از نقطه الف به نقطه ب می برند،جذابیت های بیش تری دارد و این جذابیت ها سبب شده تا کسانی که یک بار تجربه سفر و گردش دریایی را داشته اند، به این نوع سفر معتاد شوند.
در سفر هوایی، از آسمان نمی توان لذت برد چرا که در هوای بالای چهل درجه زیر صفر بیرون هواپیمایی که با سرعت ۸۵۰ کیلومتر در ساعت در حال حرکت است، هیچ فضای لذت بخشی برای انسان وجود ندارد.
اما بر روی یک کشتی مسافربری که با سرعت زیر ۱۰۰ کیلومتر در ساعت در حرکت است و امکان راه رفتن آسان شما بر روی عرشه فراهم بوده و امواج دریا و مرغان آسمان، فضای رمانتیکی را خلق می کنند، لذت بیش تری می توان احساس نمود.
پس در گردشگری دریایی، هم لذت بیش تری می توان از مسیر حرکت برد و هم از جذابیت ها و فرصت های تفریحی که معمولا در داخل کشتی برای مسافران تدارک دیده می شود، بهره برد. چیزی که در سفر هوایی و زمینی و حتی با قطار نیز در اختیار گردشگران قرار ندارد.
در برخی از تور های گردشگری دریایی چند روزه، امکان اقامت مسافران در اتاق های کشتی وجود دارد و تنها برای ساعاتی کشتی در نقاط از پیش تعیین شده توقف می کند، بنابراین معضل پیدا کردن محل اقامت که چالشی برای گردشگری زمینی است، تا حدودی بر طرف می شود و در هزینه ها صرفه جویی می گردد.
بنابراین باید به گردشگری دریایی به عنوان یک فرصت مهم در گردشگری عصر مدرن توجه کرد. تورهای گردشگری مجازی نیز با قابلیت هایی که فناوری اطلاعات و ارتباطات در اختیار این صنعت قرار داده ، در معرفی مقصد های گردشگری دریایی نقش موثری ایفا می نمایند. اکنون تریپ ادوایزر و حتی «booking.com» و «Lonelyplanet.com»، روزانه ده ها فرصت گردشگری دریایی را در اقصی نقاط جهان معرفی می کنند که متاسفانه ایران هنوز در این لیست قرار ندارد.
گردشگری دریایی در ایران
ما در کشوری زندگی می کنیم که در شمال و جنوب آن، دریاهای مهمی قرار دارد. بزرگ ترین دریاچه جهان (دریاچه خزر) در شمال کشور، فرصتی بی نظیر برای توسعه گردشگری دریایی به شمار می رود. از طریق این دریا می توان به کشورهای همسایه شمالی کشور که روزگاری خاک ایران بودند نیز سفر نمود.
بیش از هشت هزار کیلومتر نوار ساحلی و جنوبی ایران، فرصع مغتنمی است که بسیاری از کشور های جهان در حسرت آن هستند سواحل متنوع، بنادر تاریخی، در کنار زیست گاه پرندگان خاص و چشم انداز های بکر مانند آن چه در جزیره هرمز و کیش می بینیم، همه و همه بخش از توان مندی های کشور در عرصه دریا به شمار می رود.
۵ کشور ساحلی حوزه خزر، از طریق گردشگری دریایی می توانند روابط اقتصادی، فرهنگی و سیاسی خود را گسترش دهند و به همین خاطر، گردشگری دریایی در مناطق شمالی، فرصتی بی نظیر به شمار می رود.
در جنوب نیز هزاران کیلومتر ساحل وجود دارد که از طریق آن می توان به کشور های مهم خاورمیانه از جمله امارات متحده عربی، قطر و عمان دسترسی داشت. گسترش بیش از پیش روابط اقتصادی و فرهنگی میان ایران با کشورهای ساحلی خلیج فارس و دریای عمان، فرصتی استراتژیک است که گردشگری دریایی در اختیار شهروندان قرار می دهد.
تنگه هرمز، استراتژیک ترین نقطه دریایی جهان، در جنوب کشور قرار دارد و جزیره هرمز در اطراف آن واقع شده است. بسیاری از مردم ایران تاکنون تجربه سفر به این جزیره زیبای راز آلود و فوق العاده زیبا را نداشته اند و به نظر می رسد، نخستین ماموریت توسعه صنعت گردشگری دریایی کشور می تواند معرفی مناطق بکر گردشگری ایران به عاشقان داخلی و جهانی کشور باشد.
بسیاری از مناطق گردشگری ایران همچنان ناشناخته باقی مانده اند. برند سازی برای مقاصد گردشگری کشورمان از جهات مختلف اهمیت دارد که امیدواریم در راستای نیل به آرمان جذب ۲۰ میلیون گردشگر تا سال ۱۴۰۴، جامه عمل به خود بگیرد.
سفر های دریایی در ایران بیشتر به قصد خرید از قشم و کیش انجام می شود و تاثیراتی که گردشگری دریایی در دنیا به همراه دارد را نمی توان در این گونه مسافرت ها مشاهده نمود.
در بندرعباس تور دریایی خاصی وجود ندارد و اگر هم باشد، خدمات خوب در سطح استاندارد های بین المللی در اختیار مخاطبان قرار نمی دهد. این مسئله برای نقاط شمالی کشور نیز صادق است.
ما باید تلاش کنیم تا با افزایش پهلوگیری کشتی های کرزو مسافری و قاره پیما در بنادر، هزینه سفر به ایران برای بسیاری از گردشگران کاهش یابد. حمایت سازمان بنادر و دریانوردی کشور از این حوزه می تواند بستر های فنی توسعه گردشگری دریایی در ایران را ارتقا دهد.
فرصت های گردشگری دریایی ایران: از شمال تا چنوب
چندی پیش در جریان سفر استاندار آستاراخان روسیه به رامسر، در زمینه توسعه گردشگری دریایی ایران با این منطقه از جهان بحث و تبادل نظر شد. به نظر می رسد در آینده ای نزدیک، گردشگری غرب مازندران از طریق گردشگری دریایی رونق گیرد. استان آستاراخان روسیه بیش از ۴۴ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و بیش از ۱ میلیون نفر در آن زندگی می کنند.
تعامل گردشگری دریایی ایران با منطقه می تواند توسعه اشتغال پایدار استان سر سبز کشور را فراهم کند.
جزیره آشوراده که حدود دو کیلومتر از ساحل بندرترکمن فاصله دارد، از شمال به دریای خزر، از شرق به تنگه ای باریک موسوم به تنگه چپق اوغلی و از غرب به کانال طبیعی خزینی و از جنوب به خلیج گرگان منتهی می شود و یکی از جذابیت های گردشگری دریایی ایران به شمار می رود که باید مورد توجه در نقاط شمالی کشور قرار گیرد. این روند به خصوص در آستارا و بندر انزلی که از قطب های گردشگری دریایی کشور به شمار می آیند، باید با جدیت پیگیری شود.
اکنون گردشگری دریایی در مازندران، ۷۰ درصد دلیل سفر گردشگران به این نقطه سر سبز شمال ایران اعلام شده است.
در خبر ها آمده بود که در نوروز ۹۵، بیش از ۲۷ هزار گردشگر از طریق بنادر گز و ترکم استان گلستان با جاذبه های گردشگری دریایی این قطب گردشگری آشنا شدند و قرار است توسعه گردشگری دریایی این استان در سال جاری ادامه یابد.
در بخش های جنوبی ایران، گردشگری بین ایران و عمان در دستور کار اخیر مقامات دولتی قرار گرفته است.
اخیرا با خبر شدیم که قرار است با برقراری خط تندرو کشتیرانی بندرعباس، سفر دریایی بین ایران و عمان و جابجایی مسافر و گردشگر بین دو کشور آسان‌تر گردد.
(تصویر مبلمان داخلی کشتی ایران – عمان)
اوایل سال ۹۵ بود که نخستین راه دریایی بین دو کشور از طریق بندر خصب و قشم برقرار شد، اکنون این مسیر دریایی درحال راه‌اندازی بین خصب و بندرعباس است و بزودی راه دریایی عمان با چابهار باز می‌شود. توسعه این راه دریایی و گسترش تعاملات دو کشور بنابر تایید مقامات کشتیرانی ایران و عمان، با اعتراض مسؤولان عربستان همراه شده است.
با این حال، حسین خدری که نماینده رسمی فروش و خدمات بندری شرکت ملی کشتیرانی مسافری عمان در ایران است، درباره برقراری این خط جدید دریایی بین ایران و عمان گفته بود که این مسیر دریایی که به انگیزه جابجایی مسافر و گردشگران دو کشور راه‌اندازی شده، بزودی کار خود را با یک سفر در هفته در مسیر بندرعباس و خصب آغاز می کند.
(نحوه قرار گیری خودرو های شخصی گردشگران در کشتی گردشگری ایران – عمان)
بررسی ها نشان می دهند که در حال حاضر، جابجایی مسافر در این مسیر دریایی توسط کشتی‌های عمانی با دو ظرفیت ١٠٠ و ٢٠٠ مسافر و ٢٠ و ۵٠ دستگاه خودرو صورت می گیرد. همچنین مسافران مجاز به حمل ۵٠ کیلو بار در هر سفر خواهند بود که البته طرف عمانی قول داده در این مسیر حمل بار تا ١٠٠ کیلو بار مجانی برای مسافران ایرانی مجاز شود.
چند نکته
۱- استفاده از تمام ظرفیت های کشور برای توسعه گردشگری دریایی داخلی و بین المللی ایران می بایست در دستور کار قرار بگیرد.
۲- از ظرفیت های صنعتی شرکت های بزرگ صنایع دریایی ایران هم چون صدرا برای ساخت کشتی های گردشگری کوتاه برد استفاده کنیم.
۳- سایت جامع گردشگری دریایی ایران توسط سازمان گردشگری طراحی و راه اندازی شود تا فعالیت این عرصه، متمرکز و یکپارچه شده و دسترسی کاربران به فرصت های این حوزه مدیریت گردد.
۴- رسانه ملی به خصوص شبکه مستند سیما، برای توسعه گردشگری دریایی در ایران اطلاع رسانی بهتری را در دستور کار قرار دهد.
۵- تصمیمات شورای عالی گردشگری دریایی ایران به اطلاع عموم و علاقمندان به گردشگری قرار بگیرد.
۶- برای توسعه فعالیت های گردشگری دریایی و تقدیر از فعالان این عرصه، جایزه ملی تعیین گشته و به برترین های این عرصه در سال اعطا شود.
۷- آژانس های کشور برای ارائه تورهای ترکیبی زمینی و دریایی، تسهیلات خاصی به مسافران ارائه کرده و بانک ها به خصوص بانک گردشگری از چنین فعالیت هایی با صدور کارت های الکترونیکی ، حمایت کنند.
۸- برند سازی از مقصد های گردشگری دریایی ایران از جزیره هرمز و کیش تا شمال ایران، در دستور کار معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی قرار بگیرد و از ظرفیت های رایزن های فرهنگی ایران در خارج از کشور نیز استفاده شود.
به امید رونق یافتن بیش تر گردشگری دریایی در ایران عصر ۱۴۰۰.
گردشگری پاییزی در ایران را با گردشگری دریایی تجربه کنید.
بدون نظر