در سال های اخیر، بر میزان پرخاشگری شماری از کاربران ایرانی در فضای مجازی افزوده شده است و هر روز شاهد اخبار از هجوم چند هزار نفری بخشی از کاربران جامعه اطلاعاتی کشور به صفحات شخصی شخصیت های مختلف در ایران و جهان به مناسبت های گوناگون هستیم. چرا خشونت گرایی دیجیتالی وارد سبک زندگی بعضی ها شده است؟
فحش های فارسی . .. اهانت های فارگلیسی . . . توهین های نژاد پرستانه . . . این ها بخشی از موضوعاتی است که هر روز در فضای شبکه های اجتماعی سلبریتی ها توسط شماری از کاربر نما های فارسی زبان مشاهده می کنیم و گویا پایانی هم ندارد. . . . .به نظر می رسد سبک زندگی دیجیتالی بخشی از جامعه اطلاعاتی ایران با خشونت گرایی و ابتذال نویسی در فضای اینترنت در هم آمیخته است و باید برای کاهش این سندروم دیجیتالی، آگاهی بخشی به جامعه افزایش یابد.
۲ سال پیش بود که گل لیونل مسی، اسطوره فوتبال جهان و آرژانتین در آخرین دقایق بازی در مرحله گروهی جام جهانی ۲۰۱۴برزیل سبب شد تا هجمه ای از سوی کاربر نما های فارسی زبان به صفحه شخصی این بازیکن در اینستاگرام صورت بگیرد و از این که دروازه ایران را در لحظات پایانی بازی گشود، مورد هتاکی و طنازی و ابتذال نویسی قرار گرفت. صفحات مجازی دیگر افراد ازدونالد ترامپ نامزد ریاست جمهوری آمریکا گرفته تا دختر اوباما نیز از حملات کاربران فارسی زبان در امان نمانده است .
اخیرا خبر دار شدیم که جمعی در شبکه های اجتماعی و پیام رسان های موبایلی قرار های دسته جمعی دیجیتالی ترتیب می دهند که مثلا در فلان روز یا شب، به صفحه اینستاگرام یا فیس بوک فلان شخص معروف یورش برده و محفل اینترنتی و بحث در زمینه های مختلف را روی صفحه وی به اشتراک بگذارند! حمله به صفحه دونالد ترامپ و هیلاری کلینتیون، نامزد های انتخابات ریاست جمهوری آبان ماه آمریکا از این جمله است.
اما سوال این جاست که چرا هتاکی و خشونت گرایی و پرخاشگری دیجیتالی در فضای جامعه اطلاعاتی ایران رسم شده و این قضیه در حال گسترش است؟ چرا سبک زندگی دیجیتالی خیلی ها با پرخاشگری عجین شده است؟
چرا سطح تحمل ما ایرانی ها کاهش یافته و نمی توانیم نظرات خود را با بیانی مستند و مستدل و دور از احساسات و ابتدال نویسی و ناسزا گویی، در شبکه های اجتماعی رایگان و بین المللی به اشتراک بگذاریم؟
این ها پرسش های مهمی به نظر می رسد که در جامعه شناسی خودمانی جامعه اطلاعاتی کشورمان مطرح است و روان شناسان ، جامعه شناسان و کارشناسان جامعه اطلاعاتی کشور را به چالشی فراگیر و مهم فرا می خواند. چالشی که از ان ها می خواهد برای این مقولات جدید که در سبک زندگی دیجیتالی برخی از کاربران ایرانی در حال وقوع است، بیش تر صحبت کنند. ما امروزه با نسلی دیجیتالی طرف هستیم که اعتیاد دیجیتالی خاموش، بخشی از زندگی روزمره آن را مسخ کرده است.
ما با نسلی طرفیم که کم حوصله تر شده است، کم خواب تر شده است، برای خالی کردن خود از چالش ها و تنش های مختلف، یا به هتاکی گسترده در استادیوم های ورزشی روی می آورد یا به شبکه های اجتماعی یا به خیلی مسائل دیگر که در طول روز در کوچه و خیابان و اتوبان و صف های مختلف شهری می بینیم!
خالی شدن از نظر روحی، ترجیح فحاشی به مثبت نویسی برای دیده شدن بیش تر، نگاه جنسیتی به کاربران، همرنگ جماعت شدن، چالش های فکری و اخلاقی، مهم نبودن نگاه دیگران از جمله صد ها دلیلی است که برای توجیه ابتذال نویسی های هتاکان دیجیتالی می توان ذکر کرد.
ایسنا چندی پیش با برخی از کاربران هتاک ایرانی در شبکه های اجتماعی به گفت و گو نشست. برخی از این هتاکان که سن کمی هم داشتند، نداشتن سرگرمی و بی اطلاعاتی را دلیل روی آوردن به هتاکی دیجیتالی ذکر کردند! یکی دیگر از افراد هتاکی که ایسنا قبلا با آن صحبت کرده بود، خانم بارداری بود که به ابتذال نویسی روی صفحات سلبریتی های ایرانی مشغول بود!
پایانی بر هتاکی نیست ، اما . . .
پایانی بر ابتدال نویسی برخی از کاربران ایرانی در شبکه های اجتماعی نیست، اما می توان ساعتی از وقت این حجم عظیم از برنامه هایی که صبح تا شب در شبکه های صدا و سیما پخش می شود را به آسیب شناسی رفتار کاربران ایرانی در شبکه های اجتماعی اختصاص داد. می توان درباره حجم فزاینده کلاهبرداری های اینترنتی مجرمان سایبر در فضای اینترنت ایران بیش تر سخن گفت و میلیون ها ایرانی در معرض خطر تهدیدات سایبری و حریم خصوصی را با معضلات آشنا کرد.
جامعه جوان ایران در عرصه فضای مجازی، نیاز به آموزش جدی دارد و این آموزش باید عمومی و از طریق رسانه ملی و دانشگاه و مدرسه صورت بگیرد. فراخور زمانه ما، مسائل سایبری است که فقط به شورای عالی فضای مجازی یا سازمان پدافند غیر عامل یا وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مرتبط نیست. زندگی آی تی وار، به همه مرتبط بوده و همه باید درباره آسیب ها و فرصت ها بدانند تا کم تر شاهد چالش های این چنینی باشیم.
بدون نظر