اگر بورس تحصیلی می خواهید، این ۲۵ نکته را فراموش نکنید!

توصیه های خوب برای دریافت بورسیه های خوب

هزارن ایرانی مشتاق تحصیل در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی خارج از کشور، به واسطه افزایش هزینه ها و برابری ریال در برابر ارز های خارجی، نیازمند دریافت بورسیه تحصیلی جهت پوشش هزینه های تحصیلی خود هستند. گزارش امروز سرویس دانشگاه روزیاتو نگاهی دارد به ۲۵ نکته مهم جهت تعامل متقاضیان تحصیل در خارج با اساتید دانشگاه ها که باید در نظر داشت با ما همراه باشید.

هر چه متقاضی تحصیل در دانشگاه مقصد، از رزومه تحصیلی و قابلیت علمی و فنی خوبی برخوردار باشد، می تواند فرصت های بورسیه بهتری را دریافت کند.

یکی از روش های دریافت بورسیه تحصیلی و پوشش هزینه ها، تعامل با اساتید هدف در دانشگاه های مقصد است که این مقوله نیز ریزه کاری های ناگفته زیادی دارد که در این گفتار به شماری از آن ها اشاره خواهیم کرد.

توصیه های خوب برای دریافت بورسیه های خوب

۱-مشاهده شده است که برخی از دوره های کارشناسی ارشد و دکترا در دانشگاه های اروپا و حتی آمریکا مانند اسپانیا، پرتغال، فرانسه، آلمان و حتی دانمارک و کانادا، از متقاضیان تحصیل برای این مقاطع می خواهند تا بر اساس نیاز مندی های پذیرش (admission’s requirement)، پیش از ارسال مدارک تحصیلی خود با دپارتمان پذیرش (Graduate Office/Admission Department)، با یکی از اساتید دانشکده ای که قصد ادامه تحصیل دارند مکاتبه کرده و نظر مساعد استاد مربوطه را برای سرپرستی موقت دوره تحصیلی شما را اخذ کنند. پیدا کردن motivated supervisor یا potential supervisor مقوله ای تخصصی هست و نیاز به ریزه کاری ها فراوان و تعاملات بسیاری در طول چند ماه دارد. بنابراین در این مسیر، صبر و بردباری و دقت را فراموش نکنید.

۲-اساتید دانشگاه ها بر اساس بودجه های محدودی که هر سال به آن ها اختصاص پیدا می کند، نسبت به جذب دانشجویان مستعد اقدام می کنند. این بودجه معمولا به طرح های از پیش تعیین شده در زمینه های گوناگون تخصیص پیدا می کند. مثلا اگر شما متقاضی تحصیل در رشته های مهندسی باشید، استاد راهنما به شما می گوید که در فلان پروژه نیاز مند دانشجوی توانا و فعال هست. گهگاهی پیش می آید که آن موضوع در زمره علاقمندی های تحقیقاتی (research interests) شما قرار ندارد و اطلاعات چندانی درباره چند چون موضوع پروژه ندارید. در صورتی که می توانید خود را با پروژه همراستا و همراه کنید، با استاد تعامل کرده و فرصتی بگیرید تا در این حوزه اطلاعاتی کسب کنید.

۳-حتی در صورتی که استاد راهنما به شما توصیه کند که در پروژه ای مشغول به کار شوید که درباره ان اطلاعات قوی ندارید، نگران نباشید. با گذراندن دوره های کوتاه مدت ۱-۲ ماهه در کشور خود یا در دانشگاه مقصد، می توانید به سطح اطلاعاتی خوبی برسید .

۴-اگر دوست دارید در زمینه ای خاص با استاد راهنمایی تعامل داشته و بورسیه دریافت کنید، باید یک پروپزال تحقیقاتی مطلوب چند صفحه ای را آماده و برای اساتید ارسال کنید.

۵- به شما توصیه می کنیم حتی اگر دانشگاهی برای اعطای پذیرش  و بورسیه به شما، الزامی برای تعامل با اساتید و اخذ موافقت کلی آن ها تعیین نکرد، شما می بایست با توجه به فضای رقابتی موجود و محدودیت منابع، از این فرصت استفاده کنید و با اساتید هدف تعامل کنید تا پروپزال تحقیقاتی و روزمه شما را پیش از ارسال کامل مدارک مشاهده کرده و در فرآیند رسمی انتخاب دانشجو، تصور مطلوب تری از رزومه شما داشته باشند. این نکته مهم را در فرآیند تعامل با اساتید در نظر داشته باشید.

۶-توافقی که شما با یک استاد راهنما درباره سرپرستی دوره ارشد و دکترای شما با اعطای بورسیه موقت صورت می گیرد، توافقی محدود است و بر اساس شرایطی از قبل تعیین شده  است  و احتمالا پس از سال اول تحصیل، بر اساس روند کار شما دوباره تجدید نظر خواهد شد. بنابراین رو ش اعطای بورسیه بر اساس بررسی دوره ای صلاحیت علمی و عملکرد داوطلبان بوده و تضمینی برای اعطای بورس برای کل دوره تحصیلی وجود ندارد.

۷-برخی از پروژه هایی که اساتید دانشکده ها برای جذب دانشجویان مستعدتعریف و معرفی می کنند، بر اساس عناوینی است که با همکاری صنعت و سازمان های مختلف داخلی و بین المللی به آن ها تفویض شده است.  بنابراین، نا گفته پیداست که شما می توانید با آگاهی از چنین فرصت های تحقیقاتی، هم اظهارنامه هدف خود را تا حدودی همراستا با نیازهای تحقیقاتی و اولویت های پژوهشی اساتید مربوطه کنید، هم دلایل کافی و مستدلی نسبت به علاقه خود جهت مشارکت در پروژه های موجود دانشگاه ارائه کنید. این دلایل در صورتی که به مدیر گروه یا مدیر پروژه مربوطه ارسال شود و وی را نسبت به علاقمندی شما متقاعد کند، می تواند به نامه پذیرش منتهی شود .

۸-تنظیم اظهار نامه هدف (statement of purpose)، رزومه حرفه ای مبتنی بر نیاز های دانشگاه از جمله مقولاتی هست که در تعامل با اساتید در دانشگاه های مقصد حرف اول را می زند. متقاضی دریافت بورسیه باید به گونه ای این ۲ سند را آماده کند که به دانشگاه بقبولاند که این داوطلب، asset موثر برای دانشکده بوده و می تواند این دانشکده را بر اساس ماموریت های مختلف آن در این حوزه ها یاری دهد.

مثلا اگر قصد دارید در رشته مهندسی صنایع شاخه دکترای مدیریت زنجیره تامین تحصیل کنید  و دانشگاه هدف شما در عرصه های توسعه پایدار (sustainable development) خیلی فعال است ، می توانید پروپزال تحقیقاتی و اظهار نامه هدف را به گونه ای تهیه کنید که مسائل مربوط به کسب و کار سبز (green business) در زنجیره تامین (SCM) در ان به طور اثربخش تبیین شده باشد. مثلا واحد های گذرانده شده قبلی شما در این حوزه مهم است. تجربه عملی و میدانی شما در این عرصه و حوزه های زیر شاخه آن اهمیت دارد. دوره هایی که به طور کوتاه مدت گذرانده اید یا مقالات و حتی RESEARCH NOTE هایی که تالیف کردید می تواند استاد راهنما را برای اعطای بورس تحصیلی به چنین داوطلبی با این پس زمینه علمی، متقاعد کند! پس به این ریزه کاری ها در تالیف این ۲ سند توجه کنید.

۹-همان طور که می دانید، بسیاری ار رشته های علمی در دانشگاه ها، میان رشته ای و غیر محض هستند. خصوصیت رشته های میان رشته ای (INTERDISCIPLINARY) آن است که شما می توانید با پس زمینه های علمی مختلف، با دپارتمان های گوناگون دانشگاه همراهی کنید. مثلا مقوله محیط زیست هم به دانشکده های مهندسی مرتبط می شود هم به دانشکده های علوم. شما می توانید از ظرفیت های علمی این دانشکده ها به طور توامان استفاده کنید. این قضیه در رشته های پزشکی هم حاکم هست.

(بعضا از دانشجویان خواسته می شود که نام استاد راهنمای خود را در اپلیکیشن قید کنند)

 مثلا رشته (Medical Information Retrieval) یک رشته پزشکی مربوط به بازیابی اطلاعات پزشکی است که هم به فناوری اطلاعات و ارتباطات مرتبط است و هم به دنیای پزشکی، بنابراین فردی که قصد دارددر این حوزه ها تحصیل کند و از دانشکده مقصد بورس دریافت کند، بهتر است توانایی خود را در حوزه آی تی و پزشکی تا حدودی اثبات کند. رشته های صنایع مدیریت، کسب و کار و به طور کل مهندسی، چنین ماهیتی دارند. تحصیل در این رشته ها خیلی سخت نیست و نوشتن رزومه برای آن ها، نیاز به اشراف اطلاعاتی خوب دارد که می تواند اساتید در دانشکده های مختلف دانشگاه مقصد را برای اعطای بورس تحصیلی به شما ترغیب کند.

شناخت رشته های میان رشته ای در دانشگاه ها هدف، فرصت خوبی برای تعامل گسترده با اساتیدی است که علاقمندی تحقیقاتی آن ها همراستا با حوزه های کاری رشته و علاقمندی های متنوع شما می باشد. این حرکت، شانس دریافت بورس را افزایش می دهد.

۱۰-خود را معتاد و متکی به پست الکترونیک  نکنید. بسیاری از اساتید در شبکه های اجتماعی نیز حضور دارند و حتی در پیام رسان های معروف مانند اسکایپ و تلگرام و واتس آپ و اسنپ چت نیز اکانت دارند. با ان ها بر اساس وقت قبلی می توانید صحبت کنید و ویدئویی چت کنید. چون حجم ارسال پست الکترونیک به اساتید در دانشگاه های مختلف زیاد است‌ و احتمال خوانده نشدن ای میل شما وجود دارد، در صورتی که استاد یا اساتید خاصی مد نظر شما هست که ارتباط با آن ها برای دریافت بورس و پذیرش حیاتی هست، می توانید با مسئول هماهنگی رشته (coordinator officer) صحتب کنید تا اسناد مورد نظر خود را به دفتر ایشان ارسال تا او  آن ها را به اساتید مورد نظر شما تحویل دهد. این حرکت اگر چه هزینه بر هست اما تضمین کننده خوانده شدن اسنادی است که شما برای ترغیب استاد مربوطه جهت اعطای پذیرش و بورس تحصیلی  ، ارسال می کنید.

۱۱- ارسال مدارک الکترونیکی به پست الکترونیک اساتید  باید به گونه ای باشد که امکان مطالعه و دریافت آن را به راحتی فراهم کند. ارسال تصاویر با حجم بالا یا فایل هایی روی پسوند هایی که همه در اختیار ندارند، شانس خوانده شدن مدارک شما را توسط استاد هدف کاهش می دهد. یشنهاد میکنیم که فایل های خود را در قالب پی دی اف ارسال کنید و پیش از ارسال، درباره ارسال مدارک با استاد راهنما صحبت کنید.  معمولا داوطلبان مدارکی از جمله: رزومه، اسکن مدارک تحصیلی ترجمه شده، اسکن ریز نمرات، اظهار نامه هدف، توصیه نامه ها و خلاصه یا متن کامل پایان نامه ها و مدارک زبانی را به استاد ارسال می کنند. این مدارک باید به گونه ای باشد که خواندنش راحت باشد. البته خلاصه کردن این مدارک به ۲ یا ۳ فایل توصیه می شود. چرا که استاد راهنما برایش مهم نیست که شما IELTS یا GRE یا TOEFL‌ چند دارید . این مقوله ای است که واحد پذیرش را حساس می کند نه استاد راهنما.

۱۲-پر واضح است که یکی از راهکار های موثر برای ارتباط اثر بخش با اساتید جهت ترغیب آنان به منظور سرپرستی دوره تحصیلی شما و اعطای بورس، شناسایی و دانلود و مطالعه مقالاتی است که آنان منتشر کرده اند. وقتی شما با یافته های تحقیقاتی و علایق علمی اساتید آشنا شوید و حتی درمقالات خود، مقالات آن ها را اصطلاحا CITE‌ کنید، قطعا از روش مطلوبی برای تعامل با آن ها استفاده کرده اید که اثر بخش است.
۱۳-اگر در حال اتمام مقطع کارشناسی یا کارشناسی ارشد هستید و روی موضوع پایان نامه کار می کنید، شناسایی اساتیدی که قصد دارید در آینده در مقاطع ارشد و دکترا با آن ها تعامل کنید برای بورس و پذیرش، از اکنون اهمیت دارد. این رایزنی سبب می شود تا اساتید به راهنمایی شما برای پایان نامه علاقمند شده و حتی موضوع کاری شما برای ادامه تحصیل را بر اساس مقوله ای که در پایان نامه روی آن کار می کنید، پیشنهاد دهند. این ریزه کاری تعامل با اساتید که چند ماه پیش از فرآیند رسمی اپلای آغاز می شود را در ذهن داشته باشید که خیلی ها از این روش برای تعامل با اساتید جهت دریافت بورس استفاده می کنند.
۱۴- بسیارند نویسندگان مقالات آکادمیک که در مقالات خود، به یافته های پژوهشی مندرج در مقالات استاد یا اساتید دانشگاه هدف خود در آینده، استناد کرده و با این راهکار، فواید زیادی را کسب می کنند. یکی از این فواید ، ارتقای ضریب استناد دهی مقالاتی است که در مقاله خود از آن ها استفاده کردند که برای صاحبان آن مقالات امتیاز خواهد بود. از سوی دیگر، وقتی شما در مقاله منتشر شده خود، از مقالات استاد یا اساتید آینده خود استفاده کنید، این عملکرد، بازدهی مثبت غیر مستقیمی بر روی بسته پیشنهادی شما برای پذیرش و اخذ بورس تحصیلی خواهد داشت.

۱۵-تعامل  تلفنی و صوتی با اساتید هدف اهمیت دارد. ارتباط تلفنی را باید یکی از موثر ترین راهکارها برای ارتباط با اساتید دانست. از این راهکار نباید غافل شد.تماس تلفنی، جدی بودن شما را نشان می دهد.

۱۶-عضو شدن در گروه شبکه های اجتماعیی که اساتید نیز در آن عضوند  راهکار دیگری برای تعامل آسان با آن ها ست.

 ۱۷-از طرفی دیگر،  دسترسی به شماری از اساتید و محققان برجسته دانشگاه ها، از طریق گروه ها یا مجموعه های فعال در اینترنت، بسیار آسان تر و سریع تر از شیوه های سنتی است.  یکی از فواید این قضیه آن است که شما با دانشجویان و محققان دیگری که از کشورهای مختلف جهان در این محیط های علمی فعال هستند آشنا می شوید و می توانید از طریق پتانسیل ارتباطی و اطلاعاتی آن ها، به طرح خواسته های خود و پیگیری پرونده خود توسط این افراد اقدام کنید.

۱۸-به این نکته توجه داشته باشید که  برای ارتباط با استاد یا گروهی از اساتید فعال در یک یا چند زمینه تخصصی، نیاز نیست که حتی مستقیم با این مجموعه ها در ارتباط باشید از کشور خودتان. بعضی ها تلاش می کنند تا دوستی، رفیقی یا آشنایی در کشور مقصد و حتی دانشگاه مورد نظر پیدا کنید و با ارسال پرونده و طرح تحقیقاتی خود به نشانی وی، از ایشان بخواهند تا با مراجعه به دفتر اساتید، موضوع پرونده شما را به طور مستقیم با اساتید هدف مورد بحث و تبادل نظر قرار دهند. قطعا این روش ارتباط با اساتید، که مخصوصا از طرف یک دانشجوی همان رشته نیز صورت پذیرد، تاثیر بسزایی در ارتقای شانس پذیرش ما خواهد داشت.

 ۱۹-قطعا استادی که یکی از دانشجویان کارشناسی ارشد یا دکترایش، پرونده تحصیلی و طرح تحقیقاتی شما را با ایشان مطرح و بررسی کند و به صورت حضوری از پتانسیل علمی و تجربی شما جهت تحصیل در آن دانشگاه حمایت و دفاع کند، بیش تر با پرونده شما آشنا می شود و نسبت به حمایت از کیس ارسالی شما ترغیب و تشویق می شود. این موضوع را همیشه در ذهن داشته باشید.

۲۰-برخی از اساتید در دانشگاه های غیر انگلیسی زبان،علاقمند هستند به زبان آن ها مکاتبات اولیه انجام شود. مثلا اساتید اسپانیولی زبان یا پرتغالی زبان، تسلط بالایی به انگلیسی مثل دانشگاه های انگلیس و سوئد و نروژ ندارند. پس بهتر است برای تعامل با ان ها از دوستان خود در دانشگاه های مقصد برای تعاملات و رایزنی اولیه استفاده کنید.

  در این حالت تلاش کنید تا با شناسایی فارغ التحصیلان یا محققان فعال در آن دانشگاه که به زبان انگلیسی آشنایی دارند و به زبان کشور مقصد نیز تسلط دارند یا بومی همان کشور هستند، از آنان برای ارتباط با اساتید هدف شما درخواست کنید.

۲۱-دانشجویان پزشکی و مهندسی توجه کنند مخصوصا رشته های هنری و معماری: اگر قصد تحصیل در مقاطع تخصصی رشته های پزشکی و مهندسی را دارید و بخشی از تجربه و سابقه کار شما به صورت عملی و تجربی قابل نمایش است، لوح فشرده حاوی معرفی پروژه یا فعالیت تجربی خودرا نیز ضمیمه پرونده کرده و از دوست و آشنای خود در دانشگاه هدف بخواهید تا بخش هایی از این لوح را به اساتید هدف نشان دهد.

۲۲- همان طور که قبلا اشاره شد،  فرآیند ارتباط با اساتید هدف و ترغیب آن ها برای حمایت از پرونده تحصیلی و تحقیقاتی شما، فرآیندی نیست که در یک هفته یا حتی یک ماه به نتیجه قابل انتظار برسد. باید برای این فرآیند، سیستماتیک برنامه ریزی و فعالیت مدون با پشتکار داشته باشید تا به هدف خود دست یابید.

۲۳- به این نکته توجه کنید که  در ارتباط با اساتید، همیشه خود را جای استاد مربوطه تلقی کنید. از خود بپرسید چرا باید از این دانشجو با این قابلیت ها حمایت کرد و به وی بورس تحصیلی یا پذیرش تحصیلی اعطا کرد یا چرا این پرونده منسجم و شکیل نیست؟ از دید یک استاد به پرونده خود نگاه کنید و وضعیت خود را مدام نقد  و اصلاح کنید.

۲۴: اکثر اساتید از دانشجویان سوال می کنند که چگونه با این دانشگاه و رشته مربوطه آشنا شدید و دلیل علاقمندی شما به تحصیل در این دانشگاه چیست؟ هیچ گاه نگویید که از طریق اینترنت این دانشگاه را پیدا کرده و این مرکز تحقیقاتی و علمی یکی از ده ها مرکزی است که در اروپا یا آمریکا درخواست نامه خود را به آن ارسال کردید . یا این که بگویید از محیط فرهنگی و اجتماعی کشور مقصد خوشتان آمده است و دوست دارید در آن جا تحصیل کنید. این ها پاسخ های دانشگاه پسند و موثر نیست.

بهتر است به استاد مربوطه بگویید که از طریق یکی از دوستان خود که در دانشگاه و رشته مورد نظر شما تحصیل می کند با این دانشگاه و ظرفیت های علمی و تحقیقاتیش در زمینه خاص آشنا شدید و مقاله یا مقلات فلان استاد یا اساتید این دانشگاه را نیز در زمینه خاص مطالعه کرده اید. این ها پاسخ های منطقی تر به پرسش روتین مطرح شده است  که نشان دهنده رویکرد حرفه ای شما به انتخاب این رشته و دانشگاه می باشد.

۲۵: ارتباط با اساتید و محققان دانشگاه ها برای ترغیب آنان جهت حمایت از پرونده تحصیلی شما ، فرآیندی نیست که بخواهند مفت از دست بدهید یا مفت بدست بیاورید. با برنامه ریزی دقیق و شناخت قوی تر ظرفیت های علمی و تجربی استاد یا اساتید هدف خود ، با آنان در تعامل هدفمند باشید تا مقصود حاصل شود.

تعامل با اساتید در دانشگاه های مقصد مقوله ای مهم در فرآیند اخذ پذیرش و بورسیه تحصیلی می باشد. بسیاری از کسانی که اکنون با بورس های چند هزار دلاری ماهانه در سراسر دنیا در دانشگاه های مختلف مشغول به تحصیل هستند، افرادی هستند که از تعامل خوب و کاربردی با اساتید استفاده کرده و توانسته اند در این مسیر موفق شده و کمک هزینه خوبی دریافت کنند.

این کار نیاز به شانس خاص ندارد. هزاران دانشگاه و ده ها هزار استاد در سراسر دنیا می توانند برای شما فرصت آفرین باشند. با تامل و بردباری و دقت، تلاش کنید با اساتید در تعامل بوده و نکات بیست و پنج گانه ای که معرفی کردیم را در این رایزنی در ذهن داشته باشید.

در صورتی که بر اساس مطالب این گفتار با پرسشی مواجه شدید، مراتب را از طریق کانال های ارتباطی روزیاتو ارسال کنید.