تیر ماه ۹۵ بود که دفتر آمار و محاسبات اقتصادی و اجتماعی سازمان تامین اجتماعی، گزارش فعالیت های سال ۱۳۹۴ این سازمان را در ۳۷ صفحه منتشر کرد و نشان داد که پر مخاطب ترین سازمان ایران، حدود ۴۲ میلیون بیمه شده و مستمری بگیر دارد که از این تعداد ۳۶ میلیون نفر بیمه شده اصلی و تبعی هستند که هر ماهه توسط کارفرمایان و خویش فرمایان، لیست بیمه اجباری یا اختیاری برایشان رد می شود.
آمارهای تامین اجتماعی نشان می دهد که شمار بیمه شدگان کشور در سال ۹۴ نسبت به سال ۹۳ بیش از ۲.۳ درصد افزایش یافته و شمار مستمری بگیران نیز در این فاصله زمانی، بیش از ۴.۵ درصد رشد را نشان می دهد.
هم چنین در سال ۹۴، بیش از ۲۸ میلیون دفترچه تامین اجتماعی، اعم از جدید، تجدید شده و المثنی صادر گشته که نسبت به سال ۹۳، ۱.۱ درصد زیادتر است. شمار لیست های اینترنتی در سه ماهه پایانی سال ۹۴ به طور متوسط ماهانه ۹۵۰ هزار لیست بوده، که به نسبت کل لیست های بیمه ای که برای ۴۲ میلیون بیمه شده کشور هر ماه رد می شود، ۲ درصد از کل لیست های ماهانه را به خود اختصاص می دهد.
هم چنین در قسمت ستاد مرکزی، بیمه ای و درمان، بیش از شصت و هفت هزار نفر برای سازمان تامین اجتماعی در سراسر کشور مشغول به فعالیت هستند که حدود ۴۰ درصد از این افراد را پرسنل زن تشکیل می دهد.
آمارهای تامین اجتماعی چه می گویند؟
نگاهی اجمالی به این آمارها نشان می دهد که تامین اجتماعی هر ماهه با شعب مختلف خود در سراسر کشور، به بخشی از ۴۲ میلیون بیمه شده خدمات اداری، بهداشتی، درمانی، مشاوره ای و حتی مالی می دهد و بخش قابل توجهی از فعالیت های ماهانه نیمی از مردم ایران، به موضوع تامین اجتماعی و رد شدن لیست بیمه و اعتبار دفترچه و مسائلی از این دست مرتبط می شود.
این در حالیست که گر چه صدور دفترچه تامین اجتماعی با روش های سخت افزاری و نرم افزاری موجود، در حدود ۱۰ دقیقه زمان می برد، اما وقتی ۲۸ میلیون دفترچه چند ده برگی را با میزان کاغذی که دولت هر ساله برای واردات آن هزینه می کند مقایسه کنیم، در خواهیم یافت که بخشی از ثروت ملی ایرانیان طی هر ۳۶۵ روز برای صدور دفترچه های تامین اجتماعی که بعضا برای خیلی ها بالا استفاده می ماند، هزینه می شود.
از طرفی، هر از گاهی برای تمدید اعتبار و همچنین تجدید و المثنی شدن دفترچه، باید به شعب و کارگزاری ها مراجعه کرد که این امر علاوه بر تحمیل هزینه های زیست محیطی و حمل و نقل به جامعه، منابع انسانی و انرژی کشور را نیز صرف خود می کند و این یعنی نفی توسعه پایدار.
سال ۹۴ بود که رییس وقت تامین اجتماعی از حذف دفترچه های سنتی این نهاد خبر دارد اما روند قطعی آن هنوز در هاله ای از ابهام قرار دارد. فرآیند حذف دفترچه های سنتی پر هزینه و بعضا پر دردسر تامین اجتماعی برای ده ها میلیون بیمه شده این سازمان در حالی در دستور کار است که طبق آمارهایی که در بالا اشاره کردیم، تنها ۲ درصد بیمه شده گان تامین اجتماعی از طریق بستر مجازی، لیست ماهانه را رد و مبلغ را پرداخت می کنند.
این بدان معناست که هنوز شعب و کارگزاری های سازمان مورد بحث در سراسر کشور، با سیلی از مخاطبانی که هر ماهه برای ارائه دیسکت و رد کردن لیست های کاغذی مراجعه می کنند، مواجه هستند و تغییر این روند سنتی، همچنان یکی از معضلات این سازمان پر ترافیک و پر مشتری است.
عدم رد شدن گسترده لیست اینترنتی بیمه، باید در این سازمان آسیب شناسی شود
مدیرکل تامین اجتماعی استان اصفهان در سال ۹۳ گفته بود که اداره متبوعش به ازای هر ۸۵۰ نفر ارباب رجوع، تنها ۱ کارمند دارد و این قضیه نشان می دهد که تامین اجتماعی هم چنان با کمبود منابع انسانی برای پاسخ گویی بی دردسر به حجم میلیونی ارباب رجوعانش در سراسر کشور مواجه است.
سازمان مورد اشاره بخش قابل توجهی از وقت شعبش در سراسر کشور، به ارائه خدمات به پیمانکاران بخش های خصوصی و دولتی اختصاص پیدا می کند تا برای آنها مفاصا حساب مالیاتی صادر کند و به اعتراض های مودیان بیمه ای در هیات های بدوی و تشخیص استانی رسیدگی نماید.
صدها هزار قرارداد فعال و نیمه فعالی که در شعب تامین اجتماعی در سراسر کشور برای پیمانکاران، کد کارگاه و ردیف پیمان صادر شده، بار مضاعفی را بر دوش این سازمان محول کرده تا نسبت به ایفای تعهدات قانونی پیمانکاران در قبال کارگران و کارفرمایانشان از جنبه مسائل بیمه ای اقدام کنند. اکثر مراجعات نمایندگان پیمانکاران برای حل و فصل امور فوق الذکر، به صورت سنتی و کاغذی و مراجعه حضوری انجام می شود که چالش هایی را به همراه دارد.
۱۰ راهکار خیلی مهم برای تامین اجتماعی دیجیتالی
حذف دفترچه های سنتی تامین اجتماعی و دیجیتالی شدن آن، میلیون ها دلار صرفه جویی ارزی خواهد داشت.
جامعه ۸۰ میلیونی ایران که نیمی از آن به اینترنت پر سرعت دسترسی دارد و ۴۲ میلیون نفر از آن مشتری ماهانه تامین اجتماعی هستند، دیجیتالی شدن گسترده این سازمان عریض و طویل را خواستارند. در واقع نهضت دیجیتالی شدن تامین اجتماعی، شهرداری ها و سازمان امور مالیاتی به عنوان سه ارگان مهم پر مخاطبی که درصد قابل توجهی از جامعه کشور هر ماهه با آن در تعامل هستند، یکی از مطالبات عمومی از نهادهای حاکمیتی به شمار می رود.
ماحصل موارد آماری و تحلیل اجمالی که در بالا اشاره شد، با توجه به تجربه نگارنده در تعامل ۱۵ ساله با این ارگان مهم کشور، ما را به ارائه راهکارهای ده گانه جهت تسریع و تسهیل فرآیند های اداری و خدماتی این تامین اجتماعی رهنمون می کند که به اختصار در زیر به آنها اشاره می نماییم:
۱- نهضت دیجیتالی جدی گرفته شود
نهضت دیجیتالی شدن فراگیر تامین اجتماعی یک خواست عمومی است. برای نیل به آرمان مخاطب حضوری کمتر، کارمند کمتر، کیفیت بهتر و تسریع در ارائه خدمات و تکریم ارباب رجوع در عصر مدرن، معضلات خدمات سنتی تامین اجتماعی باید با روش های دیجیتالی در برنامه ای بلند مدت مرتفع شود.
۲- تسهیلات خوب به لیست های اینترنتی
تسهیلاتی به ارائه دهندگان لیست های اینترنتی به عنوان بسته های مشوقی اختصاص یابد تا فرهنگ رد شدن لیست های بیمه از وضعیت سنتی آن به سمت الکترونیکی تسریع گردد.
۳- شعبات تامین اجتماعی مرتبط شوند
برای دریافت سابقه و جمع آوری آن، شعبات تامین اجتماعی شهری و استانی به یکدیگر متصل نیستند. لینک شدن شعبات تامین اجتماعی شهری و منطقه ای به یکدیگر در برنامه ای جامع عملیاتی شود.
۴- تراژدی دفترچه سنتی
صدور دفترچه الکترونیک و رهایی از هزینه های چند صد میلیاردی دفترچه های سنتی به طور جدی دنبال شود.
۵- هیات های بدوی و تشخیص دیجیتالی
از طریق بستر تعامل اینترنتی، برگزاری بخشی از جلسات هیات های بدوی و تشخیص استانی به صورت مجازی دنبال شود و به صورت پایلوت در استان های نمونه اجرا گردد.
۶- مفاصا حساب اینترنتی
دریافت مدارک از پیمانکاران برای صدور مفاصا حساب تامین اجتماعی، به صورت اینترنتی با طراحی ساز و کارهای قانونی صورت بگیرد تا در منابع و انرژی سازمان صرفه جویی شود.
۷-کد رهگیری الکترونیکی
صدور برگه مفاصا حساب برای افزایش امنیت برگه های صادره، از حالت سنتی به مجازی تغییر کند و همچون سامانه ای که بانک ها برای صدور ضمانت نامه بانکی در اختیار پیمانکاران و کارفرمایان قرار می دهند، بستری برای ردیابی مفاصا حساب ها ایجاد شود.
(برگزاری کارگاه های اموزش استفاده از خدمات تامین اجتماعی به عموم در بستر مجازی، فرصت آفرین است)
۸- تعامل اینترنتی
از کارفرمایان کشور خواسته شود که برای تعامل با تامین اجتماعی، فرآیندهای اداری سنتی را با فرآیندهای تعریف شده هوشمند مجازی در راستای تقویت دولت الکترونیک ایران جایگزین کنند.
۹- اپلیکیشن های موبایل فراموش نشوند
تامین اجتماعی برای پاسخ گویی هوشمندانه و با کیفیت به حجم عظیمی از مخاطبانش، بهتر است به سامانه های هوشمند و ابزارهای دیجیتالی روز مانند اپلیکیشن های موبایل مجهز شود.
۱۰- آموزش مداوم دیجیتالی
آموزش مداوم دیجیتالی که سازمان ها برای کارمندانشان در طول روز برگزارمی کنند، می تواند برای افزایش دانش مشتریان این سازمان بزرگ نیز در دستور کار قرار بگیرد. کلاس های آموزش رایگان اینترنتی برای معرفی خدمات و قوانین تامین اجتماعی بر اساس زمان بندی اعلامی، در اختیار کارفرمایان، پیمانکاران و بیمه شده های حقیقی گذاشته شده تا سواد و دانش جامعه ارتقا یابد که خود تحولی بزرگ در نظام بهداشت و سلامت و رفاه بیمه شدگان خواهد بود.
مواردی که در این گفتار ارائه شد، نگاه آسیب شناسانه حرفه ای با رویکرد ارائه پییشنهادات کاربردی برای توسعه فعالیت های سنتی مجموعه بزرگ و زحمتکش تامین اجتماعی کشور است که امیدواریم در دنیای دیجیتالی امروزی و در راستای فرهنگ سازمان یادگیرنده تامین اجتماعی در آینده عملیاتی شوند.
(برگزاری کارگاه های اموزش استفاده از خدمات تامین اجتماعی به عموم در بستر مجازی، فرصت آفرین است)
بدون نظر