معضلات گردشگری پایتخت در کن و فرخزاد

از فروش مواد خوراکی غیربهداشتی تا اعتیاد و موادفروشی

گزارش امروز سرویس گردشگری نگاهی دارد به معضلات گردشگری در پایتخت که نخستین مقصد گردشگران خارجی در ایران نیز به شمار می آید. با ما همراه باشید.

طبق برنامه ۱۴۰۴ که مربوط به سند چشم انداز ۲۰ ساله کشور است، باید بیش از ۲۰ میلیون گردشگری خارجی به ایران آمده و بیش از ۲۰ میلیارد دلار درآمد ارزی برای کشور حاصل شود. این آرمانی است که دولت به دنبال عملی کردن آن ظرف یک دهه آینده است و به نظر می رسد با توجه به ظرفیت های گسترده گردشگری ایران ۴ فصل، رقم قابل تحققی باشد و یک آرزوی دست نیافتنی نخواهد بود.

اکنون نیز که فرآیند صدور ویزای فرودگاهی طبق سیستم VISA- ON ARRIVAL گسترش یافته و شهروندان ۱۹۰ کشور دنیا می توانند روادید ۱۵ روزه فرودگاهی برای سفر به ایران دریافت کنند، باید شاهد انقلابی در گردشگری کشور به خصوص در عصر پسا برجام بود. عصری که به دنبال عملی کردن اقتصاد مقاومتی در شرایط پسا تحریم نیز است.

به نظر می رسد گردشگری در ایران، مقوله ای راهبردی هست. نخستین مقصد گردشگران خارجی به ایران، شهر تهران خواهد بود. شهری که باید سمبل گردشگری و نظم و امنیت در ایران باشد تا پایتخت ایران بزرگ، بستری برای تشویق گردشگران خارجی برای سفر به دیگر نقاط کشور باشد.

باید پذیرفت که تهران، هنوز برای شهروندان خود، قابلیت های گردشگری شناخته شده ای ندارد. هنوز میلیون ها شهروند تهرانی، با موزه ها و کاخ ها و مراکز فرهنگی و هنری و گردشگری آن دیدن نکرده اند و این قابلیت ها همچنان ناشناخته مانده است. از طرفی، بخشی از ظرفیت گردشگری شهری به خصوص گردشگری طبیعت در تهران، با نابسامانی هایی همراه شده است. مخصوصا در درکه و فرحزاد. مقوله ای که رسانه ها از آن به عنوان یک دغدغه عمومی نام می برند. منطقه ای که روزگاری ییلاق تهرانی ها بود،‌اما امروزه جولانگاه کسبه ای که فعالیت های غیر قانونی و جنجالی ان ها در چند سال اخیر، نگاه ها را به خود جذب کرده است.

افرادی که به طور گذری از دره کن و فرخزاد در شمال غرب تهران عبور می کنند، شاهد صحنه های تاسف آوری هستند که گویا به یک واقعیت غیر قابل انکار مانند مشاهده متکدیان باسابقه متروی تهران در حال تبدیل شدن است. مکانی که که روزگاری، ییلاق خوش آب و هوای پایتخت بود و امروز، در جوار اتوبان های شلوغ و وارونه گی هوای شمال شهر و بافت قدیمی و نامطلوب، شایسته پذیرایی از گردشگران درون شهری را ندارد، همچنان یک معضل در صنعت گردشگری تهران به شمار می رود. اگر به مراکز پذیرایی و خدماتی فرحزاد که در دو سوی اتوبان یادگار امام شمال قرار گرفته است مراجعه کنید، شاهد مراکزی هستید که بعضا بدون در نظر گرفتن اصول ایمنی، بهداشتی و سلامت، در حال ارائه به مخاطبان جوانی هستند که به عشق قلیان، به این مکان ها سرازیر  می شوند. مکان هایی که بعضا بدون مجوزهای خدماتی و بهداشتی و در فضایی کاملا غیر قانونی، به ارائه خدمات پذیرایی مشغول هستند.

(فرحزاد به عرضه محصولات غذایی غیر بهداشتی که نظارتی سخت بر آن ها اعمال نمی شود،‌ تهدید گردشگری تهران است)

کیفیت و ارزش غذاهایی که در این مکان ها تولید و بین مردم و مخاطبان توزیع می شود، معمولا مانند مکان های شناخته شده خدماتی شهر، با نظارت های بهینه ای همراه نیست و این برای سلامت شهروندان یک تهدید جدی به شمار می آید. از طرفی، برخورد زشت و بی ادبانه نگهبان های این مراکز خدماتی در کن و فرحزاد که به قولی مشتری جور کن های قهار هستند، در ایجاد فضایی نامطلوب و بیمار گونه از نظر اخلاقی و اجتماعی، ناهنجاری هایی را سبب می شود که باید به آن توجه کرد.

نگه داشتن خودروهای عبوری، چه مهمان و چه گذری برای استفاده از خدماتی که در این مجتمع های خدماتی بعضا غیر قانونی در خال انجام هست، یکی از ناهنجاری های روزانه در این محیط ها به شمار می رود. افرادی که در این مراکز مشغول به کار هستند، از کم ترین سطح سواد، آگاهی و دانش تعامل با مشتری و حتی توده مردم برخوردارند و سبک  سیاق لباس پوشیدن و صحبت کردن آن ها، نشان از فقر مادی و فرهنگی این جماعت دارد. حضور کودکان و نوجوانان که به عنوان کارگر در این محیط ها مشغول به کار بوده، خود نقض قانون کار و عرف تلقی می شود که نهاد های مسئول می بایست نسبت به حل این معضلات که در جای جای کلان شهر تهران در حال وقوع هست، برنامه ریزی کنند.

(تصویر برخورد ناجا با یکی از سفره خانه های منطقه که سرو قلیان، یکی از معمولی ترین فعالیت های هنجار شکنانه ان ها به شمار می رود)

چند ماه پیش، یکی از اعضای هیات رییسه شورای اسلامی شهر تهران اعلام کرد، به دلیل آسیب زا بودن رستوران ها و سایر ساخت و سازهای غیر مجازی در منطفه فرحزاد و کن، جمع آوری و نسطیح اراضی در این محدوده ها انجام خواهد شد. وی به اشاره به این که ممکن است این ساخت و سازها به ظاهر منجر به اشتغال زایی و درآمد زایی شوند اما در هنگام وقوع سیل، خسارت های ناشی از آن بسیار بیش تر از صرفه اقتصادی ایجاد شده خواهد بود.

زباله سازی مجتمع های غیر قانونی دره کن و فرحزاد در سال های اخیر به قدری زیاد بوده است که ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهر تهران بارها برای پاکسازی این محیط از ظروف یک بار مصرف و پلاستیکی که طبیعت غرب تهران را در آسیب جدی قرار می دهد اقدام کرده است.

در کنار مشکلات ایمنی،بهداشتی، زیست محیطی و ناهنجاری های اخلاقی و فرهنگی  که این دو مکان غرب تهران برای گردشگری و محیط زیست پایتخت ایجاد کرده اند، باید معضل شمار فزاینده معتادان این دو منطقه را نیز به مجموعه چالش های آن ها اضافه کرد. وضعیتی که رفع معضلاتش، همان طور که باشگاه خبرنگاران (yjc.ir)در آبان ماه اشاره کرد، در حال تبدیل شدن به یک رویا برای شهروندان شده است.

محله ی هرندی و دره فرحزاد دو پاتوق معروف معتادان تهرانی هستند.مکان هایی که برای ورود به آن ها باید دلی شیر و سری نترس داشته باشید و البته افراد حاضر در آن جا باید مجوز عبور برای شما صادر کنند .وضعیت این محله از نظر میزان آسیب های اجتماعی که در آن وجود دارد، به حدی رسیده است که تا کنون گروه های مختلف از مسئولان وارد بررسی اوضاع اسفناک این منطقه شده اند اما تا کنون هیچ یک از مشکلات کاهش پیدا نکرده است و علاوه بر معتادان، حضور توزیع کنندگان و فروشندگان مواد مخدر نیز، کاملا مشهود است.

همه این موارد، نشان دهنده معضل ساز بودن کن و فرحزاد در عرصه گردشگری و سلامت شهری در تهران بوده و هیچ نقطه قوت و فرصت آفرینی برای توسعه گردشگری تهران از طریق این مناطق مشاهده نمی شود. به نظر می رسد، سازمان میراث فرهنگی تهران با همکاری شهرداری، سازمان محیط زیست و نیروی انتظامی و نهادهای قضایی تهران،برای سامان دادن به وضعیت نابسامان این دو منطقه در راستای رونق گردشگری تهران در سال ۹۵ تلاش کنند.

به فکر گردشگری شهری در تهران باشیم

اگر قرار باشد در دوران پسا تحریم،سیل گردشگران به سمت تهران بیایند، قابلیت های گردشگری غرب تهران از برج میلاد گرفته تا بوستان نهج البلاغه و جوانمردان و دریاچه خلیج فارس که در نزدیکی این دو مکان چالش آفرین تهران واقع شده اند، آسیب پذیر خواهند شد. هیج گردشگر خارجی حاضر نیست در مکان هایی که فضای بهداشتی و ایمنی زشت و خطرناک دارد و کارگران و متصدیانش، با فرهنگ های به اصطلاح پشت کوهی، به ارائه خدمات به مخاطبان مشغول هستند، قدم زده و دلار و یورو خرج کند. باید همه نقاط گردشگری و خدماتی کشور، فرصت ساز بوده و چالش زا نباشند. شناسایی و حل نقاط چالش زای کشور در عرصه رونق گردشگری ایران، یکی از اولویت هایی هست که مسئولان امر باید برای رفع آن، چاره اندیشی کنند.

صنعت گردشگری تهران با وجود آلوده گی و گرانی و کمبود مکان های اقامتی، باید با برنامه ریزی و عزم ملی، توسعه یابد. همین افرادی که با وضع نامناسب و فرهنگ رفتاری و خدماتی ضعیف و ناپسند، در مناطقی مانند دره فرخزاد و کن و سولقون و امام زاده داوود و امثالهم مشغول به کار غیر قانونی هستند،باید ساماندهی شوند و پس از آموزش های مربوطه، بر اساس قانون و ضوابط مربوطه، وارد چرخه گردشگری صحیح و مولد پایتخت شوند.

باید قبول کرد که نقاط آسیب زا برای پرستیژ گردشگری تهران شناسایی شود. متکدیان سابقه دار متروی تهران و یا دست فروشانی که نخ و شورت و بادکنک و شکلات تاریخ مصرف گذشته را با داد و هوار در مترو تهران عرضه می کنند، ظرفیتی فرصت آفرین برای توسعه گردشگری تهران نیستند و تهدید زا تلقی می شوند. کن و فرحزاد و ساماندهی آن ها، بایستی اولویت گردشگری تهران و شورای شهر باشد.

امید است، این یادداشت ها بتواند توجه مسئولان امر را به معضلات فرا روی صنعت گردشگری جذب کرده و  توسعه و رونق سفرهای تفریحی درون شهری خوب و مفید را برای شهروندان و گردشگران بین المللی بیش از پیش مشاهده کنیم.