افزایش وزن در میانسالی فقط در نتیجه کاهش متابولیسم بدن نیست

متابولیسم فقط سوخت و ساز بدن شما نیست

شاید بدانید که پس از ۴۰ سالگی وزن انسان بالا می رود و دلیل آن نیز کاهش سوخت و ساز بدن است. این امر از ۳۰ سالگی آغاز شده و با افزایش وزن، بیشتر می شود. اما خوشبختانه باید گفت که میزان کاهش متالبولیسم بدن چندان هم زیاد نیست و برخلاف تصور عموم، اضافه وزنی که افراد در میانسالی به آن دچار می شوند فقط به این مساله مربوط نمی گردد.

لازم به ذکر است که هر چه سن بالاتر می رود، میزان فعالیت افراد کمتر شده و این امر نیز در چاقی آنها نقش مهمی دارد. پیرو این تفاسیر، پیش از اینکه به دنبال یافتن راهکارهای لازم برای کاهش وزن باشید، بهتر است بدانید که متابولیسم چیست و چه نقشی در چاقی یا لاغری افراد دارد.

متابولیسم فقط سوخت و ساز بدن شما نیست

نرخ سوخت و ساز ساکن بدن در واقع میزان انرژی ای است که فرد هنگام استراحت مصرف می کند. این رقم نیز با درنظر گرفتن فاکتورهای مختلف همانند وزن، جنسیت و ژنتیک تعیین می گردد. علاوه بر آن، بدن انسان هنگام سوزاندن کالری وارد سه فاز کاملا مجزا می گردد و هر کدام از آنها به فعالیتی بستگی دارد که فرد انجام می دهد. به طور مثال، ورزش نمودن یا صرف غذاهای تند و فللی موجب زیاد شدن سوخت و ساز بدن می شوند.

بسیاری از مواردی که تصور می کنید موجب افزایش متابولیسم می شوند، چنین نتیجه ای ندارند

هنگامی که فردی غذا میل می کند، مقدار کمی کالری می سوزاند (حدود ۱۰ درصد از تمامی کالری هایی که در طول روز مصرف می شود). به این روند «تاثیر دمایی غذا» می گویند که به میزان انرژی مصرفی برای گوارش غذا مربوط می گردد و نخستین فاز از مراحل یاد شده در بالا محسوب می گردد.

افراد می توانند این روند را با انجام کارهای کوچکی همانند نوشیدن قهوه یا مصرف حجم زیادی از پروتئین افزایش داده و تا حدی میزان انرژی مصرفی خود را بیشتر نمایند.

موسسه ملی سلامت در این رابطه بیان داشته که: «برخلاف نظر عموم نوشیدن چای سبز، کافئین یا فلفل های تند به کاهش وزن کمکی نمی کنند. این خوراکی ها فقط موجب افزایش متابولیسم می شوند و به حدی نیست که قادر به کم نمودن وزن در بدن فرد بشود.»

فعالیت و ورزش بهترین سوزاننده کالری هستند

بدون شک همه به این امر واقف هستیم که ورزش نمودن و فعالیت داشتن از بهترین و اصلی ترین موارد برای کاهش وزن محسوب می گردد. محققان نیز فعالیت را هر چه که باشد از آوردن یک لیوان آب تا یوگا کردن و از پله ها بالا و پایین رفتن را فاز دوم متابولیسم می دانند و آن را «مصرف فعالیت های فیزیکی» نامیده اند.

پس از انجام تمرینات ورزشی شدید، بدن کالری های بیشتری می سوزاند و این مرحله نیز، سومین فاز از سوخت و ساز است که «مصرف اکسیژن پس از ورزش» نام دارد. هنگامی که دچار اضافه وزن می شوید، بهترین چاره برای سوزاندن کالری های اضافه، دو فاز آخر است که با انجام فعالیت های زیاد می توان به افزایش سوخت و ساز بدن کمک کرد.

برخی از مردم تصور می کنند ورزش های سنگین یا مثلا وزنه برداری نیز در این دسته بندی قرار می گیرد اما واقعیت چیز دیگری است. مثلا وزنه برداری تاثیر کمی روی متابولیسم بدن دارد زیرا ماهیچه ها کالری زیادی نمی سوزانند. اما جالب است بدانید که علاوه بر ارگان هایی که به سوخت کالری کمک می کنند، مغز نیز در این امر نقش مهمی دارد.

دکتر Claude Bouchard، پروفسور تغذیه و ژنتیک در مرکز تحقیقات بیومدیکال دانشگاه ایالتی لوئیزیانا در مصاحبه خود با لس آنجلس پست اظهار داشته: «فعالیت های مغزی نزدیک به ۲۰ درصد از نرخ سوخت و ساز بدن را به خود اختصاص داده اند.

پس از مغز، قلب نیز با تپش های دایمی خود حدود ۱۵ الی ۲۰ درصد متابولیسم بدن را رقم می زند. در ادامه می توان به کبد اشاره نمود که آن نیز ۱۵ تا ۲۰ درصد سوخت و ساز بدن را به عهده دارد و کلیه ها و ریه ها نیز دیگر ارگان هایی هستند که ۲۰ تا ۲۵ درصد از مجموع متابولیسم ساکن بدن را انجام می دهند.»

بنابراین، با استناد به بیانات پزشک تناسب اندام در دانشگاه پنسیلوانیا به نام «گری فاستر»، تمرینان سخت ورزشی با اینکه در سلامت بدن تاثیر زیادی دارند، اما در سوخت و ساز آن نقش مهمی ایفا نمی کنند. این تصور که مثلا یک کیلوگرم وزنه زدن تا یکصد کالری را در روز می سوزاند، افسانه ای بیش نیست.

مراقب تغذیه خود باشید

به گفته موسسه ملی سلامت، علاوه بر اینکه با افزایش سن فعالیت های انسان نیز کاهش پیدا می کنند، به نظر می رسد آدم ها در مورد نیازهای غذایی خود کم توجه تر شده و حساسیت های کمتری از خود نشان می دهند. بهترین روش برای مراقبت صحیح از تغذیه این است که مقدار غذا را کم کرده و تعداد وعده ها را بیشتر نمایید. به طور مثال، به جای سه وعده اصلی، ۵ وعده اصلی در حجم کم داشته باشید.