ایست قلبی: مهم ترین عامل مرگ و میر تهرانی ها

کم تحرکی و رژیم غذایی نامناسب عامل اصلی مرگ شهرنشینان

یکی از خبر های تامل برانگیز چند روز اخیر، خبری بود که مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س) با اشاره به آمار متوفیان شهر تهران در ۳ ماهه اول سال۹۵ بیان کرد و تامل بسیاری را می طلبد. این مقام مسئول اعلام کرد که ایست قلبی همچنان اولین دلیل فوت پایتخت نشینان است. اکبر توکلی با اشاره به آمار فوت شدگان شهر تهران در ۳ ماهه اول سال جاری گفت: در این مدت ۱۳ هزار و ۴۰۹ نفر در شهر تهران فوت کرده اند که علت مرگ بیشتر آنها  ایست قلبی بوده است .

این فقط آمار سال ۹۵ نیست که به موضوع ایست قبلی به عنوان افیون سلامت و بهداشت شهروندان تهرانی اشاره دارد.در فروردین ۹۴ نیر از بین ۴۵۰۰ شهروند تهرانی که فوت کردند، بیش از ۶۰۰ نفر یعنی حدود ۱۴ درصد فوت شده گان پایتخت به خاطر ایست قلبی درگذشتند.

چرا ایست قبلی هم چنان قربانی می گیرد؟

طبق آمار ها، بیش از یک میلیارد بزرگسال در جهان اضافه وزن دارند که حداقل ۳۰۰ میلیون نفر هم دچار چاقی مفرط هستند. هم چنین سالانه حدود نیم میلیون نفر در آمریکای شمالی و اروپای غربی بر اثر بیماریهای مرتبط با چاقی بویژه ایست قلبی فوت می کنند. در حالی که مرگ و میرهای ناشی از بیماریهای قلبی و عروقی با سهم ۳۸ درصدی از کل آن، مهم ترین عامل مرگ در کشورمان شناخته شده است.

افزایش عوامل خطر ایجاد بیماریهای قلبی به کرات از سوی پزشکان و کارشناسان به عنوان هشدار جدی مطرح شده است. پزشکان مهم ترین عوامل خطر ایجاد بیماریهای قلبی و عروقی را شامل تغذیه ناسالم، استعمال دخانیات اعم از سیگار و قلیان، استرس، فشار خون بالا، اضافه وزن و کم تحرکی می دانند. مقولاتی که در تهران در میان نوجوانان، جوانان و بزگسالان به نظر می رسد که خیلی جدی گرفته نمی شود .

رئیس انجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران که شهریور ماه سال ۱۳۹۳ در همایش بین المللی تغذیه بالینی رضوی در مشهد حضور یافته بود، خبر نگران کننده ای را اعلام کرد که جای تامل و توجه دارد. این مقام بهداشتی اظهار داشت که در میان جمعیت ۸۰ میلیونی ایران، ۲۴ میلیون نفر مبتلا به چاقی و اضافه وزن هستند؛ یعنی از هر سه نفر، یک نفر چاق است. به نظر می رسد با توجه به شرایط زندگی شهرنشینی و افزایش میزان بی تحرکی، مقوله چاقی را باید جدی بگیریم .

از سوی دیگر ۳۰ درصد کودکان ایرانی اضافه وزن دارند و این زنگ خطری برای سلامت جامعه محسوب می شود. با توجه به روند روز افزون چاقی کم تحرکی، استفاده از غذاهای آماده یا همان فست فودها، در ۱۵ سال آینده جمعیتی بیمار را خواهیم داشت.   کودکان چاق، یعنی بزرگسالان چاق و این به معنای انفجار افراد چاق در چند سال آینده است.

پزشکان همواره اعلام کرده اند که مصرف بی حد و اندازه غذاهای آماده و فست فود با چربی های اشباع شده که معمولا با نوشابه های گازدا با قند فراوان مصرف می شوند، نسل آینده بشر را معتاد انسولین (ANSOLINE ADDICTED) خواهد کرد و این مقوله، یکی از عوامل مهم در بروز بیمار های قبلی به خصوص ایست قلبی عنوان شده است.

ایست قبلی چیست؟

ایست قبلی یکی از مرسوم ترین و متداول ترین واژه هایی هست که در طول هفته در رسانه ها و اخبار و ادبیات گفتاری و نوشتاری دیگران می بینیم و می شنویم. ایست قلبی یا آرست قلب (به انگلیسی: Cardiac arrest) یا ایست قلبی ریوی در پزشکی، بصورت توقف گردش خون شناخته می‌شود. در این حالت عضلهٔ قلب هیچ‌گونه انقباضی نداشته و قلب هیچ خروجی و جریان خونی ندارد. ایست قلبی یکی از شرایطی‌ست که ممکن است برای یک پزشک در صدور گواهی فوت قانونی مورد استفاده قرار گیرد.

ایست قلبی با حمله قلبی یا اختلال خونرسانی به قلب، متفاوت است هرچند ممکن است ایست قلبی در اثر یک حمله قلبی نیز اتفاق بیافتد. اما علل مختلفی ممکن است موجب ایست قلبی می‌شود مانند حمله قلبی و بیماری شریان‌های کرونری، اختلالات ریتم قلب مانند آسیستول، تروما، آمبولی ریه، غرق شدگی، خونریزی مغزی، مصرف بیش از حد دارو و کاردیومیوپاتی.

سم های سفید را کنار بگذارید

قند، شکر و نمک را بسیاری به عنوان سم های سفید می دانند که به زعم برخی ها، حتی کمشان هم زیاد است. در گذشته های نه چندان دور که به این اندازه در دسترس مردم، قند ، شکر و نمک نبود، آیا به این اندازه دارو و دکتر و صف های عریض و طویل به مراکز درمانی وجود داشت؟ قطعا خیر. پس چرا سبک زندگی روستایی و سنتی ما که به سمت شهرنشینی و صنعتی شدن پیش رفت، اوضاع را طوری دگرگون کرد که اکنون بااین همه فناوری، بشر بیش از قبل مریض می شود. آیا همه چیز به آلودگی هوا و شیوع بیماری های عجیب و غریب بستگی دارد یا بخشی هم به سبک زندگی من و شما  وابسته است؟

ناگفته پیداست که بخشی از درد و مرض هایی که به قول قدیمی ها، خدا نداده است!، مربوط به سبک زندگی غلط است که نه فقط در بین ایرانی ها، بلکه در دنیای امروزی متداول شده است. باید پذیرفت که ما ایرانی ها، بیش تر از میانگین جهانی، شکر و نمک و روغن و بنزین و نان مصرف می کنیم و حتی مصرف شکر ایرانی ها، ۳ کیلوگرم بیش تر از میانگین جهانی به شمار می رود! خارج از زیان های اقتصادی و سیاسی که این مصرف گرایی و بد مصرفی برای نسل حال و آینده ایران به دنبال خواهد داشت،‌بهداشت و سلامت عمومی کشورمان به شدت در معرض تهدید قرار دارد.

رئیس دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان قبلا اعلام کرده بود که  هر نفر در روز نیاز به پنج گرم نمک ( یک قاشق چایخوری) دارد. اما در جامعه ما دو برابر این میزان یعنی حدود ۱۰ تا ۱۱ گرم نمک در روز توسط هر فرد استفاده می شود.

مصرف زیاد نمک منجر به افزایش فشار خون، پوکی استخوان و سرطان هایی مانند سرطان معده می شود و سدیمی که بدن انسان نیاز دارد حتی اگر نمک به غذا نزنیم از طریق مواد غذایی مانند سبزی، غلات و گوشت تامین می شود و اصراری به اضافه کردن نمک به غذا نیست.

پرشکان از مردم بار ها خواستند اند که نمک را از سر سفره ها حذف کنند و همچنین نمک در پخت و پز باید در مرحله آخر اضافه شود چراکه حرارت دیدن نمک باعث از بین رفتن ید موجود در آن می شود.

 توصیه های مهم

برای کاهش ایست قبلی، راهکارهای خیلی خیلی ساده در نظر است :

۱- ترک دخانیات

۲-سم های سفید: نمک، شکر و قند را به راحتی می توان از سبک زندگی و رژیم غذایی حذف کرد. تنها راهش، خوردن میوه ها، خشکبار  و جایگزین کردن معجون ها و اسموتی های طبیعی با قند طبیعی است که اثرات بهداشتی و روانی بهتری از شیرینی هایی با قند مصنوعی دارد.

۳-نیم ساعت پیاده روی در طول روز را باید به عنوان فرهنگی در زندگی وارد کرد.

۴- فست فود را از رژیم غذایی خود دور کنید.