سبک زندگی دیجیتالی امروز ما ایرانی ها هم مانند سبک زندگی سنتی ما، عجیب و غریب شده است. از رکورد زدن جهانی در مصرف نمک، شکر، بنزین ، نوشابه و برنج گرفته تا شکستن رکورد جهانی پرسه زدن در شبکه های اجتماعی! ( حضور روزانه ۵ تا ۹ ساعت در شبکه های اجتماعی ) . این خبری بود که چندی پیش، رییس مرکز رسانه های دیجیتال وزارت ارشاد بر اساس یک تحقیق آماری صورت گرفته اعلام کرد.
آمار ها نشان می دهد که ملت ایران، یکی از پر مصرف ترین ملت های جهان است. کشوری با ۸۰ میلیون جمعیت، در بسیاری از کالاهای استراتژیک، پر مصرف و بد مصرف است.
سبک زندگی پر مصرف و بد مصرف، زیان های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی گسترده ای را به بار می آورد که هم در کوتاه مدت و هم در بلند مدت آثار آن را می توان در طیف های مختلف جامعه مشاهده کرد. بنابراین، رفتار نادرست در سبک زندگی سنتی، تاثیر زیادی در نحوه رویکرد ما در سبک زندگی دیجیتالی دارد. همان اندازه که در مصرف شکر و نمک و روغن و بنزین، پر مصرف و بد مصرف هستیم به همان اندازه نیز افراط را در دنیای مجازی تجربه می کنیم.
شاید برای شما هم پیش آمده که ساعت ۳ نصف شب از خواب بلند شده و برای نوشیدن یک لیوان آب، سر یخچال رفته و در مسیر تخت تا یخچال، یک رفرشی هم به اینستاگرام خود زدید و متوجه شدید که وای!! . . . ۲۷۰ هزار نفر ظرف ۳ دقیقه قبل، فلان عکس فلان سلبریتی ایرانی در این شبکه محبوب را لایک کرده است و این لایک و کامنت ها هم چنان در حال افزایش است!
(دانشگاه صنعتی شریف در حال تدوین سند راهبردی اصلاح سبک زندگی دیجیتالی دانش آموزان ایران است)
خیلی سخت است که بپذیریم ۹۰ درصد این کاربران غیر ایرانی هستند یا اگر ایرانی هستند، در نیم کره شمالی یا جنوبی کره زمین مثلا در سوئد یا نیوزلند یا برزیل هستند و آنجا یک نصف شب نیست و مثلا ۱۱ صبح است!
حال این مثالی بود که عرض شد که دریابیم، چقدر خواب نسل امروز ایرانی ها کم شده است و این شبکه های اجتماعی افیونی برای نسل امروز تلقی می شود. جای تعجب نیست که رییس مرکز رسانه های دیجیتال اعلام می کند که ۵ تا ۹ ساعت وقت ایرانی ها، صرف چرخیدن در شبکه های اجتماعی می شود.
آمار ها عجیب دیگر هم گفته شده است که بخشی از واقعیت های امروزی سبک زندگی دیجیتالی ما ایرانی ها را تا حدودی بر ملا می کند و جای تامل و بررسی همه جانبه دارد.
مثلا به گفته رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت ارشاد ۴۰ درصد از ۴.۵ میلیون دانشجویان کشور در رشته های مهندسی تحصیل می کنند و از این تعداد ۱۷ درصد، دانشجویان حوزه برق و کامپیوتر هستند. یعنی یک پنجم دانشجویان ایران، فناوری اطلاعات و کامپیوتر را برای ادامه تحصیل انتخاب می کنند و اگر چه این رویه مطلوب است، اما در بلند مدت، ضعف علمی کشور را در حوزه های مهم و راهبردی دیگری مانند نانو و زیست فناوری و . . . . به همراه خواهد داشت.
هم چنین، ۵۳ درصد ایرانی ها عضو یکی از شبکه های اجتماعی هستند. آمارهای غیررسمی از ضریب نفوذ ۸۰ درصدی اینترنت در کشور حکایت دارد و این درحالی است که متوسط استفاده از اینترنت در دنیا ۴۶ درصد است. درهمین حال این آمارها از وجود ۴۰ میلیون گوشی هوشمند در کشور حکایت دارد.
(تصویر ایندکس پرتال مرکز رسانه های دیجیتال وزارت ارشاد)
رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت ارشاد همچنین گفته است ۵۳ درصد مردم ایران حداقل عضو یک شبکه اجتماعی هستند و ۷۲ درصد جوانان ۱۸ تا ۲۹ سال در این شبکه های اجتماعی عضویت دارند.
بررسی ها نشان می دهد که به صورت میانگین ایرانیها ۵ تا ۹ ساعت در روز در شبکه های اجتماعی حضور دارند و میانگین این حضور در دنیا ۱۶ ساعت در ماه است.
به گفته مقامات وزارت ارشاد پیش بینی می شود تا ۴ سال دیگر، میانگین حضور در شبکه های اجتماعی در دنیا به ۱۲۰ ساعت در ماه رشد پیدا کند و قطعا میانگین حضور ایرانی ها در این شبکه ها، به شدت افزایش خواهد یافت.
آمار جالب توجه دیگری که از سبک زندگی دیجیتالی امروز ایرانی ها می توان گفت، به مقوله بازی های رایانه ای دسکتاپی و موبایلی اختصاص دارد. یکی از پر دانلود ترین اپ هایی که در سایت های دانلود رایگان و غیر رایگان اپ فارسی مشاهده می شود، اپ های مربوط به بازی به شمار می رود. در مترو و اتوبوس و حتی در محل کار،دیدن افرادی که مشغول بازی با موبایل هوشمند خود هستند، منظره متداولی در سطح شهر ها است!
آمار ها نشان می دهد که ۲۰ میلیون کاربر گیم در کشور وجود دارد و سالانه بالغ بر ۱۴.۶ میلیارد ساعت صرف بازی های رایانه ای و موبایل در ایران می شود.
به هر حال، این آمار ها مبین این موضوع است که وقت زیادی از کاربران جامعه اطلاعاتی ایران، به اموری در فضای مجازی اختصاص یافته که بازدهی خوبی را برای ارتقای سواد اطلاعاتی، دانش عمومی و مهارت های ارتباطاتی آنان به همراه نداشته و تنها جنبه سرگرمی آن قوت پیدا کرده است. به نظر می رسد برای این که کاربران ایرانی از این هدر رفتن وقت خود در فضای مجازی جلوگیری کنند و استفاده اثربخش تری را تجربه کنند، رسانه ملی باید اگاهانه تر با این مقوله برخورد کند و به اندازه آشپزی و بهداشت و کنکور و روان شناسی و ورزش، مقوله دنیای دیجیتال هم جایگاهی در برنامه سازی ها برای آگاهی بخشی به جامعه داشته باشد. معرفی اپ و بازی و سایت، سواد رسانه ای برای کشور در برنامه های مرسوم رسانه ملی ایجاد نمی کند و باز شاهد مصرف گرایی بیش تر نسل جوان خواهیم بود.
والا بخدا اگه ما هم تفریحات غربی ها و شرقی ها رو داشتیم عمرا اگه تو اینترنت الکی وقت میگزروندیم
تو شبکه های اجتماعی ازین ۵۳ درصد ۴۸ درصد دنبال دوست یابی اند و۵ درصد دنبال کارو بیزینسشون و محصول بووووووق فروختن به اون ۴۸ درصداند
والا بخدا اگه ما هم تفریحات غربی ها و شرقی ها رو داشتیم عمرا اگه تو اینترنت الکی وقت میگزروندیم
تو شبکه های اجتماعی ازین ۵۳ درصد ۴۸ درصد دنبال دوست یابی اند و۵ درصد دنبال کارو بیزینسشون و محصول بووووووق فروختن به اون ۴۸ درصداند